Aberri Egunaren jatorria eta ospakizuna, gaur arte
Espainian Bigarren Errepublika aldarrikatu zuten 1931ko apirilaren 14ean eta euskal abertzaletasunak garaiko pentsamendu askeagoa probestu nahi izan zuen kataluniarrek eta galiziarrek jada bazuten nazio mailako eguna izateko. "Diada", izan ere, 1889tik ospatzen da eta "Dia da Patria Galega" 1919tik.
Hala, 1932ko martxoaren 27an lehen Aberri Eguna antolatu zuen Eusko Alderdi Jeltzaleak Bilbon, Berpizkunde Igandean. 60.000 lagunek manifestazio egin zuten Lopez de Haro Kale Nagusitik Sabino Aranaren jaiotetxeraino. Urtebete lehenago, 1931an, berritua izan zen EAJren egoitza izateko eta Sabin Etxea izena jarri zioten.
Hurrengo urtean, 1933an, Donostian egin zuten ospakizuna eta Jose Antonio Agirre lehendakariak eta Telesforo Monzonek hitz egin zuten. 1934ean Gasteizen ospatu zen eta 1935ean Iruñean, baina izena aldatu behar izan zioten eta "Euzko Eguna" deitu, ospatu ahal izateko, Gobernuak eta Nafarroako eskuinak ez baitzuten egiten utzi nahi.
Jose Antonio Agirre 33ko Aberri Egunean hizketan Donostian (By FONDO FOTO CAR. RICARDO MARTIN -www.guregipuzkoa.net/photo/1023909, CC BY-SA 3.0)
36ko altxamendu militarraren ostean, Aberri Eguna debekatu egin zuten eta Ipar Euskal Herrian nahiz kanpoan, euskal diaspora bizi zen tokietan bakarrik ospatu ahal izan zuten publikoki (Ameriketan, Parisen...).
1964ra arte itxaro behar izan zen berriz ere Hegoaldean ospatu ahal izateko, modu ezkutuan bazen ere. Hala, erbestean zen Eusko Jaurlaritzak Gernikan deitu zuen Aberri Eguna, martxoaren 29an. 25.000 lagun bildu ziren eta Poliziak jendetza hori Gernikara iristea oztopatu nahi izan bazuen ere, ez zuten lortu. Poliziaren jazarpena ohiko bihurtu zen hurrengo urteetako Aberri Egunetan (1965ean Bergaran, 1966ean Gasteizen Jaurlaritzak deituta eta Irunen ETAk deituta, 1967an Iruñean, 1968an Donostian…)
1964ko Aberri Eguneran irudia, Gernikan. 2014ko "Aberri Eguna: Gernika 50 años" dokumentaletik hartutako argazkia.
Diktaduraren amaieran eta Trantsizioaren hasieran, alderdi abertzale guztiek eta abertzaleak izan ez arren, ezkerrekoak ziren alderdi guztiek ospatu zuten Aberri Eguna, 1975ean Gernikan, adibidez. Urten hartan ere atxiloketak egin zituen oraindik Poliziak.
Aberri Egunaren ospakizuna ez zen normaldu Franco hil zen arte. 1978ko martxoaren 27an Aberri Egun historikoa ospatu zen. Euskal Herriko 18 indar politikok deialdi bateratua egin zuten Hego Euskal Herriko lau hiriburuetarako eta 400.000 pertsona bildu ziren hainbat iturriren arabera (beste batzuk ondoko zifrak ematen dituzte: 100.000 lagun Bilbon, 70.000 Donostian, 40.000 Iruñean eta 20.000 Gasteizen). "Nafarroarentzat, Arabarentzat, Gipuzkoarentzat eta Bizkaiarentzat Autonomia Estatutua" eskatu zuten guztiek aho batez, "Euskal Herriko bizitza politikoaren normalizaziorako ezinbesteko tresna gisa".
Alabaina, hurrengo urtean errepikatuko zen azken aldiz batasun argazki hori. 1979an Bilbon Aberri Eguna elkarrekin ospatu ostean, PSE-PSOEk egun hau ospatzeari uztea erabaki zuen, eta hurrengo urtetik aurrera, alderdi abertzaleak banatuta ospatzen hasi ziren.
EAJk Bilbon ospatu izan du azken urteotan Aberri Eguna, eta Independentistak sare herritarrak, berriz, Iruñean 2012tik. Deialdi horrekin bat egin izan dute Sortuk, EAk, Aralarrek (desegin arte), Alternatibak eta Abertzaleen Batasunak.
Podemos Euskadi 2016ean hasi zen Aberri Eguna ospatzen. Donostian lehen urte hartan eta Bilbon geroztik.
Albiste gehiago politika
Cristobal Montoro Ogasun ministro ohia ikertzen ari dira, "ordainketa esanguratsuen" truke gas konpainiei mesede egiteagatik
Air Liquide, Abello, Messer, Praxair eta Sociedad Española de Carburos Metalicos gas enpresak ere ikerketapean daude. Epailearen arabera, "onartu egin zuten" Equipo Economico sozietateari "ordaintzea" zergetan erreformak lortzeko.
Sanchezek migrazio "seguru, arautu eta ordenatua" aldarrikatu du Mauritanian, Torre Pachecoko olatu arrazistaren aurrean
"Gaur egun, Espainiaren aurrerabideak eta egoera ekonomiko onak asko zor diote bizitza proiektu bat garatzera etorri den migrazioaren ekarpenari", aitortu du Espainiako gobernuburuak.
Kongresuak Gorenari jakinarazi dio 750.000 eurotik gora ordaindu zizkiola Abalosi, soldata eta dieta artean
'Koldo auziko' instrukzio epaileak egindako errekerimenduari erantzun dio horrela Diputatuen Kongresuak. Izan ere, Leopoldo Puente magistratuaren arabera, buruzagi sozialistaren kontu korronteetako zifrak ez zetozen bat Ogasunak emandako informazioarekin.
Mikel Torresek uste du Sanchezek borondatea duela Diazen Ministerioak kudeatutako transferentzietan oztopoak gainditzeko
Lehendakariorde eta Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburuaren arabera, Lan Ministerioaren egungo kudeaketak konpondu beharreko erronkak ditu aurretik, baina atzo Bitariko Batzordean lortutako akordioek etorkizunerako "ate garrantzitsuak" irekitzen dituela iritzi dio.
Epaitegi batek Leire Diezen aurkako auzia ireki du, ustezko influentzia-trafikoagatik
PSOEko militante ohiak UCOri buruz hitz egiten duen audioen berri izan ondoren, Guardia Zibilaren elkarte batek haren aurkako salaketa jarri du eta bertan beste delitu batzuk ere aipatzen ditu, hala nola, eroskeria eta justizia oztopatzea.
Pradalesek "lidergo eta koordinazio handiagoa" eskatu dizkio Sanchezi, oztopo administratiboak eta eragozpen politikoak gainditzeko
"Akordioak betetzeko daude", adierazi du Pradales lehendakariak Lankidetza Iraunkorreko Aldebiko Batzordearen bileraren amaieran. Imanol Pradalesek "borondate politikoa" aitortu du Pedro Sanchezen aldetik, baina "ordena jartzeko" eskatu dio. "Erritmoa bizitu eta edukietan aurrera egin behar dugu, adostutako egutegia betetzeko", gaineratu du lehendakariak.
Eusko Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuak Itsas Salbamenduaren transferentzia adostu dute, eta Gizarte Segurantzaren eskualdaketan aurrera egin dute
Era berean, bi gobernuek kotizazio gabeko lau prestazio adostu dituzte (hiru familia-prestazio eta jaiotzagatiko sorospen berezia), baita eskola-aseguruaren prestazio ekonomikoen kudeaketa ere.
Deport Them Now talde neonaziko buruzagia atxilotu dute, Torre Pachecoko magrebtarren aurkako "ehizaldia" dei egiteagatik
Guardia Zibilak atxilotuaren etxebizitza miatu du Mataron (Bartzelona), eta bi ordenagailu atzeman ditu. Era berean, Deport Them Now talde supremazistak erabilitako bi Telegram kanal itxi dituzte.
Kargu tekniko batek onartu du "zurrumurruak" zeudela Belateren kontratua Accionak eta Servinabarrek eramango zutela
Lorenzo Serena Belateko tuneletako lanen kontratazio-mahaiko idazkaria izandakoak esleipen-prozesuarekinn ez zegoela ados azaldu zuen, eta eskaintzaren balorazioa argudiatzeko eskatu zuen, "susmoak" saihesteko.
Pradales lehendakaria Pedro Sanchezekin bildu da
Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidenteak Imanol Pradales lehendakaria hartu du Moncloa Jauregian, Estatuaren eta Euskadiren arteko Aldebiko Lankidetza Iraunkorreko Batzordearen buru izan aurretik egindako bileran. Bertan, egiteke dauden transferentziak, euskararen ofizialtasuna Europan, makroeskualde atlantikoa, euskal industriaren ahalmen elektrikoa eta migrazioa aztertuko dira.