12 urte elkar ulertzen: EAJ-PSE koalizio formulari errepaso historikoa
EAJk ta PSE-EEk adostu duten gobernu akordioa ez da formula berria bi alderdiontzat: 1987 eta 1998 artean, hamabi urtez, erabilitako formula bera da, foru aldundietara eta udaletxeetara ere zabaldua.
Lehenengo bi legegintzaldiak eta azkena izan dira koalizio gobernu bat ikusi ez duten bakarrak.
Hasiera
1986ko azaroan, EAJren barne zatiketa eta EAren sorreraren ostean, Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak egon ziren. PSEk lehenengo aldiz izan zituen jeltzaleek baino eserleku gehiago.
Sozialistak EA eta EErekin gobernua osatzen saiatu ziren, baina ez zuten akordiorik lortu. Txiki Benegasen PSEk EAJrekin ituna egin zuen gero, Jose Antonio Ardanzari lehendakaritza utziz, Ramon Jauregi lehendakariordea izendatzen zuten bitartean.
Jeltzaleek eta sozialistek seina sailburu zituzten. 1990ean etorri zen etena, EAJk autodeterminazio eskubidearen aldeko ebazpen baten alde bozkatu zuenean Eusko Legebiltzarrean.
EAJ, EA eta EEren arteko akordio laburra
1990eko urtarrilean, EAJk irabazi zituen berriz hauteskundeak, eta EA eta EErekin osatu zuen gobernua. EAk zenbait udaletan independentziaren aldeko mozioak onartu ostean, hitzarmena apurtu egin zen.
Sozialistak, berriz Jaurlaritzan
EAJk gobernagarritasun hitzarmenak negoziatu zituen sozialistekin foru aldundietan eta udal nagusietan. 1991eko ekainean itxi zuten akordioa. EA Jaurlaritzatik bota ostean, elkar ulertze horrek PSEren itzulera erraztu zuen.
Fernando Buesa izan zen lehendakariordea. PSEk bost sailburu zituen; EAJk, zortzi.
EA Jaurlaritzara batu zen 1994ko hauteskundeen ostean, bi sailbururekin. PSEk hiru zituen, eta EAJk, lau.
Haustura
1998an, legebiltzarkideek Konstituzioari men egiteko proposamena egin zuten sozialistek, eta EAJk ez zuen onartu. Gertakari horrek hitzarmena apurtzea lagundu zuen.
Geroago, alderdi nazionalistek eta Ezker Batuak Lizarrako Akordioa sinatu zuten. Jeltzaleak eta sozialistak elkarrengandik urrun ibili ziren hurrengo urteetan.
Ibarretxeren hiruko gobernua eta PSE-PP akordioa
EAJk EA eta EBrekin gobernatu zuen hiru legegintzalditan. 2009an, ezker abertzaleak ezin izan zuen parte hartu hauteskundeetan, eta sozialistak gobernura itzuli ziren, PPren laguntzari esker.
Akordioa berriz
2012an, EAJk Eusko Jaurlaritza berreskuratu zuen, oraingoan bakarrik. PSE-EErekin egonkortasun politikorako eta aurrekontuetarako akordioa sinatu zuen, 2013ko irailean.
Bi alderdiak harreman onak izatera itzuli ziren. 2015eko ekainaren udal eta foru hauteskundeen ostean, instituzio horietan elkarrekin gobernatzeko hitzarmena sinatu zuten. Momentu horretan, hurrengo Eusko Jaurlaritzaren osaketaren lehen pausutzat hartu zuten askok.
tu zuten askok.Zure interesekoa izan daiteke
Rosa Zarraren, Ertzaintzaren pilotakada jaso ondoren hil zen emakumearen, omenezko plaka jarri du Donostiako Udalak
Orain arte 37 plaka jarri ditu Udalak, "terrorismoaren eta motibazio politikoko indarkeriaren biktima izan zirenei espazio publikoan ikusgarritasuna emateko".
Aurrekontuak adosteko proposamen "errealistak eta bideragarriak" eskatu dituzte EAJk eta PSE-EEk, "eredu aldaketarik gabe"
Datorren astean hasiko dira hurrengo urterako Euskadiko aurrekontuak negoziatzen. EH Bilduk eta Sumarrek "koherentzia" eskatu diete Eusko Jaurlaritzako bazkideei, "ezin delako guztiekin aldi berean negoziatu", eta PPk "hobekuntzak" proposatu ditu, batez ere, Osasunean eta Segurtasunean.
Istiluak Lasarte-Orian Voxen presentziaren aurkako protesta batean
Ertzaintzak segurtasun hesia jarri du Voxen mahaiaren inguruan, eta bertan bildutako antifaxisten aurka oldartu da. Lasarte-Oriako PSE-EE, EH Bildu, EAJ eta Elkarrekin Podemos alderdiek ere gaitzetsi dute Vox bertaratu izana.
Espainiako Gobernuak 2027ra arte lanean jarraituko duela ziurtatu du Sanchezek
Brasilen Nazio Batuen Erakundeak klimaren inguruan deitutako COP30 goi-bilera hasi aurretik agintariek izandako bileran parte hartu ostean emandako prentsaurrekoan, Pedro Sanchezek esan du Junts "oso serio" hartzen dutela, baina legegintzaldia amaitzearen aldeko apustua egin du, "ahaleginak merezi duelako"; izan ere, "Espainia azken 45 urteetako unerik onenetako bat igarotzen ari da". Sanchezen arabera, Gobernuak 2026rako aurrekontu-proiektua aurkeztuko du, baina, kontu berriak onartu zein onartu ez, "Espainiak aurrera egiten jarraituko du, eta Gobernuak bere bide-orriarekin jarraituko du 2027an legegintzaldi hau amaitu arte".
Jaurlaritzaren arabera, EAEko erakunde publikoen % 35ek ez dute euskarazko akreditazio-maila "benetan" betetzen
Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburu Ibone Bengoetxeak jakinarazi duenez, EAEko erakundeen % 35ean "ez da benetan egiaztatu" euskarazko hizkuntza-egiaztapenaren indizea. PPk "gaztelania hiztunen diskriminazioa" salatu arren, popularrak "ez daude batere kezkatuta" % 35 horrekin, eta horrek argi islatzen du PP nolakoa den, Bengoetxearen iritzian.
Euskadik eta Kanariek aldi baterako lan baimenak eskatu dituzte migratzaileentzat
Bakarrik dauden migratzaile adingabeen egoerak "nahiko trabatuta" jarraitzen duela adierazi du Kanarietako Gobernuko presidenteak, eta lurraldeen arteko lankidetza defendatu du.
Ertzaintza tiro errazeko poliziatzat azaltzea egotzi dio Estebanek Otegiri, eta segurtasun forora joateko eskatu dio
EBBko presidenteak deitoratu egin du EH Bilduko buruak euskal polizia autonomikoarekiko "gorrotoa" eragitea "arrazoi politikoengatik", eta segurtasun ereduari buruz eztabaidatzeko eskatu dio lehendakariak bultzatutako foroan.
Lehendakariak esan du ezker abertzalea sistemara hurbildu dela baina euskal gizartearekin oraindik zor etiko izugarria duela
Amaia Martinez VOXeko legebiltzarkideak "ezker erradikalak euskal politika munduan gero eta protagonismo gehiago" izatearen gainean galdetu dio lehendakariari. Pradalesek esan dio ezker abertzalea erakunde sistemara etorri dela azkenean, nahiz eta oraindik euskal gizartearekin zor etiko izugarria duen, eta PSE-EErekin duen koalizio gobernua defendatu du.
Sabino Arana Fundazioak omenaldia egin die nazismoak deportatutako EAJko militanteei
Bilboko egoitzan egin duten ekitaldian, plaka bat jarri dute nazien esku egondako, gutxienez, 13 kide jeltzaleen omenez.
Alemaniako presidentea Gernikan izango da azaroaren 28an, nazien bonbardaketaren biktimen omenez
Alemaniako presidente bat Gernikara joango den lehen aldia izango da, eta balio sinboliko eta politiko handia hartuko du bisitak. Ultraeskuinaren gorakada kezkagarriaren erdian dator pausoa.