Txomin Peillen idazle eta euskaltzaina hil da, 90 urte zituela
Txomin Peillen Karrikaburu (Paris, 1932) idazle eta euskaltzaina hil da, 90 urte zituela. 45 argitalpen baino gehiago idatzi zituen, tartean, saiakerak, eleberriak eta ipuinak.
"Gauaz ibiltzen dana" eleberria izan zen lehenbizi argitaratu zuen lana, eta intzestua eta pedofilia gai nagusitzat zituen "Minotauro" (2021) izan zen bere azken eleberria, Alberdania argitaletxearen eskutik.
1962an Igela euskal aldizkari heterodoxoa sortu zuen Jon Miranderekin batera. Zaitegi, Ibigañabeitia, Mitxelena eta Arestiren gertuko, belaunaldi eta euskal herri desberdinen arteko zubi lana egin zuen Txomin Peillenik. Mirande eta Arestirekin batera, euskal literatura modernoaren aitatasuna ere aitortu zaio.
Entzun hemen Peillen idazlearen biografia.
CONTENIDO NO ENCONTRADO
Txomin Pelillen 1932ko azaroaren 17an sortu zen Parisen. Guraso zuberotarren seme, "paristar euskaldun" izenburua jarri zion bere autobiografiari.
Lehen Munduko Gerrako bi urte Zuberoan egin zituen ama eta anaiarekin baina Paris izan zuen bizitoki bizitzaren lehen erdian. Sorbonako Unibertsitatean eskuratu zituen biologia, filologia hispanikoa eta hezkuntza zientzietako lizentziaturak. Gerora, doktoratu zen euskal filologian Bordelen.
Parisko lizeo batean irakasle urtetan, Paueko Unibertsitean eta Baionakoan ere eskolak eman zituen, idazle bizitza oparoa jorratu zuen bitartean, gaztetan hasita.
Idazle oparoa izan zen eta literatur genero gehienetan idatzi zuen: eleberrigintzan nobela beltza bereziki, ipuinak, poesia, haur literatura, dibulgaziokoa eta saiakera. Bereak dira, besteak beste, "Zaldi beltzak zeruan", "Izal Gorria", "Mende joanaz", "Kristina Bolsward", "Animismua Zuberoan" eta "Biziaren hiztegiaz".
Liburu askoren azalak emazteak sortu zizkion.
Manuel Lekuona zein Txomin Agirre sariak eskuratu zituen eta Euskal Pen elkarteko ohorezko kide izan zen.
60ko hamarkadatik zegoen Euskaltzaindiari lotuta, eta 88an euskaltzain oso izendatu zuten.
Zure interesekoa izan daiteke
Anjel Lertxundi sarituko dute Irun literatura sarietan
Azaroaren 22an, Irun literatura sarien 46. edizioko banaketa ekitaldian, omenduko dute Lertxundi. Sariok Garazi Kamio Anduagak, Karlos Linazasoro Izagirrek, Mario Marínek eta Marina Casadok jasoko dituzte.
Bernardo Atxaga: "Pertsonaiarik gabe ez dago nobelarik"
Bernardo Atxaga idazleak Enarak eleberria (Pamiela argitaletxea) aurkeztu du gaur Arte Ederren Bilboko museoan.
Lourdes Oñederra: “Isiltasuna zentsura edo auto-zentsura bada, bakerik gabe bizitzera kondenatzen gaitu”
Donostiar idazleak “Azken batean” liburua argitaratu du, bere hirugarren eleberria. Ama-alaba heldu batzuen bizitzan sakonduz, absentzia, isiltasuna eta indarkeria kartografiatu ditu Oñederrak.
Karmele Mitxelenak, Laura Chivitek eta "Gerra Gazan" liburuak Zilarrezko Euskadi sariak jaso dituzte
GIpuzkoako liburu-denden elkarteak Zilarrezko Euskadi sariak banatu ditu goizean; Karmele Mitxelenak (Zoriona, edo antzeko zerbait), Laura Chivitek (El ataque de las cabras) eta Joe Saccoren Gerra Gazan (Astiberri argitaletxea) lanek jaso dituzte literatura lanei bigarren aukera bat eman nahi dien golardoa.
Espainiako Kultura Ministerioak Xabier Olarra eta Marian Ochoa de Eribe itzultzaileak saritu ditu
Olarra tolosarrak Itzultzailearen Obraren Espainiako Saria jaso du, eta Maria Angeles Ochoa de Eribe bilbotarrak Itzulpen Onenarena, “Theodoros” Mircea Cărtărescuren eleberria gaztelaniara eramateko orduan egindako lanagatik. Sari bakoitzak 30.000 euroko diru saria dakar.
Garazi Albizuak, Koldo Bigurik, Markos Zapiainek eta Itxaso del Castillok ere irabazi dituzte Euskadi sariak
Gaztelaniazko Literatura, Euskarazko Literatura Itzulpena, Saiakera Euskaraz eta Saiakera Gaztelaniaz modalitateetako irabazleak dira, “Termita”, “Arturoren uhartea. Ume baten oroitzak”, “Txillardegi hizkuntzalari” eta “Mujeres furiosas. El monstruo femenino en el audiovisual de terror” lanekin. Joan den astean, Unai Elorriaga, Karmele Mitxelena eta Maite Rosende idazleek ere jasoko dutela iragarri zuten.
‘Linguae Vasconum Primitiae’, urriaren 11tik aurrera ikusgai Baionako Euskal Museoan
Linguae Vasconum Primitiae liburuaren ale bakarra Baionako Euskal Museoan ikusi ahal izango da larunbat honetatik urtarrilaren 11ra. 1545ean Bordelen argitaratutako lan hau "mugarria" da euskal literaturan, eta autoreak berak (Bernart Etxepare) eman dio izena Institutuari. Linguae Vasconum Primitiae lanak 28 orrialde ditu, eta, itxura xumea izan arren, garrantzi berezia du euskal ondarearen historian.
Eider Rodriguez: "Normaltasun nahiaren azpian ezkutatzen den ezinegona agerrarazten saiatu naiz"
Eider Rodriguez idazleak "Dena zulo bera zen" (Susa, 2025) liburua argitaratu du. Lanak sei kontakizun biltzen ditu.
Euskaltzaindiak Gabriel Arestiren idatzi eta objektuak bildu ditu Bilbon
Idazlearen heriotzaren 50. urteurrenean, Arestik literatura aldizkarietan egin zituen lehen argitalpenak eta objektu ikonikoak jarri dituzte erakusgai Bizkaiko Foru Liburutegian, haren betaurreko ikonikoak esate baterako.
Tere Irastortzaren poemen katalanerako itzulpenarentzat, Etxepare-Laboral Kutxa Itzulpen saria
‘Glosak·Glossar el món’ Manel Rodríguez-Castellok eraman du katalanera, eta Contrabando valentziar argitaletxeak kaleratu du. 4.000 euro jasoko dituzte.