Tibet
Gorde
Kendu nire zerrendatik

Tibeteko budismoa Dalai Lamaren ondorengoa izendatzeko prestatzen ari da, Txinaren oposizioarekin

Dalai-lamaren oinordea aurkitzea erritual konplexu bat da. Liderraren heriotzaren ondoren, lama garaiek haren berreragiztatzea bilatzen dute bere heriotzaren datatik gertu jaiotako haurren artean. Txinako agintariek "urrezko hautestontziaren zozketaren prozedura" errespetatzea eskatzen dute.

DHARAMSALA (India), 02/07/2025.- A TV screen shows His Holiness the Dalai Lama’s recorded message at the main temple of Tsuglhakhang in McLeod Ganj, near Dharamsala, India, 02 July 2025. The Dalai Lama has ended decades of speculation about his succession by affirming that his 600-year-old spiritual lineage will continue. In a significant move, he announced the formation of a committee composed of his most trusted advisors, who will serve as the sole authority in identifying his successor. An awaited video message became the spiritual leader's living testament, laying out a roadmap for the eventual succession. EFE/EPA/STRINGER
Dalai-lamaren mezua Dharamshalatik (India). Argazkia: EFE

Tibeteko budisten buruzagi espiritualak, dalai-lamak, oinordeko bat izango duela ziurtatu du. Horrela, amaiera eman die bere heriotzaren ondoren sei mendeko erakundea bukatuko zela zioten espekulazioei.

90 urte bete aurretik, dalai-lamak Gaden Phodrang Trust erakundea izendatu du "autoritate esklusibo" gisa bere berraragiztatzea aitortzeko. "Beste inork ez du gai honetan esku hartzeko botererik", esan du, Txinari erreferentzia argia eginez.

Egungo dalai-lama Dharamshalan (India) bizi da, 1959an Tibetetik (gaur egungo Tibeteko eskualde autonomoa, Txinan) ihes egin zuenetik. Buruzagi espiritualak atea zabalik utzi dio bere hurrengo berraragiztatzea eta ondorengoa Txinako lurraldetik kanpo jaiotzeko aukerari. Jarraitzaileei eskatu die baztertu dezatela Txinako Gobernuak proposatutako edozein hautagai.

Lider espiritual nagusiaren berraragiztatzea

Dalai-lamaren berraragiztatze prozesua erritu konplexu bat da. Liderra hil ondoren, lama garaiek dalai-lamaren heriotzaren inguruan jaiotako haur bat bilatzen dute pista mistikoen bidez, hautagai gisa, eta bere nortasuna egiaztatzeko probak egiten dizkiote.

Azken balidazioa budismo tibetarraren bigarren lider garrantzitsuenak (“panchem lama”) egin ohi du. Hala ere, azkena Txinak atxilotu zuen 1995ean, izendatu zutenean, eta horrela hautsi zen aitorpenen katea.

Tibeteko budismoaren kupula Dharamshalako konklabe historiko batean dago bilduta. Adierazpen batean, Txinak dalai-lamaren oinordekotzan izandako interferentzia "gogor" gaitzetsi du, eta aho batez babestu du leinuaren jarraipena ziurtatzeko buruzagiak aurkeztutako plana.

"Gogor gaitzesten dugu Txinako Herri Errepublikak berraragiztatzearen gaia bere onura politikorako erabiltzea, eta ez dugu inoiz onartuko", adierazi dute budismo tibetarraren eskola eta monasterio nagusietako buruek.

Hiru eguneko konferentzia egiten ari dira erbestean, bere historiako trantsizio konplexuenetako baterako estrategia sendotzeko.

Gatazka Txinako agintariekin

Bestalde, Txinako Atzerri Ministerioak esan du dalai-lamaren berraragiztatzean "urrezko hautestontziaren zozketaren prozedura" eta herrialdeko legeak errespetatu behar direla.

"Dalai-lamaren berraragiztatzeak urrezko hautestontziaren zozketaren prozedura errespetatu behar du, Gobernu zentralaren onespenarekin, eta erlijio-erritualen, ohitura historikoen eta indarrean dagoen legeria nazionalaren arabera garatu behar da", esan du Mao Ningek prentsaurrekoan.

Gainera, azpimarratu duenez, egungo dalai-lama "erritual horiei zorrotz jarraituz onartu zuten, nahiz eta garai hartako Gobernu nazionalistak urrezko hautestontziaren zozketatik salbuesteko agindu berezia eman".

"Edozein erlijioren biziraupena eta garapena herrialdeko gizarte-ingurunera eta kultura-tradizioetara egokitu behar dira. Tibeteko budismoa, Txinan sortua eta ezaugarri txinatarrekin, sinizazio erlijiosoaren adibide adierazgarria da berez”, gaineratu du.

Informazio gehiago bideo honetan

Nazioarteari buruzko albiste gehiago

STOCKHOLM (Sweden), 08/10/2025.- (L-R) Nobel Committee for Chemistry Chairman Heiner Linke, Royal Swedish Academy of Sciences Permanent Secretary Hans Ellegren, and Nobel Committee for Chemistry member Olof Ramstrom present the Nobel Prize in Chemistry 2025 during a press conference at the Royal Swedish Academy of Sciences, in Stockholm, Sweden, 08 October 2025. The Nobel Prize in Chemistry 2025 was awarded to Susumu Kitagawa, Richard Robson and Omar M. Yaghi 'for the development of metal-organic frameworks.' (Suecia, Estocolmo) EFE/EPA/FREDRIK SANDBERG/TT SWEDEN OUT
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Susumu Kitagawak, Richard Robsonek eta Omar Yaghik irabazi dute Kimikako Nobel saria, egitura metalorganikoak garatzeagatik

2025eko Kimikako Nobel sariaren irabazleek espazio zabalak dituzten egitura molekularrak sortu dituzte, eta horietan barrena gasak eta beste substantziak kimiko batzuk jariatzen dira. Aipaturiko egitura metalorganiko horiek erabili daitezke, esaterako, basamortuko airetik ura ateratzeko, karbono dioxidoa xurgatzeko, gas toxikoak biltzeko eta erreakzio kimikoak katalizatzeko. 

La campaña Rumbo a Gaza ha confirmado que han sido "asaltados en aguas internacionales a unas 110 millas náuticas de la costa de Gaza". A bordo, 140 personas, entre ellos médicos, periodistas y funcionarios electos, con ayuda humanitaria por valor de más de 110.000 dólares.
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Israelek atzeman egin ditu Gazara zihoazen Askatasunaren Flotillaren bederatzi ontziak

Gazara Bidean kanpainak salatu duenez, Israelgo Armadak "nazioarteko uretan" eraso egin die, Gazako kostaldetik 110 itsas miliara zeudela. Ontzian 140 pertsona zeuden, tartean, medikuak, kazetariak eta funtzionario hautetsiak, eta 110.000 dolar baino gehiagoko laguntza humanitarioa zeramaten. Israelek jakitera eman duenez, tripulatzaileak "onik" daude, eta "arin" deportatuko dituzte. 

Kfar Aza (Israel), 07/10/2025.- Smoke rises as a result of an Israeli strike on the outskirts of Gaza City as seen from the Israeli side of the border, 07 October 2025. October 07 marks two years since the Palestinian militant group Hamas launched a surprise attack on Israel, taking dozens of hostages and killing nearly 1,200 people. In response, Israel began its war on Gaza, which has killed more than 66,000 people, displaced millions and destroyed the Palestinians enclave. EFE/EPA/ATEF SAFADI
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Ayestaran: "Asteazkenean AEBko bitartekariak batuko dira bake negoziazioetara, eta egun garrantzitsua izango da"

Israelen eta Hamasen arteko zeharkako elkarrizketen lehen bi egunetako giroa "positiboa" izan dela azaldu dute gertuko iturriek. Bihar, asteazkena, AEBko eta Turkiako bitartekariak batuko dira negoziazioetara, eta egun "garrantzitsua" izango dela diote adituek. Hainbat hedabideren arabera, baliteke ostegun edo ostiralean behin behineko akordio bat izatea mahai gainean, eta hori, Donald Trump presidente estatubatuarrak iragarriko luke. Bideoan, Mikel Ayestaran kazetariaren kronika.   

Gehiago kargatu