Ekonomia dolarizatzearen arriskuak Argentinarentzat
Argentinan pesoa monetaren ordez dolarra ezartzea izan da Javier Milei hauteskundeak irabazi dituen ultraliberlak egindako agindu erradikalenetarikoa. Helburua ekonomia egungo egoera negargarritik ateratzea da. Izan ere, Hego Amerikako bigarren herrialdeko inflazioa % 140 izateaz gain, nekazaritza ekoizpena asko murriztu da azken hiru urteetako lehorteen ondorioz.
Ba ote du zentzurik Argentinan dolarra ezartzeak?
90eko hamarkada hasieran, antzeko neurri bat hartu zen atzeraldi ekonomikoari eta inflazioari aurre egiteko. Orduan, Gobernuak pesoa dolarrarekin parekatu zuen: peso bakoitzeko, dolar bat trukean. Politika hori bertan behera utzi zuten 2002an, krisi ekonomiko ikaragarria eragin zuelako eta deposituak bankuetatik ateratzeko zeuden oztopoen aurka izandako protesten aurrean.
Hala ere, Mileik urrunago joateko asmoa dauka. Banku Zentrala ezabatu, eta ekonomia "dolarizatu" nahi du. Horrek esan nahi Argentinako moneta politika Washingtonen egingo dela, Buenos Airesen egin ordez.
Hor dagoen arazo handi bat hau da, Estatu Batuetako ekonomia eta Argentinakoa oso ezberdinak direla. Batentzat ona dena, bestearentzat txarra izan daiteke.
Neurri honekin Argentinak amore emango lioke interes tipoak zehaztu eta moneta debaluatzeko ahalmenari.
Beste arazo bat dolarrak nondik lortu izango litzateke; izan ere, Argentinako Banku Zentralak ez du dolarrik bere erreserbetan. Mileik maileguan eskatuko lizkioke Nazioarteko Diru Funtsari, baina Argentinak 44.000 miloi dolarreko zorra dauka dagoeneko erakunde horrekin. Gainera, Nazioarteko Diru Funtsak zalantzak ditu neurri hori epe laburrean ezartzeari buruz, aldez aurretik pesoa oraindik gehiago debaluatu beharko litzatekeelako eta, ondorioz, oinarrizko produktuen prezioak gehiago igoko liratekeelako oraindik.
Dolarra ezartzeak atzera bide zaila izango luke, Washingtongo Ekonomia eta Politikarako Ikerkuntza Zentroko ekonomialarien arabera. Neurri suizida izango litzateke. Gainera, Mileik ongizate estatuaren gastuak murriztuko dituela agindu du, hezkuntza eta osasun politika pribatizatuz. Erreforma horiek biztanle talde txiroenak joko lituzkete gogorren.
Albiste gehiago mundua
Ehunka mila lagun kalera atera dira Frantzian, aurrekontu-doikuntza bertan behera uzteko eskatuz
300 pertsona baino gehiago atxilotu dituzte Frantzian, blokeo saiakeretan parte hartzeagatik. Austeritate politiken aurkako aldarria ozen eta argi entzun da Lyon, Marseilla, Lille, Nantes eta Parisen, besteak beste.
Macrontarrek froga zientifikoak aurkeztuko dituzte Brigitte emakumea dela frogatzeko
Frantziako presidenteak eta haren emazte Brigittek dokumentazioa aurkeztuko dute difamazioagatik Candace Owens komentarista kontserbadorearen aurka jarri duten demanda batean, hark Macronen emaztea gizon jaio zela sustatu ondoren.
ABCk bertan behera utzi du Jimmy Kimmelen telebista saioa Charlie Kirki buruz egindako iruzkinengatik
Pasa den asteleheneko saioan, Jimmy Kimmel umoregileak Donald Trump presidentearen bueltako jarraitzaileei leporatu zien Charlie Kirk ekintzaile ultrakontsebardorearen hilketarekin etekin politikoa atera nahi izatea.
Trumpen bisita Erresuma Batura: harrera ikusgarria Windsorren eta herritarren prostestak kalean
Donald Trump AEBko presidenteak bigarren bisita ofiziala hasi du, gaur, Erresuma Batuan. Carlos III .a erregeak gala handiko harrera egin dio Windsor gaztelua, eta, adi berean, milaka pertsona kalera atera dira, AEBko presidenteak ezarritako politiken aurka protesta egiteko.
Bruselak Israeli muga-zergak ezartzea eta funtsak etetea proposatu du, ez ordea merkataritza haustea
Zigorrak proposatu dizkie Bezalel Smotrich eta Itamar Ben Gvir ministroei, kolono bortitzei eta Hamaseko hamar bat buruzagiri.
Israelgo Armadak bigarren errepide bat zabaldu du 48 orduz, gazatarrak hegoaldera bultzatzeko asmoz
Gaza hirian bakarrik gutxienez 150 helbururi eraso egin die Israelgo Armadak, lurreko erasoaldiaren lehen bi egunetan. Halaber, Gazako hiriburuan telefono eta interneterako konexioa eten dute, azken erasoen ondorioz.
Lau pertsona atxilotu dituzte Windsor gazteluan Trumpen eta Epsteinen argazkiak proiektatzea leporatuta
Carlos III .ak harrera egingo dio gaur AEBko presidenteari gazteluan, Erresuma Batura egingo duen bigarren estatu-bisitan.
Gaza hiriaren kontrako lurreko erasoaldiak milaka palestinar hegoaldera mugitzera behartu ditu
Israelgo Armadaren bozeramaileak hegoaldera mugitzeko deia egin die Gaza hiriko biztanleei, hiriburua "borroka eremua arriskutsua" dela argudiatuta. Ildo horretan, bizilagunen % 40 hiritik atera dela gaineratu du. Hala ere, zenbait iturriren arabera, 500.000 gazatar gelditzen dira oraindik Gaza hirian.
Utahko Fiskaltzak heriotza zigorra eskatuko du Tyler Robinsonentzat, Charlie Kirk hiltzeagatik
Robinsoni hainbat kargu leporatu dizkiote formalki, hilketa larriagotua tartean. Hainbat karguri egin beharko die aurre: justizia oztopatzea eta suzko arma tirokatuta delitu larria egitea (gorputzeko lesio larriak eragin zituen), lekukoak manipulatzea eta adingabe baten aurrean indarkeriazko delitu bat egitea.
Albiste izango dira: Lurreko operazioa Gazan, eskumenen inguruko bilera eta Trump Erresuma Batuan
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.