Apirilaren 28ko itzalaldia tentsio-kontrol txikiago batek eragin zuen

Apirilaren 28an Iberiar penintsularen zati handi bat argindarrik gabe utzi zuen itzalaldia 2025ean Espainiako sistema elektrikoaren tentsioa kontrolatzeko ahalmenaren gutxieneko testuinguru historiko batean gertatu zen.

Hala baieztatu du astearte honetan Sara Aagesen Espainiako hirugarren presidenteorde eta Trantsizio Ekologikorako ministroak, batzorde tekniko batek azken 49 egunetan egindako txosten ofizialaren aurkezpenean. Gertakaria oszilazio anomalo batekin hasi zen sarean, eta ez zuen zibereraso batek eragin, akats teknikoen kateatze batek baizik, dokumentuak ondorioztatzen duen bezala.

Aaginenek zehaztu duenez, Red Electricak, sistemaren operadoreak, tentsioa erregulatzeko gaitasuna zuten sorkuntza-taldeen hedapena programatu zuen egun horretarako. Egonkortasuna bermatzeko nahikoa gaitasun instalatuta bazegoen ere, programatutako talde askok ez zuten xurgatu espero zen energia erreaktiboa. Izan ere, xede horretarako hautatutako hamar zentraletatik batek bere burua xedaezintzat jo zuen eta ez zuten ordezkatu, eta gainerakoek irregulartasun mailaren bat izan zuten beren eginkizunetan, zerbitzu hori emateagatik ordainduak izan arren.

Arazoak larriagotu egin ziren itzalaldia baino ordu erdi lehenago erregistratutako bi tentsio-gorabeherekin, horietako bat atipikoa, sistema ezegonkortu zutenak. Hortik aurrera, sortze-deskonexio batzuk sortu ziren, "bidegabeak ziruditenak", kolapso elektrikoa bizkortu zutenak. Emaitza "itzulerarik gabeko puntu" bat izan zen, Aagesenen arabera, non tentsio-kontrolik ezak akatsaren hedapena geldiaraztea eragotzi zuen.

Egoera horren aurrean, Espainiako Gobernuak iragarri du Errege Lege Dekretu bat onartuko duela datorren astean, sistema indartzeko premiazko neurri sorta batekin. Horien artean, nabarmentzekoak dira gainbegiratze teknikoa indartzea, hornidura berrezartzeko prozedurak eguneratzea eta energia berriztagarriek tentsioaren kontrolean aktiboki parte hartzea. Halaber, konpentsatzaile sinkrono berriak sartzea, biltegiratzea bultzatzea eta garraio-sareak sakonki berrikustea aurreikusten dute.

Zibersegurtasunaren arloan, itzalaldia kanpoko eraso batek eragin zuela baztertu arren, Espainiako Gobernuak diagnostiko hori baliatu nahi du erakunde kritikoei eta sare digitalei buruzko Europako zuzentarauaren transposizioa bizkortzeko. "Gertakarien kontakizun sendo bat dugu, jarduteko aukera ematen digun azalpen kontrastatu bat", azaldu du Aagesenek, antzeko gertakari bat errepikatu ez dadin.