Hiztegian 431 forma berri jasotzea deliberatu* du Euskaltzaindiak
Euskaltzaindiak 431 forma berri jaso ditu Hiztegian azken sei hilabeteotan. Akademiak etengabe osatzen eta berrikusten du Hiztegia, eta urtean bitan sareratzen ditu berrikuntzak.
2016an bigarren argitalpena paperean atera zenetik aritzen da horrela Euskaltzaindia, eta 2022ko lehen urte-erdian eginiko lanaren emaitzak gaur sareratu dituzte.
Gaur, ostiralarekin, 29 sarrera eta 402 azpisarrera gehitu ditu, eta 1.322 forma moldatu edo findu: 1.158 sarrera eta 174 azpisarrera.
Miriam Urkia Euskaltzaindiaren Hiztegiaren arduradunaren hitzetan, "forma berriak biltzeaz gain, adieretan eta adibideetan ezkutuan zeuden erabilerak (irudizkoak, esapideak, adibide azalduak) bistaratzen saiatu gara".
Horren adibide, "ezkondu" forma aurkeztu dute. "Ezkontzaren bidez elkartu" adierari beste bat gaineratu diote, "Bi gauza elkarrekin ongi egokitu edo bat etorri. Ik. uztartu 2." dioena, hain zuzen ere.
Sarrera berriei dagokienez, hauek sartu dituzte, besteak beste: antroponimo, bentzoiko, bifido, bizarrontzi, buruhastu, buruloka, espresu, gezurzale, hilauroniko, mastektomia, pituita, superego eta zurmailu.
Azpisarrerei dagokienez, arteria koronario, euskal etxe, gas natural, golde-etxe, goiz beranduan, kafe huts, plater zapal, orkestra filarmoniko, esku on, plazebo-efektu, edo zaharren egoitza daude orain hiztegian.
* deliberatu2
1 adj. Pertsonez mintzatuz, erabakiak azkar, zalantzan ibili gabe, hartzen dituena, erabakitasunez aritzen dena. Ik. zirt edo zarteko. Pertsona ona zen eta deliberatua.
2 adj. Gauza abstraktuez mintzatuz, irmoa. Bekaturik egin gabe egoteko gogo deliberatua. Hartzea goizean gogo eta borondate fin bat, deliberamendu deliberatu bat.
Albiste gehiago kultura
Euskal Museoak 2026ko bigarren hiruhilekoan irekiko ditu ateak berriro
"Enbor arina", euskal kulturaren ikurra, Miserikordia eraikinean jarri dute Bilboko museoaren berrikuntzaren parte gisa. 2026an ateak berriro irekitzea espero dute.
Itziar Ituño protagonista duen ''Argi gorriak'' telesaila grabatzen ari dira egunotan
Alberto Gastesik zuzenduta, umorea, intriga eta drama familiarra uztartzen ditu EITBren parte-hartzea duen telesailak.
"Eguerdi on", Euskaltzaindiak ez du "gibel egin" eta hainbat hitz hiztegiratu ditu
Azken sei hilabeteetan, Euskaltzaindiak 774 forma berri jaso ditu bere hiztegian, "eguerdi on" eta "gibel egin" tartean, 1.635 forma zuzendu edo osatu ditu eta hiru sarrera kendu ditu. Guztira, 52.091 forma jasotzen ditu orain "Euskaltzaindiaren Hiztegia"k.
Fermin Leizaola etnografoa zendu da
81 urte zituen Euskal Herriko artzaintzaren kultura ikertu eta dokumentatu zituen gizonak. Aranzadiko Etnografia saileko zuzendari izan zen, 45 urtez, eta Eusko Ikaskuntzaren Manuel Lekuona saria jaso zuen 2018an.
Gerediaga Elkarteak 60. urteurrena ospatuko du
Ekitaldia egin du larunbat honetan Abadiñoko Gerediaga auzoaren zelaietan, 1965an elkartea abiatu zuten leku berean, alegia. Gainera, Gotzon Gomez elkartearen presidente berriak Nerea Mujikaren lekukoa hartu du, 22 urteren ondotik.
Fermin Muguruza: ''Etortzen den jendeak zerbait historikoa bizi izan duela jakitea nahi dugu''
Ia dena prest dago Donostiako Anoeta estadioan larunbat honetan 30.000 lagun inguruk Fermin Muguruzaren kontzertuaz gozatzeko. Irungo musikariak zalantzan daudenak animatu nahi izan ditu oraindik eskuragarri dauden sarrera apurrak eros ditzaten.
J.Martina, Dupla, Janus Lester eta Leire Martínez Saguesen, Donostiako Aste Nagusian
Abuztuaren 9tik 16ra egingo da aurtengo Donostiako Aste Nagusia. Gainera, Mikel Anterok egindako kartela ere aurkeztu dute dagoeneko.
''Odol Ilargia'' bost ataleko euskarazko fikzioa filmatzen hasi dira, Bizkaian
Baleukok eta EITBk ekoitzita, publiko gazteari zuzenduta dago eta elementu fantastikoekin osatutako thrillerra da. David R. Losada zinemagilea da zuzendaria, eta gidoia ere berak idatzi du, Mikel Alvarez Sarriegirekin batera. 2026an estreinatuko da PRIMERAN plataforman.
Brian Wilson zendu da, The Beach Boys taldearen sortzaileetako bat
Iazko otsailean jakin zen Wilsonek, Melinda emaztea galdu berri zuenak, "desordena neurokognitibo larriak" zituela, eta, ondorioz, senideek izendatutako bi medikuren zaintzapean jarri behar izan zutela.
San Migel santutegiko ateak lagunduta egingo du Pasaiatik Aralarrerako bidea
"Erromesaldi herrikoia" egingo dute ekainaren 9tik 15era Albaola Itsas Kultur Faktorian zaharberritutako atea Aralarko San Migelera eramateko. Atea 2024ko urrian apurtu zuten, eraso bandaliko batean.