Txomin Peillen idazle eta euskaltzaina hil da, 90 urte zituela
Txomin Peillen Karrikaburu (Paris, 1932) idazle eta euskaltzaina hil da, 90 urte zituela. 45 argitalpen baino gehiago idatzi zituen, tartean, saiakerak, eleberriak eta ipuinak.
"Gauaz ibiltzen dana" eleberria izan zen lehenbizi argitaratu zuen lana, eta intzestua eta pedofilia gai nagusitzat zituen "Minotauro" (2021) izan zen bere azken eleberria, Alberdania argitaletxearen eskutik.
1962an Igela euskal aldizkari heterodoxoa sortu zuen Jon Miranderekin batera. Zaitegi, Ibigañabeitia, Mitxelena eta Arestiren gertuko, belaunaldi eta euskal herri desberdinen arteko zubi lana egin zuen Txomin Peillenik. Mirande eta Arestirekin batera, euskal literatura modernoaren aitatasuna ere aitortu zaio.
Entzun hemen Peillen idazlearen biografia.
CONTENIDO NO ENCONTRADO
Txomin Pelillen 1932ko azaroaren 17an sortu zen Parisen. Guraso zuberotarren seme, "paristar euskaldun" izenburua jarri zion bere autobiografiari.
Lehen Munduko Gerrako bi urte Zuberoan egin zituen ama eta anaiarekin baina Paris izan zuen bizitoki bizitzaren lehen erdian. Sorbonako Unibertsitatean eskuratu zituen biologia, filologia hispanikoa eta hezkuntza zientzietako lizentziaturak. Gerora, doktoratu zen euskal filologian Bordelen.
Parisko lizeo batean irakasle urtetan, Paueko Unibertsitean eta Baionakoan ere eskolak eman zituen, idazle bizitza oparoa jorratu zuen bitartean, gaztetan hasita.
Idazle oparoa izan zen eta literatur genero gehienetan idatzi zuen: eleberrigintzan nobela beltza bereziki, ipuinak, poesia, haur literatura, dibulgaziokoa eta saiakera. Bereak dira, besteak beste, "Zaldi beltzak zeruan", "Izal Gorria", "Mende joanaz", "Kristina Bolsward", "Animismua Zuberoan" eta "Biziaren hiztegiaz".
Liburu askoren azalak emazteak sortu zizkion.
Manuel Lekuona zein Txomin Agirre sariak eskuratu zituen eta Euskal Pen elkarteko ohorezko kide izan zen.
60ko hamarkadatik zegoen Euskaltzaindiari lotuta, eta 88an euskaltzain oso izendatu zuten.
Albiste gehiago literatura
Patxi Zubizarretak lortu du Xabier Lete beka
Euskarazko literatura sorkuntzarako 70.000 euroko dirulaguntza “Txoriei begiratzen zien gizonari begiratzen zion emakumea” proiektua gauzatzeko izango da.
EHUk Gabriel Arestiren pentsamenduaren gaurkotasuna aldarrikatu du
EHUko 35 ikasle-irakaslek gaur egundik begiratu diote duela mende erdi zendutako bilbotar idazlearen obrari eta pentsamenduari, "Gabriel Arestik ereindakoak 1975-2025" liburuan.
"Esteban Urkiaga, Lauaxeta. Poesia, artea, ideologia" liburua argitaratu du Jon Kortazarrek
Bizkaitar irakasle eta ikertzaileak bi atal nabarmendu ditu Pamiela etxeak argitaratu duen lanean. Lehenengoan, Lauaxetaren poesia artearekin eta ideologiarekin lotzen du, eta bigarrenean gizarteak Lauaxetaren bizitzaz eta lanaz egin duen harrera aztertu du. Bizkaitar idazlea fusilatu zuten eguneko 88. urtemugan aurkeztu dute lana. (Musika, "Azken oyua" Antton Valverdek musikatuta)
400 lagunek Bizenta Mogelen "Ipui onak" irakurriko dute ostegunean, Arriagan
Emakume batek argitaratu zuen euskarazko lehen liburua aukeratu dute Bilbo Zaharra euskaltegikoek Klasikoen Irakurketa Etenik Gabearen XVIII. ediziorako. Nerea Ibarzabal markinar idazle eta bertsolariak abiatuko du saioa, 08:00etan.
Jabier Kalzakortak Bilboko Liburu Azokako Urrezko Luma jaso du
Markinar irakasle, ikertzaile, euskaltzain eta idazleak jaso du Bilboko literatura hitzorduaren garaikurra. Herri literaturan aditu handia da Kalzakorta.
Jabier Kalzakorta: ''Neska harrigarri argia zen Bizenta Mogel''
Markinar euskaltzain, irakasle eta ikertzaileak Bizenta Mogelen argitasuna azpimarratu du.
Bizenta Mogel, "zigor zaurigarriaren beldur" izan ez zen idazlea
Ekainaren 5ean, "Ipuin onak" Bizenta Mogelen liburua irakurriko dute Arriaga antzokian, Klasikoen XVIII. Irakurketa Jarraituan. Euskaraz idatzi zuen lehen emakumetzat hartu izan da Bizenta, Joan Antonio Mogel "Peru Abarka"ren egilearen iloba.
Miren Agur Meabe, Dolores Redondo eta Mircea Cartarescu, Bilboko Liburu Azokako zilarrezko lumen irabazle
Maiatzaren 30etik ekainaren 8ra egingo da Areatzan 55. Bilboko Liburu Azoka. Hurrengo egunetan sari gehiago banatuko dira, besteak beste, Urrezko Luma eta Kutxabank Atea sariak.
Ngugi Wa Thiong'o kenyar idazlea zendu da
Thiong'ok kikuyu hizkuntzan idazten zuen eta Nobel sarirako hautagai izan zen sarritan; 87 urteko idazlearen hainbat lan daude euskaratuta, "Gerra garaiko ametsak" lan autobiografikoa, berbarako.
Esteban Urkiaga 'Lauaxeta' omendu dute haren jaiotzaren 120. urteurrenean
Bizkaiko Foru Aldundiak ekitaldi bat egin du gaur Laukizen, "Bide barrijak" eta "Arrats beran" sortu zituen poetaren jaiotzaren urteurrena ospatzeko.