Ismail Kadaré albaniar idazlea hil da
Ismail Kadaré albaniar idazlea zendu da gaur goizean, astelehenarekin, France Presse albiste agentziak iragarri duenez. Tiranan hil da, 88 urte zituela, bihotzeko krisi baten ondorioz.
Olerkiak idazten hasi zen Kadaré, baina eleberrigintzak eman zion nazioarteko ospea. Berrogei nobela inguru idatzi ditu, tartean "Ametsen jauregia", "Apiril urratua", "Hiru arkuko zubia", "H. dosierra"… Euskaraz, "Hiru arkuko zubia" (Juan Mari Arzallusek itzulia) eta "H. dosierra" (Juan Mari Arzallusek eta Antton Olanok itzulia) irakur daitezke.
Kadareren eta Enver Hoxhak Albanian 1944an ezarritako erregimen komunistaren arteko harremanek zeresan handia eman dute; Kaderek totalitarismoaren aurka idatzi zuen (Ametsen jauregia da horren adibiderik behinena), baina Hoxharen erregimen zorrotzak lasai samar jokatu zuen haren obrarekin, halere.
Hoxha hildakoan, Kadare Frantzian erbesteratu zen 1990ean eta Albaniara joan-etorrian ibili zen, harik eta 1999an bere jaioterrian ezarri zen berriz. "Diktadura eta benetako literatura ez dira bateragarriak. Idazlea diktaduraren berezko etsaia da", esan zuen.
Kadareren literatura lotuta dago errealitatearekin, benetako gertakariekin (Kosovoko lurralde afera edo Stalinek Boris Pasternaki 1934an egindako telefono deia, esaterako), baina errealismo sozialistatik oso urrun dago, bere jatorria (Maksim Gorki Literatura Institutuan, Moskun, ikasi zuen, 1961ean Albaniak SESBekiko harremanak hautsi arte) gorabehera; Kadareren liburuetan, dena gertatu ohi da lurralde lauso batean, mitoetatik eta kondairetatik edaten duen unibertso batean.
Albiste gehiago literatura
Lourdes Oñederrak "Azken batean" nobela argitaratu du
Idazle eta hizkuntzalariaren istorioa Elisa eta Elixabete ama-alaben oroitzapen eta zaurietan murgiltzen da. Erein etxean argitaratu du.
111 Akademiak amaitutzat eman du bere ibilbidea
Literaturazaleen taldeak 29 urteko bidea egin du, eta akademiakideek “urteko libururik gogokoena” aukeratu du 1996tik. Akademiaren oinarria zen elkarteak “diru-iturri sendorik” lortu ez izana da agurraren zergatia.
Leire Bilbaok Haur eta Gazte Literaturako Sari Nazionala irabazi du "Klera" lanagatik
Epaimahaiak bizkaitarraren lana aukeratu du bere edertasun poetikoagatik, eta egilea gai izan delako, hainbat diziplina artistikotan oinarrituta, gerra eta heriotza haurrei helarazteko, gai gordinak izan arren.
Patxi Zubizarretak lortu du Xabier Lete beka
Euskarazko literatura sorkuntzarako 70.000 euroko dirulaguntza “Txoriei begiratzen zien gizonari begiratzen zion emakumea” proiektua gauzatzeko izango da.
EHUk Gabriel Arestiren pentsamenduaren gaurkotasuna aldarrikatu du
EHUko 35 ikasle-irakaslek gaur egundik begiratu diote duela mende erdi zendutako bilbotar idazlearen obrari eta pentsamenduari, "Gabriel Arestik ereindakoak 1975-2025" liburuan.
"Esteban Urkiaga, Lauaxeta. Poesia, artea, ideologia" liburua argitaratu du Jon Kortazarrek
Bizkaitar irakasle eta ikertzaileak bi atal nabarmendu ditu Pamiela etxeak argitaratu duen lanean. Lehenengoan, Lauaxetaren poesia artearekin eta ideologiarekin lotzen du, eta bigarrenean gizarteak Lauaxetaren bizitzaz eta lanaz egin duen harrera aztertu du. Bizkaitar idazlea fusilatu zuten eguneko 88. urtemugan aurkeztu dute lana. (Musika, "Azken oyua" Antton Valverdek musikatuta)
400 lagunek Bizenta Mogelen "Ipui onak" irakurriko dute ostegunean, Arriagan
Emakume batek argitaratu zuen euskarazko lehen liburua aukeratu dute Bilbo Zaharra euskaltegikoek Klasikoen Irakurketa Etenik Gabearen XVIII. ediziorako. Nerea Ibarzabal markinar idazle eta bertsolariak abiatuko du saioa, 08:00etan.
Jabier Kalzakortak Bilboko Liburu Azokako Urrezko Luma jaso du
Markinar irakasle, ikertzaile, euskaltzain eta idazleak jaso du Bilboko literatura hitzorduaren garaikurra. Herri literaturan aditu handia da Kalzakorta.
Jabier Kalzakorta: ''Neska harrigarri argia zen Bizenta Mogel''
Markinar euskaltzain, irakasle eta ikertzaileak Bizenta Mogelen argitasuna azpimarratu du.
Bizenta Mogel, "zigor zaurigarriaren beldur" izan ez zen idazlea
Ekainaren 5ean, "Ipuin onak" Bizenta Mogelen liburua irakurriko dute Arriaga antzokian, Klasikoen XVIII. Irakurketa Jarraituan. Euskaraz idatzi zuen lehen emakumetzat hartu izan da Bizenta, Joan Antonio Mogel "Peru Abarka"ren egilearen iloba.