Zinema, salaketak eta grebaren itzala, Cannesen
Gaur, maiatzak 14, hasiko da Canneseko zinema jaialdiaren 77. edizioa, eta hilaren 25ean jakingo dugu palmaresa. Sail Ofiziala eta, oro har, zinema programazioa mamitsua da zinez: Francis Ford Coppola lehiara bueltan da duela 45 urte Apocalypse Now filmarekin Urrezko Palma irabazi eta gero; Meryl Streepek, George Lucasek eta Ghibli Hayao Miyazakiren animazio estudioak Ohorezko Palma irabaziko dute; Cannes Classics sailean Tasio programatu dute filmaren 40. urteurrenarekin bat; eta lehen mailako zuzendariak izango dira Urrezko Palmaren bila, hala nola Sean Baker, Jacques Audiard, Yorgos Lanthimos, Andrea Arnold, Paolo Sorrentino eta David Cronenberg.
Horiez gain, beren azken lanak defendatzen egongo dira Cannesen Emma Stone, Chris Hemsworth, Anya Taylor-Joy, Jacob Elordi, Adam Driver, Selena Gómez, Cate Blanchett aurten Donostia saria jasoko duen aktorea, Dustin Hoffman, Shia LaBeouf, Demi Moore, Margaret Qualley eta Dennis Quaid.
Nolanahi den, filmen proiekzioak abiatu aurretik bederen, beste gai batzuk ibili dira hitzetik hortzera, jaialdiari buruzko elkarrizketetan: egunotan zinema industrian jarduten diren emakumeek pairatzen dituzten abusuen aurkako salaketa segida izango ote den zurrumurrua eta hainbat kolektibok -proiekzionistak, komunikazio arduradunak…- greba egingo ote duten beldurra, baldintza prekarioak dituztelako eta Frantziako Gobernuak zaildu egin dizkielako langabeziarako bideak.
Frantziako hedabideetan, hainbat aste daramatzate zurrumurruka, jaialdiaren egunetan argitaratuko ote den hainbat emakumek Frantziako hamar zinema izarren aurka egindako salaketak biltzen dituen zerrenda bat.
Berbakizun horiek gorabehera, emakumeek zinema industrian duten egoera txarraren salaketak tokia izango du seguru Canneseko agendan, Moi aussi Judith Godrèche aktoreak zuzendu duen film laburraren eskutik. Un Certain Regard atalean estreinatuko dute.
Emakumeek eta umeek Frantziako zinemagintzan pairatzen dituzten abusuen aurkako borrokaren ikurra da Godrèche, urte hasieran jendartera zabaldu baitzuen Benoît Jacquot eta Jacques Doillon zuzendariek abusuak egin zizkiotela laurogeiko hamarkadan, nerabea zela.
Horrez gain, Mohammad Rasoulofek, Sail Ofizialean The seed of the sacred fig pelikula aurkeztuko duen irandar zinemagileak, iragarri du jaioterritik ihes egin duela, agintarien baimenik gabe, eta Europa iritsi zela "duela hainbat egun"; hortaz, Cannesen egon ahalko da.
Zinemagilea zortzi urteko espetxealdira, zigor kolpeak jasotzera eta bere ondasun guztiak Estatuaren esku uztera zigortu dute Iranen, "herrialdearen segurtasunaren aurkako krimenak egiteko asmoz kolusio delitua egitea" egotzita.
Rasouloufek Berlingo Urrezko Hartza irabazi zuen 2020an, Sheytan vojud nadarad filmari esker, eta arazo asko izan ditu bere herrialdeko agintariekin; bi aldiz ezarri diote kartzela zigorra. Hala ere, "bizirik nago, kontatzen jarraitzeko…" esan du sare sozialetan.
Tasio
Tasio Montxo Armendarizek 1984an zuzendu zuen filma 4K-ko bereizmena duen kopia zaharberritu batean ikusiko da Cannese, maiatzaren 15ean, Cannes Classics atalean.
Zure interesekoa izan daiteke
Jende-oste handi batez inguraturik eraikitako basoan
Gero eta luzeagoak dira filmen bukaerako kredituak, gero eta jende-multzo handiagoa baita ezinbesteko pelikula bat osatzeko. Are, Gaua filmean bezala, fantasiaren mugetan aritzen bagara.
“Lurdes Iriondo, ez gera alferrik pasako” dokumentala zinemetatik pasatuko da
Iruñean, Bilbon, Donostian eta Madrilen izango da ikusgai filma estreinaren egunean, azaroaren 14an, eta herriz herri erakutsiko dute gero: Tolosa, Lasarte, Basauri, Aramaio…
Paul Urkijo: "Euskal izaki mitologikoak modu eder eta epikoenean erakutsi nahi nituen"
Gaua filmean berritzen eta omentzen diren izaki eta kondaira mitologikoez mintzo zaigu Paul Urkijo, EITBrentzat primizian: Gaueko, Inguma, Mateo Txistu, Akerbeltz... Aita Barandiaranek jasotako objektu eta kondairak, sorginkeria uxatzeko erritualak, sorginkeriarekin lotutako esaldi eta elezaharrak... Urkijok euskal tradizioa arakatu du bere hirugarren film luzean. Haien errepasoa egin eta, konjurua oker esan zuen gizona hegaz nola jarri zuen ulertzeko trukoa argitu digu, esate baterako.
Paul Urkijo: “Txikitan jaso nituen gaueko istorio guztien multzo bat da ‘Gaua’”
Gaua pelikula epikoaren zuzendariak azaldu duenez, “Inkisizioak sortu zituen gezurrak hartu, geureganatu, elikatu eta haien kontra jaurtitzeko” egin dute filma. “Bide argitsutik joateko esaten digute, baina batzuetan bide horretatik aldendu behar zara, beldurrak eta iluntasuna zeharkatu, zoriontasunera eta askatasunera iristeko, nahi dugun modukoak izateko”. Arabar zuzendariak eta Iñake Irastorza, Ane Gabarain eta Elena Irureta aktoreek EITBren parte-hartzea duen ekoizpenaren zertzelada batzuk aletu dizkigute bideo esklusibo honetan. Filmatze “gogor eta luzearen” sekretu batzuk eman dizkigu Yune Nogueiras protagonistak ere: “Paulekin lan egiteko ametsa bete dut”.
“Gaua”n ez galtzeko koordenadak: pelikularen materiala primizian
Paul Urkijoren hirugarren film luzea ostiralean, hilak 14, iritsiko da zinema-aretoetara. Lehenago, Urkijok berak pelikularen gako batzuk eman dizkigu primizian, gauean murgiltzeko mapa modura erabil ditzagun.
"Singular" Alberto Gastesiren filma azaroaren 28an iritsiko da zinema aretoetara
Patricia Lopez Arnaiz eta Javier Rey dira Alberto Gastesi donostiar zinemagilearen (Gelditasuna ekaitzean, Argi gorriak) bigarren film luzearen protagonistak "Adimen artifizialaren mugak eta giza dolua aztertzen dituen zientzia-fikziozko thriller honek EITBren parte-hartzea du, eta azaroaren 28an iritsiko da Hegoaldeko zinema aretoetara, fantasiazko zinemaren Sitgeseko jaialdian estreinatu ondoren. Diana (Lopez Arnaiz) Adimen Artifizialean aditua da, eta udako etxe zaharrera joango da Martin senar ohiarekin elkartzeko, hamabi urtez elkar ikusi gabe egon eta gero. Hasierako giro ona hankaz gora jarriko du, baina, gertakari batek: Andrea batuko zaio bikoteari, bikotearen semea zenarekin antz misteriotsua duen mutikoa.
Omenaldia egin diote Jose Ramon Soroizi Legorretan
Maspalomas pelikula estreinatu dute larunbat honetan Legorretan (Gipuzkoa), eta Jose Ramon Soroiz omendu dute bertan, horren jaioterria baita. Filma ikusteaz gain, herritarrek aktorea aurrez aurre ikusteko eta entzuteko aukera izan dute.
“Deathstalker”ek irabazi du Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Asteko film luze onenaren saria
Donostiako zinema jaialdiaren 36. edizioaren palmaresa iragarri dute. "Olentzerori eskatu nion" Amaia San Sebastianen pelikulak irabazi du Euskal Film Labur Onenaren EITB Saria.
“Popel”, nazien biktimen errautsen bila
Oier Plazak František Suchýren eta haren semearen historia bildu du gaurtik aurrera zinemetan ikusi ahalko den dokumentalean: nazien 2.000 biktimaren errautsak ezkutatu zituzten, hildakoon gizatasuna gordetze aldera.
"Subsuelo" zinema aretoetara iritsi da, Seminciko sariaren bermearekin
Fernando Francok zuzendu duen euskal koprodukzioak gidoi onenaren saria jaso zuen Valladolideko zinemaldian, Francok berak eta Begoña Arosteguik idatziz egindako lanari esker.