Imre Kertesz hungariar idazlea, Nobel sariduna, hil da
Imre Kertesz 2002an Literaturaren Nobel saria jaso zuen idazle hungariarra gaur hil da Budapesten, 86 urte zituela.
Euskaraz, "Zoririk ez" haren lana irakur daiteke, 2003an Urtzi Urrutikoetxeak euskarara ekarri eta Elkar argitaletxeak argitaratua.
2002an golardoa jasota, inoiz Literaturaren Nobel saria jaso zuen lehen hungariarra bilakatu zen Kertesz, Holokaustoa eta nazien kontzentrazio esparruetako bizimodua kontatu zuen idazlea.
1929an Budapesten jaioa, Kertesz Hungarian eta Alemanian bizi izan zen. Nobel sariaren epaimahaiak esan zuzenez, haren lanek "historiaren bidegabekeriaren aurka gizakiek erakutsitako esperientzia hauskorra" gordetzen dute.
Alemanerazko hainbat lan hungarierara eraman zituen, gainera, idazleak: Elias Canetti, Sigmund Freud, Hugo von Hoffmannstahl, Friedrich Nietzsche, Joseph Roth, Arthur Schnitzler...
Kertesz, euskaraz
Urtzi Urrutikoetxea “Zoririk ez” Kerteszen lanaren itzultzaileak azaldu digunez, hungariarraren lanetan oso nabarmena da idazleak gaztetan Auswitchzeko kontzentrazio esparruetan bizi izandakoaren itzala. Gainera, Urrutikoetxeak itzulitako eleberrian, ume baten ikuspegitik kontatzen ditu basakeriok Kerteszek, eta adingabearen inozentziak "pisu are lazgarriagoa" ematen dio lanari.
Bestalde, garaiko lekukotasun gisa ere, oso baliagarri deritzo Urrutikoetxeak “Zoririk ez” liburuari, “gizarteak etorri ahala onartutako urratsen bidez Holokaustoa apurka zelan garatu zen erakusten baitu, garaiko gizon-emakumeak zelan egokitu ziren agintariek eginiko pauso bakoitzera”.
Hizkuntzaren aldetik, laneko hizkuntza aniztasuna azpimarratu du. Urrutikoetxearen hitzetan, euskal tradizioan ez bezala, hungarieraz idatziriko lana hamaika hizkuntzatako hitzez zipriztinduta ageri da: yiddisha, poloniera, aleman estandarra, hungariera…
Alemanerako bertsiotik itzuli zuen Urrutikoetxeak “Zoririk ez”, gero beste hizkuntza batzuetako bertsioekin erkatuta eta euskaraz bazekien aditu hungariar batek euskarazko itzulpena atalez atal gainbegiratuta.
Zure interesekoa izan daiteke
Joxe Azurmendiri aitortza ekitaldia egin diote Durangoko Azokaren azken egunean
Jakin Fundazioko eta Gerediagako kideek aitortza omenaldia egin diote gaur Joxe Azurmendiri. Pentsalari, idazle eta euskaltzaleari eskainitako Jakin aldizkariren azken zenbakia izan du abiapuntu ekitaldiak. Horrekin batera, Azurmendiren Manifestu atzeratua errezitatu dute hainbat poetak Durangoko Azokako azken egunean.
Euskadi Literatura sariak banatu dituzte, Donostian
Irabazleen izenak iragarrita zeuden arren, gaur banatu dituzte, Donostiako San Telmo museoan, Euskadi Literatura sariak. Zazpi aitortza banatu dituzte, horrenbesteko ataletan. Euskarazko Literaturan, Unai Elorriaga saritu dute; gaztelaniazkoan, Garazi Albizua. Karmele Mitxelena, Maite Rosende, Koldo Biguri , Markos Zapiain eta Itxaso del Castillo izan dira beste arloetako sarituak.
Jon Arretxe: "Aldatzeko beharra sumatzen nuen"
Jon Arretxe idazleak Toureren istorioak alboratu, eta Txerriak eta loreak eleberri beltza argitaratu du. Durangoko Azokan izango da salgai.
Karmele Jaio: "Errealitatearen definizio intimo bat egin dut"
Gasteiztar idazleak Harrizko bihotza liburua aurkeztu du, denetariko testuak (hausnarketak, oroitzapenak, aforismoak, poemak...) Atik Zra sailkatuta biltzen dituen lana edo "taupaden alfabeto bat".
Jon Kortazarrek "Gabriel Aresti. Poesia eta gizartea" liburua idatzi du
Irakasle eta ikertzaileak Bilboko poetari eskaini dio bere lan berria (Pamiela, 2025), aurten bertan Lauaxetari buruzko beste liburu bat argitaratu eta gero.
Mikel Santiagok "La chica del lago" eleberria aurkeztu du Bilbon
Istorioa Arabako herri txiki batean girotuta dago. Gai orokorrak landu ditu idazleak, ahalik eta irakurle gehienengana iristeko. Jende asko bildu da liburua aurkezteko ekitaldian, eta, ondorioz, guztiak ezin izan dira aretora sartu.
Idazleak, Gabriel Arestiren ispiluari begira
Ostiralean, azaroak 14, Edorta Jimenezek, Sonia Gonzalezek, Tere Irastorzak, Harkaitz Canok, Iñigo Astizek eta Leire Vargasek galdera honi erantzungo diote, Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzan: “Zer ikusten duzu Arestiren ispiluan zeure burua islatzen duzunean?”.
Bakardadea eta nortasuna hartuko ditu hizpide Literaktum letren jaialdiak
Donostiako literatura jaialdiak Juan Jose Millas, Eider Rodriguez, Javier Cercas, Laura Chivite, Arantxa Urretabizkaia, Juan Manuel de Prada, Julen Apella, Belen Gopuegui, Harkaitz Cano eta Ignacio Martinez de Pison gonbidatu ditu, besteak beste.
Anjel Lertxundi sarituko dute Irun literatura sarietan
Azaroaren 22an, Irun literatura sarien 46. edizioko banaketa ekitaldian, omenduko dute Lertxundi. Sariok Garazi Kamio Anduagak, Karlos Linazasoro Izagirrek, Mario Marínek eta Marina Casadok jasoko dituzte.
Bernardo Atxaga: "Pertsonaiarik gabe ez dago nobelarik"
Bernardo Atxaga idazleak Enarak eleberria (Pamiela argitaletxea) aurkeztu du gaur Arte Ederren Bilboko museoan.