Indar islamisten garaipenak 6,8 milioi errefuxiaturi Siriara itzultzea ahalbidetu diezaieke
Aliantza islamiar-jihadistaren garaipenak eta Baxar al-Assaden erregimenaren erorketak ziurgabetasun politikoa utzi dute Sirian, arlo sozialean baita ere, eta gaur egun 6,8 milioi errefuxiatu siriarrek gertutik jarraitzen dutena. 2011n, Udaberri Arabiarreko protesten ondoren piztutako gerrak eragindako exodo baten biktimak dira guztiak.
Mikel Ayestaran EITBren berriemaileak baieztatu duenez, milaka errefuxiatu dagoeneko Siriara itzultzen ari dira. Masnaan (Siria eta Libano arteko mugan), Ayestaran siriarren joan-etorri etengabearen lekuko izaten ari da.
Filippo Grandi Errefuxiatuentzako Nazio Batuen Goi komisarioak (ACNUR) ohartarazi duenez, Siriak "bakearen eta gerraren, askatasunaren eta anarkiaren, oparotasunaren eta miseriaren arteko bidegurutze bat du aurrean". Errefuxiatuentzat, bide bikoitz horrek "aberriratzea" eta "erbesteratzearen jarraipena" bereiztea behar du.
"Dena trantsizio baketsu baten mende dago, siriar guztien bizitza eta nahiak errespetatuko dituen trantsizio baten menpe", azpimarratu du Grandik, eta gaineratu NBEren beste goi-kargudun batzuek eta tokian bertan lan egiten duten erakunde humanitarioek antzeko kezka dutela.
Siriakoa da mundu osoko errefuxiatu krisirik handiena, 14 milioi pertsona baino gehiago baitaude etxetik kanpo. Horietatik 7,2 milioi barne desplazatuak dira eta 6,8 milioi errefuxiatu, eta azken horietako 5,5 milioi inguruko estatuetan bizi dira, Turkian, Libanon, Jordanian, Iraken eta Egipton.
Europan, aldiz, Alemania da siriar errefuxiatu gehien hartzen dituen herrialdea —850.000 errefuxiatu baino gehiago—, nahiz eta asilo eskaera berrien etorkizuna kolokan egon. Zentzu horretan, Alemaniako Migrazio eta Errefuxiatuen Bulegoaren bozeramaile batek DPA albiste-agentziari baieztatu dionez, Al-Assaden erorketaren ostean eskaeren azterketa geldiaraziko dute.
ACNURen baldintza beti da errefuxiatuen itzulera borondatezkoa eta segurua izatea, eta oraingoz ez dirudi hori argi dagoenik. Siriako zenbait eremu kontrolatzeko borrokaldiek bere horretan jarraitzen dute, eta herritarren % 70 inguruk laguntza humanitarioa behar dute, hamar pertsonatik bederatzi pobrezian bizi diren herrialde batean.
Gainera, errefuxiatu guztiek ez dute beharrizan berdinak. Horrela, % 5 baino ez dira errefuxiatu-eremuetan bizi, eta % 92k landa- edo hiri-asentamenduak aukeratu dituzte, baldintzak ez baitira beti errazak. Izan ere, ACNURen arabera, errefuxiatu siriarren % 70 baino gehiago txiroak dira.
Zure interesekoa izan daiteke
2040rako CO2 isurketak % 90 murriztea adostu dute EBko herrialdeek, baina malgutasunez
EBko herrialdeetako ministroek adostutako helburu lotesle horri esker, atzerriko karbono-kredituak erosi ahal izango dituzte isuriak murrizteko helburuaren % 5 betetzeko. Brasilen izango den COP30 Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Goi-bilera hasi baino ordu gutxi batzuk lehenago egin dute akordioa.
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoia, kultura aniztasunaren aldekoa eta ezkerzale berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bereganatzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuari esker.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.
Trumpek esan du ez duela uste AEBk Venezuelaren kontrako gerrarik egingo duenik, baina ez du planei buruz hitz egin nahi izan
"Zer erantzun diezaioket horrelako galdera bati? Ba al dago Venezuelan eraso bat egiteko planik? Nork esango luke hori? Halakorik balego, esan egingo nizukeela uste duzue, zintzoki? Bai, planak ditugu. Oso plan sekretuak ditugu", esan du 'Air Force One' hegazkinean. "Begira, ikusiko dugu Venezuelarekin zer gertatzen den", adierazi zuen, eta Venezuelako Gobernuak "milaka pertsona bidali zituen kartzeletatik, erakunde mentaletatik eta mendekotasun zentroetatik".