Zer da tuberkulosia eta zentzuk dira sintoma ohikoenak
Tuberkulosia gaixotasun infekziosoa da, baina sendatu eta prebenitu daiteke. Batik bat birikei eragiten die, eta Mycobacterium tuberculosis bakteriak sortzen du.
Munduko Osasun Erakundeak (MOE) azaldu duenez, tuberkulosia pertsona batetik bestera transmititzen da, airearen bidez, gaixorik dagoen pertsona batek eztul edo doministiku egitean.
Munduko biztanleen herenek bazilo latentea dute, baina ez daude gaixorik eta ezin dute infekzioa transmititu. Hainbat hilabetez, sintomak arinak izan daitezke; horregatik, denbora asko pasatu daiteke pazientea medikuarenera joan arte, eta, epe horretan, baliteke beste hainbat pertsonari transmititu izana gaixotasuna.
Sintoma ohikoenak hauek dira: eztul indartsua hiru astez, bularreko mina, ahultasuna eta nekea, pisu galera, gose falta, hotzikarak, sukarra eta gau osoan izerdi egitea.
Miren Dorronsoro Eusko Jaurlaritzako Osasun Publikorako zuzendariak eta Enrique Peiro Osasun Programetako koordinatzaileak azaldu dutenez, tratamendua zenbait sendagai konbinatuz egin ohi da. Tratamendua egokia bada eta pazienteak bete egiten badu, gaixotasuna sendatu egiten da.
Gainera, kasu gehienetan, pazienteak ospitaleratu gabe jarri dezake tratamendua, Dorronsorok zehaztu duenez. Sei hilabete iraun dezake.
EAEn, tuberkulosiaren intzidentzia gero eta txikiagoa da urtetik urtera. Iaz, adibidez, 11,78 kasu gertatu ziren 100.000 biztanleko, hau da, 256 pertsona gaixotu ziren. Europar Batasunean, batez besteak oso ezberdinak dira: adibidez, Finlandian 5 kasu daude 100.000 biztanleko, eta, Portugalen, 50 kasu 100.000 pertsonako.
2005 urtetik, Euskadin 32 agerraldi jazo dira ikastetxeetan, unibertsitateetan eta familietan.
Osasun Publikorako zuzendariaren hitzetan, kasuak salbuespenak izan ohi dira, baina agerraldiak sortzea ere “ez da arraroa”.
Mundu osoan, 9,6 milioi pertsona gaixotu ziren 2014an.
Edozein zalantza argitzeko, herritarrek osasun kontsultak egiteko telefono zenbakira dei dezakete: 203020, aldez aurretik lurraldearen aurrezenbakia gaineratuta (945, Araban; 94, Bizkaia,; eta, 943, Gipuzkoan).
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.