Ilberria, Pertseidak ikusteko agertoki aproposena
2018ko Pertseidak edo 'Done Laurendiren Malkoak' pentsa zitekeen baldintzarik onenean sortuko dira: abuztuak 11an ilberria izango da, hortaz, zeru ilun-iluna agertuko da ikuskizunaz gozatzeko.
Pertseiden meteoro-jasa urtero gertatzen da, abuztuak 12an, gutxi gora behera. Gau horretan izan ohi da zeruan argi gehien sortzen den unea: 200 bat meteoro orduko.
Done Laurendiren (abuztuak 10) egunarekin lotzen bada ere, uztailak 17tik aurrera ikusi ohi dira, abuztuak 24ra arte.
Aurten, ilberria abuztuak 11an izango da, hau da, meteoro gehien sortuko den egunaren bezperan; hortaz, egunik aproposena abuztuak 12ko gaua izango da, 22:00etatik aurrera, hurrengo eguneko 10:00ak arte.
2018. urtean, beraz, baldintza ezin hobetan sortuko da 'Done Laurendiren Malkoen' edo Pertseiden astronomia ikuskizuna.
Argazkia: IGN
Izar-jasa ikusteko aholkuak
Meteoroak ikusteko lekurik onenak zerua ilun ikustea ahalbidetzen dutenak dira.
Hala, aukera izanez gero, aurrean eraikinik, zuhaitzik… ez dituzten lekuak gomendatzen dituzte. Gainera, teleskopioak, prismatikoak edo ikuseremua mugatzen duen edozein tresna ez erabiltzea da aholkurik onena.
Pertseidak Perseo konstelaziotik (horregatik Pertseidak izena) datozela dirudien arren, zeruko edozein lekutan ikus daitezke. Geologia Institutu Nazionaletik aholkatu dutenez, komeni da gune ilunetara begiratzea, eta, ilunabarra baino lehen baldin bada, Ilargiari bizkarra ematea.
Nola sortzen dira
Urtero ikus daitekeen fenomenoa da. Sasoi horretan, Swift-Tuttle kometak utzitako hautsak zeharkatzen du Lurrak. Meteoro txiki horiek abiadura handian sartzen dira atmosferan, eta, ondorioz, izar iheskorrak sortzen dira.
Swift-Tuttle kometa 133 urtetik behin hurbiltzen da Eguzkira, eta 1992ko abenduan igaro zen azken aldiz bertatik gertu. Lurrak horren orbita zeharkatzen duen bakoitzean, Swift-Tuttle kometa berotu egiten da eta hauts partikulak uzten ditu bere atzetik. Ez da, beraz, izar bat, baizik eta hauts-gorien partikulak.
Kometak uzten dituen hauts partikula horiek oso txikiak dira, askok harea-pikor baten tamaina dute, eta Lurrarekin topo egiten dutenean 210.000 kilometroko abiaduran sartzen dira atmosferan.
Talka horrek segundo batean 5.000 gradura hel daitezkeen muturreko tenperatura altuak eragiten ditu. Hori dela eta, atmosferan sartzen diren hauts partikulak desegin egiten dira eta argi-distirak sortzen dira: izar iheskorrak.
Zure interesekoa izan daiteke
Fiskalak erretiratu egin ditu Zestoako akusatu nagusiaren aurkako akusazio guztiak, eta gainerako bostentzat isuna eskatu du
Salatzailearen bikotekide ohiaren deklarazioa entzun ostean, fiskalak frogatutzat jo du gizonarekiko beldur gaindiezina izan zuela eta zigor eskaerak aldatu ditu. Absoluzioa eskatu du akusatu nagusiarentzat eta gainerakoentzat, berriz, espetxe zigorra beharrean isunak eskatu ditu hertsatze delituagatik.
Moto gidari bat zauritu da Donostian, GI-20an hainbat ibilgailuren artean izandako istripuan
08:00ak aurretik izan da ezbeharra eta errepidea itxita gelditu da momentuan, auto ilara luzeak eraginez. Geroxeago zabaldu ahal izan dute erreietako bat.
Gabonak, inoiz baino garestiago: trikimailuak eta alternatibak, gure menua merkatzeko
Arkumea, bisigua, turroia, ostrak, anana... Gabonetan pairatzen dugun prezioen gorakadaren ondorioz, produktu batzuk gure mahain izatea ia ezinezkoa izaten da. Baina ez etsi, alternatiba goxoak egon badaude gure Gabonetako menua hain garestia ez izateko.
Elkartasun uholde bati esker, EITB Maratoiak 361.665 euro batu ditu zahartze osasuntsuaren aldeko ikerketarako
Beste urte batez, ehunka pertsonak eta erakundek euren onena eman dute zahartze osasungarria ikertzeko dirua biltzeko. Guztira, egun osoan zehar, EITB Maratoiak 361.665 euro batzea lortu du, eta kopuru horrek hazten jarraituko du datozen egunetako dohaintzei esker.
BiomaGUNEk ohartarazi du aspartamoa "kaltegarria" izan daitekeela bihotzerako eta garunerako
Aspartamoa pisua galtzen lagun dezakeen edulkoratzaile artifiziala da, baina azukrea baino 200 aldiz gozoagoa da.
Hego Euskal Herrian premiazko txertaketa baimendu dezala eskatu dio Espainiako Gobernuak Europar Batzordeari, dermatosi nodularrari aurre egiteko
Frantziako estatuarekiko mugatik hurbil dauden eskualdeetan txertatu nahi ditu Espainiako Gobernuak abelburu guztiak, hau da, Euskadin, Nafarroan eta Aragoin. Izan ere, azken orduetan foku gehiago agertu dira Frantziako Estatuan, mugatik hurbil, gainera. Neurri horren helburua da gaixotasunaren hedapena eten eta gainerako erkidegoetara ez iristea.
Osakidetzak markak hautsi ditu: 34 transplante egin dituzte azaroan Gurutzetako Ospitalean
Zentroak 25 giltzurrun-transplante eta 9 gibel-transplante egin ditu hilabetean, eta arlo horretan Estatuan eta nazioartean duen lidergoa sendotu du.
Esquadra Mossoek eta Guardia Zibilak IRTA-CReSA laborategiaren egoitza miatu dute, txerri-izurri afrikarra dela eta
Zero gunetik gertu dagoen eraikinean sartu dira gaur goizean, epailearen aginduz. Inguru hori susmopean dago, txerri-izurri afrikarra zabaltzea eragin omen zuen ihesaldi bat ikertzeko.
Mancisidor hautatu dute ararteko, EAJ, PSE-EE eta PPren babesarekin, eta EH Bilduren oposizioarekin
Haren aurrekoak, Manuel Lezertuak, ekainaren 19an formalizatu zuen karguari uko egin ziola, eta, harrezkero, Ines Ibañez de Maeztu izan da jarduneko arartekoa.
Hiru pertsona zauritu dira BI-637 errepidean, Erandion, hiru ibilgailuk eta autobus batek izandako istripuan
Ezbeharra 07:50 aldera gertatu da, eta ezkerreko eta erdiko erreiak itxi behar izan dituzte. Ondorioz, hiru kilometroko auto-ilarak sortu dira.