Lan astea Europan: Frantziako 35 orduen eta EBk ezarritako gehieneko 48en artean
Espainiako lanaldiari buruzko araudia 1983tik dago indarrean, urte horretan berritu baitzuten Langileen Estatutua. Orain, ordea, PSOEk eta Sumarrek koalizio gobernua osatzeko lortu duten akordioaren arabera, lan astea 37,5 ordura murriztuko da hasiera batean, eta 35 ordura "zikloaren amaieran".
Azkenean onartzen bada, Espainia izango da 40 ordutik beherako lan-astea legez araututa izango duen Europar Batasuneko herrialde bakanetako bat. Beste gai askotan bezala, Europar Batasuneko herrialdeek ez dute gai horri buruzko legedia bateraturik.
EBko araudi orokorrak gauza bakarra zehazten du: enpresaburuak bermatu behar duela bere langileen asteko batez besteko lan-denboraren iraupena ez dela 48 ordutik gorakoa izango, aparteko orduak barne. Hortik aurrera, herrialde bakoitzak bere arautegia dauka, eta kasu askotan ez dute zerikusirik.
Ohikoena 40 orduko lan astea izatea da, 5 lanegunetan banatuta.
Hala ere, Alemanian eta Danimarkan, adibidez, arauek ez dute zehazten lan-aste batean egin beharreko gehieneko ordu-kopurua. Enpresaren eta langileen arteko lan-hitzarmenen edo akordioen esku uzten dute. Beraz, printzipioz, gehieneko muga hori EBk ezartzen dituen 48 orduetan legoke.
Beste herrialde batzuek, Maltak, Portugalek edo Errumaniak, esaterako, 40 ordutan adosten dute lan-astea, baina araudiak zehazten du aparteko orduak eginez gero aste hori luzeagoa izan daitezkeela. Kroaziaren kasuan, adibidez, honako hau zehazten da: "beharrezkoa izanez gero, langileak aparteko orduak egin behar ditu enplegatzaileak eskatuta, baina lanaldi osoa ez da astean 50 ordutik gorakoa izan behar".
Bestalde, Belgikako legediak zehazten du lanaldia ez dela egunean 8 ordutik gorakoa edo astean 38 ordutik gorakoa izan behar. Hala ere, kasu jakin batzuetan soilik, salbuespenak egin eta 50 ordura arte iristeko aukera ematen du.
Greziaren kasua bereziki aipatzeko modukoa da. Mitsotakisen Gobernuak onartu berri duen lan-erreformari jarraituta, pertsona bat astean 78 ordu lan egitera iritsi daiteke. Arau berriak 48 ordutan mantendu du gehieneko lanaldia, 6 eguneko lan-astean (45 ordu, 5 eguneko astean), baina bigarren enplegu bat izateko eta ordu gehiago lan egiteko aukera zabaldu du.
Azkenik, araudi aurrerakoiena Frantzian dago: han, duela urte batzuk arautu zuten 35 orduko gehieneko lanaldi orokorra.
Benetako lan-astea
Hala ere, araudiek ezartzen duten gehieneko muga eta herrialde bakoitzeko batez besteko lanaldia bereizi behar dira. Izan ere, kasu askotan, enpresen eta langileen arteko akordioek lan orduak murriztu dituzte. Ohikoa da ezarritako gehienekoa baino ordu gutxiago lan egitea.
Eurostatek 2022an Europako herrialde guztietan astean egin ziren benetako lanorduen datuak kaleratu ditu. Batez bestekoa 37,5 ordukoa da, baina batetik bestera aldeak nabarmenak dira. Greziako langileek 41 ordu egin zituzten eta 43,3 Serbiakoek. Kontrara, Herbehereetan 33,2 ordu egin zituzten.
Txosten horren arabera, Espainiako batez bestekoa 37,8 ordukoa da.
Greziaz eta Serbiaz gain, lanaldirik luzeenak Polonian (40,4 ordu), Errumanian eta Bulgarian (40,2 ordu bietan) egiten dira. Beste aldean, Herbehereetakoaz gain, lanaldirik laburrenak Alemaniakoa (35,3 ordu), Danimarkakoa (35,4) eta Norvegiakoa (35,5) izan ziren.
Zure interesekoa izan daiteke
Albiste izango dira: EAEko aurrekontuen negoziazioa, hegazti gripeari aurre egiteko jarraipen batzordea eta abortuaren aurkako protestak egin zituzten 21 lagunen aurkako epaiketa
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Jaurlaritzak bilera deitu du astelehen honetarako hegazti gripearen konfinamenduari salbuespenak bilatzeko
Hainbat neurri proposatu dituzte, hala nola aske dauden hegaztien ustiategiak sareekin estaltzea, aire zabalean ematen duten denbora murriztea edota zaintza indartzea, une bakoitzean dagoen arrisku-mailaren arabera. Eusko Jaurlaritzako, aldundietako eta hegaztien sektoreetako ordezkariak izango dira bileran.
ELA eta LAB ez dira Torresekin bilduko, Parlamentuak gutxieneko soldataren herri-ekimena baztertu eta gero
Bi sindikatu horiek, gainera, iragarri dute auzitara eramango dutela Confebask, gai horri buruz hitz egiteko "negoziazio mahaia eratzeari uko egiteagatik", justiziak "patronalaren negoziatzeko betebeharra bete dezan".
Urte arteko KPIa hamarren bat jaitsi da EAEn, % 3,2ra arte, eta % 2,7 igo da Nafarroan
Elikadura eta elektrizitatea dira Hegoaldean gehien garestitu direnak.
Arrautza ekoizle txikiek kezkaz hartu dute itxialdia, ekoizpena jaitsiko delako
EITB Erlia Arrautza Ekologikoak etxeko Amaia Arriagarekin izan da. 500 oilo dituzte eta ekologikoan egiten dute ekoizpena. Duela urte batzuk ere antzerako egoera bizi izan zuten arren, oiloek biziko duten estresarekin kezkatuta dago. Badaki arrautzen ekoizpenak behera egingo duela eta itxialdia ahalik eta motzena izatea espero du.
Amaia Barredok beharrezkotzat jo ditu kautelazko neurriak hegazti gripearen hedapena prebenitzeko
Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza sailburuak erantzukizuna eskatu du, eta Ministerioak agindutako neurriak arrisku handiko une batean datozela adierazi du. Era berean, hegazti gripearen jarraipena egiteko batzordea sortuko dela eta astelehenean, azaroaren 17an, bilduko dela iragarri du.
Hegazti gripeari aurre egiteko jarraipen batzorde bat deitu du Eusko Jaurlaritzak astelehenerako
Espainiako Gobernuak aginduta, etxeko hegazti guztiak konfinatu behar dira gaurtik aurrera. Neurriak ustiapen-mota guztiei eragiten die.
CAFek % 66 igo ditu irabaziak urtarriletik irailera
Beasaingo enpresak 100 milioi euro irabazi zituen urtarriletik irailera, eta kontratazio kopurua ere % 80 igo zen, 4049 milioiraino.
Espainiako Gobernuak aire zabaleko hegaztien ustiategi guztiak mugatu ditu, hegaztien gripea dela eta
Gaur egun indarrean dagoen aginduak aire zabaleko hegazti-haztegiak edozein hazkuntza-metodotan konfinatzea ezarri du, ustiategi ekologikoetan eta autokontsumorako ustiategietan edo arrautzak edo haragia azken kontsumitzaileari zuzenean saltzeko ekoizten direnetan barne.
Lan istripua Bilboko portuan: Emakumezko langile bat larri zauritu da, hondeamakina batek harrapatuta
ELA sindikatuak salatu duenez, VCL enpresako langile batek lan istripu "larria" izan zuen pasa den asteartean Bilboko Portuan. Horren arabera, pala eta auto baten artean harrapatuta geratu zen.