Euskara-gaztelania-euskara itzultzaile automatiko hobetua aurkeztu du Jaurlaritzak
Eusko Jaurlaritzak Itzultzaile Automatiko Neuronala aurkeztu du gaur Donostian, adimen artifizialetik abiatuta herritarren erabilerarako sortutako proiektu praktikoa, Josu Erkoreka Gobernantza Publiko eta Autogobernuko sailburuak eta Bingen Zupiria Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak azaldu dutenez.
Gaztelaniatik euskarara zein euskaratik gaztelaniara itzulpenak egiten dituen tresna hau herritar guztien eskura dago www.euskadi.eus/itzuli webgunean.
Adimen artifiziala
Sare neuronalen bidezko itzulpen automatikoa egiten du tresnak, eta “jauzi kualitatiboa da”, Zupiriaren esanetan, orain arte erabili izan diren sistemekin alderatuta, gramatika-analisi eta transferentzian oinarritutakoak, sistema estatistikoak edo horien hibridoak. “Gramatikan eta analisian oinarritutako itzulpenak zuzenak direnean, badute halako kutsu ortopedikoa. Sare neuronalen bidez lortutako itzulpenak erraz irakurtzen dira, koherentzia dutelako, esaldiaren barruko elementuen arteko lotura ondo mantentzen dutelako”, azaldu du.
Itzultzaile Automatiko Neuronala urte askotako lanaren ondoren sortu da, eta 20 urtez Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak (IVAP) bildutako itzulpen memoriak erabiliz hobetu da: “10 milioi segmentu baino gehiago dituzten datu-baseak ditugu, itzulita, berrikusita eta eguneratuta. Balio kalkulaezina duen itzulpen sistematikoko corpus bat dugu”.
www.euskadi.eus/itzuli webgunean eskegi duten itzultzailea beta bertsioa da, herritarrek proba dezaten, eta hilabete batzuen buruan eskegiko da behin betiko bertsioa. Erabiltzaileak itzulpenaren norabidea hautatu behar du, eta, ondoren, testua sartu, horretarako prestatutako gunean. ‘Itzuli’ botoia sakatuz, segundo batzuk geroago itzulpena eskura izango du. Itzultzaileak 4.000 karaktere dituzten testuak itzul ditzake erabilera bakoitzeko.
Bere helburua, "laguntzea"
Zupiria sailburuak azpimarratu du tresna honen helburua “laguntzea” dela, eta ez itzultzaileen lana ordezkatzea: “Makina batek egindako itzulpena beti gainbegiratu behar da eta zuzendu behar da”.
Urtea amaitu baino lehenago eskuko telefonoetarako eta tabletetarako aplikazioak prest izango direla aurreratu dute sailburuek.
Zure interesekoa izan daiteke
“Muga-zerga” izan da aurtengo hitza Euskaltzaindiarentzat eta UZEIrentzat
“Atzerriko produktuei aduanan ezartzen zaien zerga” adiera duen izena aukeratu dute Akademiak eta UZEI terminologia eta lexikografia zentroak urteko hitz gisara. “Aduana-zerga” Euskaltziandiaren Hiztegiak jasotzen duen forma baliokidea “askoz gutxiagotan” erabili da.
!["Dan Flavin
b erdeak berdeetan zehar (Piet Mondrian berdegabeari) [greens crossing
greens (to Piet Mondrian who lacked g reen)], 1966" Guggenheimen](https://eitb.scene7.com/is/image/eitb/danflavin?fmt=webp-alpha&qlt=80)
Goya, Jasper Johns, Steve McQueen, Dan Flavin, Ruth Asawa eta Rosalind Nashashibi, euskal museoetan 2026an
San Telmo Museoak, Artiumek eta Guggenheim Bilbao Museoak datorren urteko programazioa aletu dute.
Gatiburen azken agurra, audientzian lider ETB1en
Musikarik, dantzarik eta festa girorik ez zen falta izan atzo bi ordu eta erdiz BECen. Talde bizkaitarra arrakastara eraman zuen 'Musturrek sartunde' kantuarekin amaitu zen askoren oroimenean iltzatuta geratu den kontzertua.
Milaka pertsonak azken agurra eman diote Robe Iniestari, Extremoduroko abeslariari, Plasencian
Ilara luzeak sortu dira Plasenciako kongresu jauregian, jarraitzaile asko bertaratu baitira musikariari agur esatera. Aurrerantzean, Robe Iniesta izena izango du eraikin horrek.
Urrezko domina eman dio Gipuzkoako Foru Aldundiak Lourdes Iriondo kantariari
Hilondoko aitortza egin dio Urnietako kantari, idazle eta irakasleari eta bere ahizpek jaso dute Foru Aldundiak emandako oroigarria. Ekitaldia omenaldi hunkigarri bilakatu da. Senide eta familiako kideekin batera, eta euskal kulturgintzaren ordezkaritza zabala bildu da.
Balenciaga museoa “josten duten eskuei” begira
Getariako Balenciaga Museoko Igor Uriak hamar urte eman ditu Cristobal Balenciaga jostun handiaren tailerretan lan egin zuten emakumeen lekukotzak eta objektuak biltzen: irudiak, dokumentuak, lanabesak... Paris, Madril, Bartzelona eta Donostian, 2.000 enplegatu izatera iritsi ziren, eta horietako batzuk Getariako museoan batu dira gaur.
Gaztelurrutia: “Bisitari fidelak edukitzea eta bi heren 45 urtez azpikoak izatea dira arrakastaren gakoetako bi”
2025eko Durangoko Azoka bukatu berritan, ETBri emandako lehen balorazioan pozik agertu da Beñat Gaztelurrutia Gerediaga Elkarteko kudeatzeailea. Jendetza ibili dela nabarmendu du, baina erosoa izan dela bai sartzea baita bertan zehar ibiltzea ere. 2026ko Azokak 5 egun izango dituela aurreratu du, eta etorkizuneko erroka kulturaren jaialdi gisa sendotzea izango dela esan du.
60 urteko ibilbidea “borobildu” du Durangoko Azokaren aurtengo edizioak
Lau eguneko topagune oparoa amaitutzat emateko, antolatzaileek aurtengo Azokaren arrakasta nabarmendu dute, baita egitasmoak urte osoan euskal kulturan duen garrantzia ere.
Gazaren aurkako genozidioa, oso presente Durangoko Azokako nobedadeetan
Idazle asko beren nobedadeak aurkezten ari dira egunotan euskal kulturaren plazan, eta horietako batzuek palestinar herriaren aurkako genozidioa jorratu dute, Ekialde Hurbilean gertatzen ari dena azaltzeko asmoz.
Zuloaren silueta hitzez marrazten
Harkaitz Cano eta Eider Rodriguez idazleek “Silueta” eta “Dena zulo bera zen” liburuak aurkeztu dituzte Durangoko Azokaren hirugarren egunean, hutsuneak mamitzeko bi ariketa literario zeharo ezberdin.