Nork jaso beharko luke lehendabizi COVID-19aren aurkako txertoa?

Nazioarteko osasun adituek plan bat prestatu dute COVID-19aren aurkako txertoa nork jaso behar duen erabakitzeko, nahiz eta oraindik ez dakiten noiz egon daitekeen prest immunizazio segurua eta eraginkorra emango duen koronabirusaren aurkako txerto hori, Science aldizkarian ostegun honetan argitaratutako artikulu baten arabera.

"COVID-19aren aurkako txerto eraginkorrak garatzen direnean, hornidura urria izango da ezinbestean", adierazi dute egileek, eta Osasunaren Mundu Erakundeak, mundu osoko agintariek eta fabrikatzaileek eurek "txerto horiek herrialde guztietan nola esleituko diren aztertzen ari dira".

Ezekiel Emanuelek zuzendu du artikulua, Ekimen Globalen zuzendariorde eta Pennsylvaniako Unibertsitateko Medikuntza Fakultateko Medikuntza Etika eta Osasun Politiken zuzendariak.

"Txertoak populazioan oinarrituta banatzeko ideia estrategia ekitatiboa dela dirudi", adierazi du Emanuelek, baina, "normalean, larritasunaren eta sufrimenduaren arabera banatzen ditugu gauzak leku jakin batean, eta, kasu honetan, uste dugu txertoak saihestuko lituzkeen heriotza goiztiarren kopuruak izan beharko lukeela neurri nagusia".

COVID-19aren txertoen banaketarako esparru bakar eta global baten diseinuan aurrerapen handirik egin ez bada ere, halakorik dagoenean, bi arazo planteatuko dira, artikuluaren arabera.

Alde batetik, aditu batzuen arabera, osasunean lan egiten duten langileek eta arrisku handienak dituzten biztanleek, 65 urtetik gorakoek adibidez, immunizazioa jaso beharko lukete lehenik, eta Osasunaren Mundu Erakundeak dio herrialdeek beren biztanleriaren araberako dosia jaso behar dutela.

Etika medikoaren ikuspegitik, bi estrategiek "akats larriak" dituzte, Emanuelen arabera.

Oinarrizko balioak

Aditu horiek adierazi dute funtsezko hiru balio hartu beharko liratekeela kontuan COVID-19aren txertoa herrialdeen artean banatzeko unea iristen denean.

Balio horiek jendeari mesede egitea dira, kaltea mugatuz; lehentasuna ematea desabantailak dituzten biztanleei, eta berdintasunezko kezka morala ezartzea gizabanako guztientzat.

Ereduak printzipio horiek hartzen ditu kontuan, COVID-19k eragindako kalteak mugatzera bideratuz, hala nola heriotzak, organoetako kalte iraunkorrak, zeharkako ondorioak, hala nola osasun-sistemen gaineko presioak eta suntsipen ekonomikoa.

Emanuelen taldearen arabera, "hiru dimentsio horietatik heriotzak prebenitzea, bereziki heriotza goiztiarrak, premiazkoa da".