2020ak balantze "zeharo negatiboa" utzi duen arren, susperraldia sendoa eta azkarra izatea espero dute
Koronabirusaren pandemiak eragindako krisiak EAEko Barne Produktu Gordina (BPG) % 9,5 jaitsarazi du, hamarkadetako atzeraldi handiena. Hala ere, epe laburrean susperraldi sendoa espero da. Hala jasotzen du Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasun sailburuk gaur aurkeztu duen 2020ko euskal ekonomiaren urteko txostenak.
Sailburuarekin batera, Jordi Campas Ekonomia eta Europako Funtsen sailburuordea eta Iñaki Barredo Ekonomia eta Plangintzako zuzendaria egon dira, eta bat etorri dira sailburuarekin 2020ko balantze ekonomikoa egiteko "lasaitasun dosi ona" behar dela esaterakoan, ezohiko urtea izan delako zentzu guztietan.
Txostenaren arabera, 2020ko zifra ekonomikoak, Euskadiri zein munduko ekonomiari dagozkienak, "zeharo negatiboak" dira. Uzkurtze horren tamaina hobeto ulertzeko, gogorarazi dute 2009ko Atzeraldi Handiaren urterik gogorrenean munduko BPGa hamarren bat baino ez zela murriztu, 2020an beherakada hori % 3,3ra iritsi zen bitartean, Nazioarteko Diru Funtsak (NDF) aurtengo apirilean egindako txostenaren arabera.
Munduko ia arlo ekonomiko guztietan BPG nabarmen jaitsi zen testuinguru horretan, euskal ekonomia ez zen salbuespena izan. Azken atzeraldien erreferentziak izan ziren: -% 4,1 2009an, -% 2,0 2012an eta -% 1,7 2013an. "Beraz, garai honek eta BPGaren -% 9,5eko balantzeak nabarmen gainditzen du azken hamarkadetan ezagututako eragin negatiboa", azpimarratu du Azpiazuk.
Lanpostuen galera
Era berean, arreta jarri dute jardueraren galga horrek lan-merkatuan izan dituen "ondorio nabarmenetan", izan ere 2020an, besteak beste, 20.900 lanpostu galdu ziren. Horrela, 5 urtez jarraian lanpostuak sortu ziren. Horrela, lanpostuak sortzeko ondoz ondoko 5 urteko aldiari amaiera eman zitzaion
Enpleguaren beherakada jarduera ekonomikoaren beherakadaren ondorioz espero zitekeena baino apalagoa izan zen, gainera . Izan ere, erregulazio espedientepean zeuden pertsona gehienak enplegatu gisa kontabilizatu dira.
Erantzun fiskal eta monetario azkarra
Aurreko atzeraldietan erantzuna austeritate-politikak izan baziren, oraingoan pandemiari emandako erantzun fiskala eta monetarioa azkarra eta tamainaz handia izan da, batez ere garatutako ekonomien artean. Horren adibide Europako Batzordeak bultzatutako Next Generation EB programa 750.000 milioi eurokoa.
Azpiazuk adierazi duenez Eusko Jaurlaritzak pandemiari emandako erantzuna honako bideetatik etorri zen: osasun-gastu handiagoa, ikastetxe publikoei eta itunpekoei laguntza berezia ematea, unibertsitate-sistema digitalizatzeko laguntzak, gizarte-larrialdietarako laguntzak areagotzea, lan-bizitza eta familia bateragarri egiteko laguntza gehiago ematea, erregulazio espedientepean zeuden langileentzako laguntzak eta enpresei likidezia emateko laguntzak. Azpiazuk nabarmendu duenez, "horrekin guztiarekin, 2020an 850 milioi euro baino gehiago erabili dira pandemiaren aurkako borrokan".
Gainera, 1.000 milioiko funts bat jarri zen martxan, Elkargirekin kudeatuta, zailtasunak dituzten enpresei laguntzeko. Foru-aldundien eta udalen jardun proaktiboarekin osatu ziren laguntza-lerro horiek.
Etorkizuna, susperraldia
Euskal ekonomiari dagokionez, 2021-2030 aldirako oinarrizko agertokiak herrialde garatuetarako aurreikusitako bilakaeraren antzekoa erakusten du; izan ere, 2021eko (BPGaren % 6,7) eta 2022ko (% 5,7) hazkunde handiek erritmo leunagoei bide ematen diete hurrengo urteetan: 2023 (% 1,8), 2024 (% 1,7). Lehen urte horietan, kontsumo pribatua suspertu egin da, ekonomiaren batez bestekotik gora, pandemia-denboran sortutako aurrezpenak bultzatuta.
Txosten honetan aurreikusten denez, enpleguari mesede egingo dio jarduera ekonomikoaren bultzadak. Jardunaldi osoko lanpostuen baliokideei dagokienez, aurten enplegua % 4,9 handitzea espero da. Ehuneko hori hurrengo urtean % 3,3koa izango da, eta ondorengo aldietan pandemiaren aurreko balioekin bat datozen kopuruetara itzuliko da. Horri esker, langabezia-tasa 2020ko batez besteko % 10,6tik 2021ean % 10,3ra eta 2022an % 9,6ra jaitsiko da.
Azpiazuren arabera, "Covid-19aren pandemiak sortutako krisia gizartea eraldatzeko aukera gisa hartu behar da", eta hiru alderdi azpimarratu ditu: trantsizio teknologiko-digitala, trantsizio energetiko-klimatikoa eta trantsizio demografiko eta soziala. Horren esanetan, behin unerik txarrenak igarota, "helburua ez da susperraldia bultzatzea, inbertsioa eta gure ekonomiaren proiektu eraldatzaileak martxan jartzeko gaitasuna bultzatzea baizik".
Zure interesekoa izan daiteke
Segurtasun Sailak 850 milioi euroko aurrekontua izango du, aurten baino % 6,4 altuagoa
Bingen Zupiria sailburuak aipatutako erronken artean Ertzaintza modernizatzea eta material hobea eskuratzea daude. Horrez gainera, bost urtetan 8.000 agente izatera iritsi nahi dute. Oposizioak aurrekontuen proiektu hau kritikatu du.
3.346 milioiko aurrekontua aurkeztu du Hezkuntza Sailak, langileen arlora eta inklusio-programetara bideratutakoa nabarmenduz
Begoña Pedrosak "funtsezko zerbitzu publikoak indartzea" bilatzen duten kontuak aurkeztu ditu Eusko Legebiltzarrean, "herritarren benetako arazoetan arreta jarriz".
Imanol Pradales: "EHUk ez du inoiz hainbeste baliabide izan"
Lehendakariak adierazi du EHUren aurrekontua % 6,9 handituko dela 2026an. Horrez gainera, 2025ean % 5,2ko igoera izan duela esan du eta, beraz, bi urteren buruan ohiko aurrekontua % 12 handitu dela azpimarratu du.
Bengoetxeak instituzioek EHU errespeta dezaten eskatu du, eta premiazko bilera galdegin dio lehendakariari
Horrela erantzun dio Euskal Herriko Unibertsitateko errektoreak Perez Iglesias sailburuari, Eusko Legebiltzarreko agerraldian ukatu egin baitu unibertsitate publikoak behar baino diru gutxiago jasotzen duenik. Iglesiasen hitzetan, 2026rako esleitutako aurrekontua "zifra errekorra" da.
Horrelakoa izango da Bekadunen Estatutu berria: gastuak konpentsatzea, praktikaldiak mugatzea eta enpresei kontrol gehiago egitea
Espainiako Gobernuak Bekadunen Estatutuaren aurreproiektua onartu du, prestakuntza praktikoan daudenen eskubideak bermatzeko.
Petronorreko langileek greban jarraitzen dute eta aldagelen kontua ukatu dute
Hori jakinarazi dute batzordearen ordezkariek Kutxabankek Bilbon dituen bulego orokorren aurrean deitutako langileen kontzentrazioan. Beharginek akordioa atzera bota dute eta auzitegietan argituko da afera.
Eusko Jaurlaritzak EHUrekin duen "konpromiso irmoa" azpimarratu du Perez Iglesiasek
Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailburuak nabarmendu duenez, Eusko Jaurlaritzak EHUri 2026an egingo dion ekarpen arrunta 339 milioi eurokoa da, aurtengo urtean baino % 6,9 gehiago bideratuta. Eta azaldu du unibertsitate publikoari esleitutako diru kantitatea inoizko handiena dela.
Urrian, langabezia-tasa % 0,60 igo da EAEn, eta % 2,04, Nafarroan, iraileko datuekin alderatuta
2024ko urriko datuen aldean, ordea, 888 langabe gutxiago (% 0,82) daude EAEn, eta 1.129 gutxiago (% 3,75) Nafarroan. Bestalde, irailetik urrira, afiliazio-kopurua % 1,32 hazi da EAEn, eta % 0,89, Nafarroan.
Petronorreko langileek greba mugagabean jarraitzen dute eta enpresa batzordeak ukatu egin du aldageletako greba dela
Langileen % 80k zuzendaritzaren eta gehiengo sindikalaren artean lortutako itunaren aurka bozkatu dute, eta, beraz, "aldageletako gerra" deritzona auzitegietan argituko da. Petronorrek geldirik jarraitzen du duela hilabete eta erditik.
Sindikatuek manifestazioa egingo dute Bilbon hilaren 12an “gutxieneko soldataren alde”
Udan Legebiltzarrean aurkeztu zuten legegintzarako herri-ekimenaren aurka agertu zen Eusko Jaurlaritza. Sindikatuen ustez, eztabaida “gutxieneko demokratikoa” da eta, beraz, protesta egingo dute Jaurlaritzaren, EAJren eta PSE-EEren egoitzen aurrean.