Gerra Zibila: lotsaren hasierak 80 urte bete ditu
Espainiako Armadaren zati bat, indar politiko batzuen babesarekin, Errepublikako Gobernu legitimoaren aurka altxatu zen 1936ko uztailaren 17an eta 18an. Kolpeak Espainiako zati batean bakarrik izan zuen arrakasta, eta Gerra Zibila hasi zen. Guda 1939ko apirilaren 1ean amaitu zen errepublikanoen porrotarekin.
Altxamendua duela 80 urte hasi zen, 1936ko uztailaren 17an, Melillako garnizioaren ofizialek kolpearen berri eman zutenean.
Armadako goi-agintariek hilabeteak eman zituzten estatu-kolpea prestatzen, besteak beste, Gonzalo Queipo de Llano, Emilio Mola eta Jose Sanjurjo jeneralek. 1936ko otsailaren 16an Fronte Popularra ezkerreko koalizioak hauteskundeetan garaipena lortu ondoren, kolpea bizkortu zuten eragile faxistek.
Melillako altxamenduarekin, Francisco Franco jeneralak Afrikatik zuzendutako Armadaren zatiak Errepublikako Gobernu demokratikoaren aurka egin zuen uztailaren 17an.
Marokoko iparraldean (Espainiako kolonia zen orduan) eta Kanaria uharteetan kantonatutako tropak penintsulako hegoaldera eramanez, kanpaina hasi zuten indar faxistek. Militarrek gerra-egoera ezarri zuten Espainiako eremu zabaletan eta hainbat herrietan.
Arrakasta partziala
Besteak beste, Galizia, Nafarroa eta Gaztela eta Leon erkidegoetan eta Oviedo, Granada eta Zaragoza hirietan izan zuen arrakasta kolpeak, monarkiko tradizionalisten, Falangearen eta eskuineko sektore zabalen babesa jaso baitzuen bertan.
Matxinada faxistak, aldiz, porrot egin zuen Madrilen, Katalunian, Levanten, Gaztela-Mantxan, Murtzian eta Andaluziako ekialdean. Asturiasen, Kantabrian eta Euskadin ere ez zuen arrakastarik lortu. Euskal abertzaleek Errepublika babestu zuten.
Hiri handietan, Gobernu konstituzionalaren indarrek eta ezkerreko alderdietako eta anarkisten miliziek garaitu egin zituzten frankistak.
Faxisten garaipen partzialak Espainiaren zatiketa bultzatu zuen, eta, ondorioz, Gerra Zibila.
Guda 1939an amaitu zen, frankisten garaipenarekin. Ondoren, Francisco Franco jeneralaren diktadura luzea etorri zen; izan ere, Franco bera hil arte iraun zuen, 1975eko azarora arte, alegia.
Albiste gehiago politika
Eusko Jaurlaritzak babes ofizialeko 225 etxebizitza lizitatu ditu Gasteizko Larrein auzoan
Visesak lehiaketara atera ditu alokairuko etxebizitza babestuaren sustapen honen obrak, 38,5 milioi euroko aurrekontuarekin eta 24 hilabeteko egikaritze-epearekin. Kontratua, eranskinak eta urbanizazioa barne, irailaren 26ra arte aurkeztu ahal izango da.
Sarek eta Bilboko Konpartsek 'Bizkaiko Etxera Eguna' deitu dute abuztuaren 22rako Bilbon
Aste Nagusiarekin batera, euskal preso, iheslari eta deportatuen itzulera eskatzeko manifestazioak, bazkari herrikoiak eta kontzertuak izango dira. Antolatzaileek gogorarazi dute gizarteak "gatazkaren zauri mardulenak gainditu" dituela eta "badela garaia 'Etxera' aldarria erreibindikazio izatetik lorpen izatera pasatzeko".
Luberrik Bilboko Konpartsek berriz "baztertu" dutela salatu du, "irizpideak bete arren"
Gazte Koordinadora Sozialistarekin (GKS) lotutako konpartsak jarduerak egingo ditu Aste Nagusian, "normaltasunez parte hartu" ezin duela agerian uzteko eta "bere espazioa" eskatzeko.
Covitek jaietan ETAko presoen aldeko pankartak agertu izana salatu du
Bilboren kasuan, Txoribarrote konpartsak "pankarta handi bat" zabaldu izana kritikatu du Covitek, "Euskal preso eta iheslariak etxera" aldarria idatzita duena. Donostiako Udalak kendu egin ditu hiriko ikastetxe publiko bateko fatxadan zeuden pankartak
Goia kexu agertu da Espainiako Gobernuarekin, Malitik etorritako migratzaileekin duen ardurari ez baitio behar bezala heltzen
Donostian bizi diren migratzaile maliarren egoeraz galdetuta, Eneko Goia alkateak Euskadi Irratiko Faktoria saioan adierazi du behin-behineko irtenbidea aurkitu dutela Arantzazun, eta adierazi du Espainiako Gobernuak Malitik etorritako migratzaileekin duen ardurari ez diola behar bezala heltzen.
"ASESINOS" eta "ETARRAS" margotu dute Santutxuko herriko tabernan
Ezker abertzalearen aurkako pintaketak agertu dira gaur Bilboko auzo batzuetan. Santutxuko herriko tabernan, esaterako, "ASESINOS" eta "ETARRAS" idatzi dute lokaleko bi pertsianetan. Solokoetxen ere agertu dira pintaketak, kaleko horma batzuetan. Bilboko Sortuk gaitzetsi egin ditu gertaera horiek.
SAREk presoen eskubideekiko konpromisoa berretsi eta haien aldarrikapena "kriminalizatzeko" saiakerak salatu ditu
Halaber, biktimen mina eta sufrimendua helburu politikoekin erabiltzea deitoratu du, eta gogorarazi du "biktima bakoitza bere sufrimenduaren jabe" dela eta errespetua, elkartasuna eta begirunea merezi dituela.
Voxek PPri festa musulmanak debekatzea onartu zuen Jumillako osoko bilkuran: 'Helburua beteta'
PPren botoei eta Voxen abstentzioari esker, proposamen polemikoa aurrera atera zen eta ultrek garaipena bereganatu zuten.
Zer aldatzen da EBren komunikabideen askatasunari buruzko lege berriarekin?
Erregelamendu bat denez, araudi berriaren artikuluak lotesleak dira EBko estatu guztientzat, inolako transposizio beharrik gabe. "Segurtasun nazionaleko" arrazoiak argudiatuta, kazetariak edo kazetarien iturriak zelatatzeko aukera ematen zuen klausula bat sartzeko saiakera izan da oztopo handienetako bat negoziazioan.
Urgentziaz ospitaleratu dute Jose Maria Angel GOIDIko komisionatu ohia, bere buruaz beste egiten saiatu ostean
Komisionatu izateari uko egin zion, duela 43 urte funtzionario mailaz igotzeko erabili zuen titulazioari buruzko polemika piztu ondoren.