Ertzaintzak uste du Veleian faltsifikazioa egon zela Gilen eta haren kideen aldetik

Iruña-Veleiako kasua ikertu zuten ertzainek uste dute Eliseo Gil aztarnategiko zuzendari ohiak eta bi kolaboratzailek Arabako aztarnategian erromatar material arkeologikoen "faltsifikazio edo manipulazio handiena" egin zutela.

Grafitoen ustezko faltsifikazioaren epaiketan adierazpenak egin dituzten agenteek esan dute Gilen, Ruben Cerdan fisikariaren eta Oscar Escribano arkeologoaren “susmoak” dituztela.

Fiskaltzak bost urte eta erdiko kartzela zigorra eskatu du lehenengo bientzat; hirugarrenak, berriz, hitzarmena lortu zuen epaiketaren hasieran, eta urtebeteko espetxe zigorra onartu zuen, pieza batean egindako inskripzio bat "txantxa" gisa egin zuela onartu ostean.

Gaur, epaitegiaren aurrean kasua ikertu zuen ertzain batek deklaratu du. Haren deklarazioan, 2006ko ekainean historikotzat aurkeztu ziren grafitoen sinesgarritasuna zalantzan jarri du, besteak beste, III. mendera aurreratzen zutelako euskararen agerpena eta kristautasunaren hasiera.

Ikerketan, Ertzaintzak egiaztatu zuen "era guztietako nahasteak, irregulartasunak, anomaliak eta kriminalitate-zantzuak kateatu zirela" eta “gertatutakoa erromatarren munduko material arkeologikoen gainean egindako faltsifikazio edota manipulazio handiena zela”.

Agenteek ondorioztatu zutenez, "hainbat lagunen maniobra izan zen, eta Eliseo Gil, Oscar Escribano eta Ruben Cerdanen teoria zalantzan jartzen du".                                                                                                                                                                                                                                                  

Ertzainak azaldu duenez, 466 grafito faltsuak "kalte larri eta konponezinak dituzten erromatarren benetako piezak dira". Gilen abokatuak horrelako delitu baten balizko arrazoiei buruz galdetuta, ertzainak erantzun du "modu objektiboan" "ikerketako babesleak – Euskotrenek – presio egin zuela emaitzak lortzeko".

2011ko azaroan Ertzaintzak lan hori bere gain hartu zuenetik, poliziak bermatu egin du piezen zaintza egokia -defentsek zalantzan jarri dute-, eta ziurtatu du aurreko zaintza-katean ez zela "iruzurrik egon" Arabako Foru Aldundiaren aldetik, akusazio partikular gisa jarduten baitu. Aldundiak 7 urte eta 6 hilabete eskatu ditu Gilentzat, eta 3 urte eta 9 hilabete Cerdanentzat.