Planetaren azaleraren % 30 babestea hitzartu dute Biodibertsitateari buruzko goi bileran
Abenduaren 7an Montrealen (Kanada) abiatu eta azken txanpan sartu den Nazio Batuen Biodibertsitateari buruzko Konferentziak, COP15 izenez ezagutzen dugunak, planeta babesteko eta biodibertsitatearen galera geldiarazteko akordio historikoa lortu du.
2020an zen ospatzekoa Kunmingen, Txinan, baina bertan behera gelditu zen. Orain, hainbat urteko atzerapenaren ondotik, 196 herrialde parte-hartzaileen ordezkaritzek, besteak beste, hemendik 2030era gutxienez planetaren azaleraren % 30 babestea hitzartu dute biodibertsitatea babesteko.
Horrez gain, nekazaritzarako, akuikulturarako, arrantzarako eta basogintzarako eremuak modu iraunkorrean kudeatuko direla bermatuko dute, biodibertsitatea errespetatzen duten jardunbideen erabilera nabarmen areagotuz; halaber, ekosistema degradatuen % 30 leheneratuko dira, gutxienez.
Goizaldean adostutakoaren arabera, halaber, lehorrean eta itsasoan jarduteko konpromisoa hartu dute parte-hartzaileek biodibertsitatearentzat garrantzi handia duten eremuen galera, osotasun ekologiko handiko ekosistemak barne, zerora hurbil dadin 2030erako, eta, aldi berean, herri indigenen eta tokiko komunitateen eskubideak errespeta daitezen.
Hori guztia aurrera ateratzeko, urtean gutxienez 200.000 milioi dolar bideratuko dira, iturri publiko zein pribatuetatik. Gainera, akordio berriaren arabera, herrialde aberatsenek gutxienez 20.000 milioi emango dizkiete urtean (2025erako helburua) herrialde txiroenei eta 30.000 milioi urtean (2030erako helburua) garapen bidean daudenei, beren izaera babeste aldera.
Era berean aldeek konpromisoa hartu dute 2030erako arriskutsuak diren pestizidek eta produktu kimikoek dakarten gehiegizko mantenugaiak eta arrisku globala erdira murrizteko, eta biodibertsitateari kalte egiten dioten dirulaguntzak pixkanaka kentzeko edo erreformatzeko lan egingo dute.
Espezie exotiko inbaditzaileen etorrera prebenitzea eta horiek eremu geografiko desberdinetan ezartzea eragoztea da akordioaren beste puntuetako bat, baita elikagaiak alferrik galtzea erdira murriztea eta gehiegizko kontsumoa eta hondakinen sorrera nabarmen murriztea ere.
Finantza-erakunde handiei, bestalde, biodibertsitatearen aurkako arrisku, mendekotasun eta inpaktu oro kontrolatu, ebaluatu eta zabaldu ditzatela eskatu die.
Zure interesekoa izan daiteke
Europako liderrek multilateralismoaren alde egin dute COP30en: "Gure erabakien eragina mundu osoan sentituko da"
Luiz Inacio Lula da Silva Brasilgo presidenteak salatu du banku handiek petrolio sektorea diruz laguntzen dutela eta Ukrainako gerrak erregai fosilen ustiaketa sustatu diuela.
Trumpek Hungarian bildu nahi du Putinekin, Orbanekin egon ostean esan duenez
Bestalde, Zelenskik esan du ez dakiela Trumpek zer esan nahi duen gatazkari amaiera emateko "urrats nabarmenak" ematen ari direla esaten duenean.
Teslaren akziodunek mila milioi dolar ordainduko dizkiote Muski. Baina, zenbat da hori?
Dirutza horrek marka guztiak hautsi ditu, eta Tesla enpresaren kontrola emango dio Muski.
Lau pertsona atxilotu dituzte Parisen, Israelgo Orkestra Filarmonikoaren kontzertu batean izandako istiluengatik
Lau pertsona atxilotu dituzte ostegun gauean Parisen, Israelgo Orkestra Filarmonikoaren kontzertu batean. Etenak, ikusleen arteko liskarrak eta bengala jaurtiketa izan dira auditoriumean.
Louvreko presidenteak artelan gehiago erosteko bere erabakia defendatu du
Laurence Des Cars Louvre museoko presidenteak adierazi duenez, Frantziako Kontu Auzitegia oker dago. Aste honetan argitaratutako txosten batean, segurtasunaren gainetik obrak erosteari lehentasuna ematea aurpegiratu dio museoari.
Pasaportean genero identitatea ezabatzea babestu du AEBko Auzitegi Gorenak
Horrela, aurrerantzean generoari dagokion laukian "X" hautatzeko aukera kendu eta jaiotzean esleitutako sexua markatu beharko da.
Frantziako Kontu Auzitegiak ebatzi du Louvrek nahiago izan duela artelanak erosi segurtasunean inbertitu baino
Louvre museoak erantzun du Kontu Auzitegiak ez dituela ezagutzen segurtasun arloan egindako ahaleginak. "Munduko museorik handiena eta bisitatuena denaren gaineko analisiak orekatua izateko epe luzekoa izan behar du", gaineratu du.
Belémek 57 lider batuko ditu multilateralismoaren krisian dagoen giroari buruz eztabaidatzeko
Ostegun eta ostiral honetan, munduko ordezkari nagusiek COP30 izango denaren bidea markatuko dute.
Hamar zauritu Frantziako Oleron uhartean, nahita egin omen den harrapaketa batean
Gizon bat atxilotu dute Oleron uhartean, Frantziako mendebaldeko kostaldearen parean, hainbat pertsona "nahita" harrapatu baititu. Arroxelako Fiskaltzak jakinarazi du ikerketa abiatu duela hilketa-saiakeragatik, eta terrorismoaren aurkako fiskaltzak ez duela kasua bere gain hartu "oraingoz".
Putinek proba nuklearrei berrekiteko aukera aztertzeko eskatu die gobernukideei
Donald Trumpek arma nuklearrekin probak egiteko aukera planteatu ostean iritsi da iragarpena. Errusiako presidenteak esan du bere herrialdeak zorrotz betetzen duela proba horiek ez egiteko politika, "beste herrialdeek gauza bera egiten duten bitartean".