COP27 klimaren goi bilerak utzitako bost gako nagusiak
Sharm Sheijen (Egipto) egin den COP27 goi bilera atzo amaitu zen, inor gutxi asebeteta utzita. Besteak beste, funts berri bat sortzea erabaki da biltzarrean, berotze globalaren ondorioz herrialde ahulenek jasaten dituzten kalte klimatikoak finantzatzeko. Akordio historikoa dela nabarmendu dute bertan bildutakoek. Bi ziren mahai gainean zituzten korapilo nagusiak: klima aldaketak eragindako galeren eta kalteen ordainketarako funts bat sortzea, eta berotegi gasen isuriak murrizteko konpromisoak hartzea. Lehendabizikoan urratsak eman dituzte, baina bigarrena lehengoan geratu da.
Hauek dira COP27 goi bilerak utzitako bost gako nagusiak:
1. Galerak eta kalteak: Klima aldaketak eragindako kalteak nola finantzatu?. Galdera horri erantzuna topatzea izan da goi bileraren erronketako bat, eta hein batean bederen, urrats bat aurrera egitea lortu da. Larrialdi klimatikoaren aurrean kalteberak diren herrialdeak diruz laguntzeko funts bat eratzea adostu dute. Garapen bidean dauden herrialdeei berehalako baliabide ekonomikoak ematea erabaki dute, larrialdi klimatikoak sortzen dituen eragin ekonomiko eta ez ekonomikoei aurre egiteko.
2. Brasil itzuli da: Hasieran, Joe Biden Estatu Batuetako presidentearen agerraldiak piztu bazuen ere ikusmina, Luiz Ignacio Lula da Silva Brasilgo presidente hautatuaren hitzaldia izan da zeresan gehien eman duenetako bat. Hauteskunde ondoren egin duen nazioarteko lehen bidaia izan da Lularentzat, eta mezu bat utzi nahi izan zuen munduaren aurrean: "Brasil klima aldaketaren aurkako borrokara batzeko prest dago, berriro". Bere aurreko presidenteak "ukazioaren politika" erabili ondoren, 2025ean COP30 goi bilera Brasilen egitea proposatu zuen .
3. Iparraldearen eta Hegoaldearen arteko zatiketa: lehendik zegoen zatiketa areagotzea ekarri du goi bilera honek. Herrialde garatuen eta garatze bidean dauden herrialdeen arteko desadostasunak, beste behin, oso agerian geratu dira. Herrialde txiroenek "ekintzak zehatzak" eta "dirua" eskatu diete aberatsenei, klima aldaketaren ondorioek eragindako kalteak bideratzeko.
4. Giza eskubideak: goi bileran bertan baino, kalean entzun dira giza eskubideen aldeko aldarrikapenak: "Giza eskubiderik gabe ez dago klima justiziarik" leloa erdigunean jarrita, ehunka ekintzailek protestak egin dituzte Sharm Sheijen, biltzarrak iraun duen egunetan. Alaa Abdelfatah aktibista egipziar-britainiarrak berebiziko protagonismoa hartu du egunotan, bere diskurtsoengatik. Besteak beste, goi bilera milaka pertsonen giza eskubideak urratzen dituen herrialde batean egitea gogor kritikatu du.
5. Krisi ekonomikoa eta energetikoa: Ukrainako gerrak azaleratu duen krisi energetikoa izan da goi bilera markatu duen gaietako bat. Atzeraldiaren arriskua herrialde guztien kezka nagusietakoa dela, energiaren krisiari aurre egiteko baliabide ekonomikoak behar dituztela esan dute goi agintari guztiek.
Albiste gehiago mundua
Hamasek dio Gurutze Gorriak bahituak artatu ahal izango dituela Israelek Gazan laguntza jasotzeko korridoreak irekitzen baditu
Hamaseko miliziek ukatu egin dute bahituei tratu txarrak eman izana, eta bahituek Gazako herriak jasotzen duen "janari bera" jasotzen dutela esan dute.
Israelgo Segurtasun Nazionaleko ministroak Gaza "erabat okupatzea" eskatu du
Horren aurrean, Benjamin Netanyahuk azpimarratu du statu quo erlijiosoa ez dela aldatuko, eta Hamasek eta Jordaniak "probokazioak" leporatu dizkiote Israeli.
Gazatik beka batekin iritsitako ikasle bat kanporatu du Frantziak, mezu antisemitak zabaltzea egotzita
Nour Attaalahk, 25 urte dituenak, "juduak edonon hiltzeko" deia egin zuen, eta Hamasek 2023ko urriaren 7an bahitutako israeldarren exekuzioen "bereizmen handiko irudiak" hartzeko eskatu zuen.
Bigarren sumendi bat erupzioan hasi da Errusiako ekialdean, 8,8 graduko lurrikararen ostean
Krasheninnikov sumendia, Errusiako Kamtxatka penintsulan kokatua, erupzioan hasi da igande honetan, ehunka urte inolako jarduerarik gabe eman ondoren, eta asteazkenean Richter eskalan 8,8ko indarra izan zuen lurrikararen ostean. Azken 24 orduotan, hamar lurrikara nabarmen baino gehiago izan dira inguru horretan.
Leon XVI .a aita santuak deia egin die gazteei "gauza handiak lortzea " helburu izateko eta kontsumismoa baztertzeko
Erroman eginako Gazteen Jubileua ixteko, aita santuak elkartasuna adierazi die Gazan eta Ukrainan gerra pairatzen ari diren gazteei.
Gizon bat espetxeratu dute Frantzian, emaztea mozkortzea egotzita, beste gizon batzuekin sexu-harremanak izatera behartzeko
62 urteko gizonezkoari emaztearen baimenik gabe topaketak antolatzea leporatzen diote, Gisele Pelicoten kasuaren eskandalua gogorarazten duen kasu batean.
60.000 pertsona inguru manifestatu dira Tel Aviven, Gazan bahituen bideoak zabaldu ostean
Gazako gatibuak Israelera bueltan eramango dituen su-eten akordio bat eskatu dute, ohi baino jende gehiagorekin egindako protesta jendetsuan, horien bideo batzuk zabaldu ostean. Bideo horietan, bahituek muturreko argaltasuna erakusten dute eta akordio bat eskatzen diete agintariei. Israelek 104 pertsona hil ditu azken orduotan Gazako Zerrendan.
Hamasek dio ez dela desarmatuko Estatu palestinar bat ezarri arte
Horrela erantzuten dio Steve Witkoff AEBk Ekialde Hurbilean duen mandatariari, talde islamista armak uzteko prest zegoela esan ondoren.
Gazako haurren heriotzak "aurrekaririk gabe" hazi direla ohartarazi du UNICEFek
Gazatarren aurkako bonbardaketak ez du etenik: gutxienez 22 palestinar hil dira bart Israelen beste eraso batzuetan.
Trumpek bi urpeko nuklear zabaldu ditu Medvedev Errusiako presidente ohiaren "adierazpen probokatzaileen" aurrean
Ukrainako gerra geldiarazteko AEBk Errusiari ezarri zion ultimatuma kritikatu zuen duela gutxi, eta ohartarazi zuen horrek bi herrialdeen arteko gatazka ekar zezakeela.