133 urteko espetxe zigorra Montanorentzat, Ellacuria eta beste 4 jesuita hiltzeagatik
Auzitegi Nazionalak 133 urte eta hiru hilabeteko espetxe zigorra ezarri dio Inocencio Orlando Montano El Salvadorko Defentsa ministrorde eta armadako koronela izandakoari, 1989an Ignacio Ellacuria Liberazioaren Teologiaren ideologoetako bat eta beste lau jesuita hiltzeagatik.
Zigor Arloko Salaren epaiak dioenez, Montanok bost hilketa egin zituen (Ignacio Ellacuria, Ignacio Martin Baro, Segundo Montes Mozo, Armando Lopez Quintana eta Juan Ramon Moreno Pardo jesuitena). Horietako bakoitzagatik 26 urte, 8 hilabete eta egun bateko zigorra jaso du.
Epaileen arabera, El Salvadorko beste jesuita bat, unibertsitateko sukaldaria eta bere 15 urteko alaba ere hil zituen, baina AEBk ez dituenez hilketa horiengatik estraditatu, ezin izan dizkiote krimen horiek leporatu.
BIDEOA | Ellacuria auziaren epaiak oihartzun politiko handia izan du El Salvadorren
Azaroaren 15eko gaua
Azaroaren 15etik 16ra zihoan gauean (1989), ofizialek (besteak beste, Segurtasun Publikoko ministro ohiak) bilera egin eta orduantxe erabaki zuten Ellacuria hiltzea eta "lekukorik ez uztea".
Gauerdia igarota, soldaduak Eskola Militarraren kanpoaldean batu ziren, eta Rene Yusshy koronelak fusil bat eman zien. Beraien asmoa Nazio Askapenerako Farabundo Marti Fronteko (FMLN) kideak erruduntzat jotzea zen, hau da hilketak haiei egoztea. Behin jesuitak hilda, gatazka militarra egon izanaren zantzuak uzteko ere eskatu zien Yusshyk.
Gauzak horrela, apaizen egoitzara gerturatu ziren ofizialak, eta handik atera bezain laster lurrera botatzeko agindua eman zieten jesuitei. Une horretan, Ellacuriari, Barori eta Montesi tiroka hasi zitzaien ofiziala. Geroago, beste hiru apaizak hil zituzten.
Bien bitartean, unibertsitateko sukaldaria zelatatzen gelditu zen sarjentua ere tiroka hasi zen, eta sukaldaria eta bere alaba hil zituen.
Fernando Andreuren epaiak dio gertakari horiek epaitzea Espainiako Justiziari dagokiola, biktima espainiarren aurkako hilketa terroristak izan zirelako.
Montanoren parte-hartzea
Esku artean zituzten frogak aztertu ostean, auzitegiak ebatzi du zortzi hilketak azpilanean prestatu zituztela, alegia, antolatuak, adostuak eta Indar Armatuetako kideek agindutakoak izan zirela.
Orlando Montano izan zen, hain zuzen, erabakia hartu zuenetako bat, eta berak agindu zituen hilketak.
Auzitegi Nazionalak ezinbestekotzat jo du Rene Yusshy Mendoza teniente ohiaren lekukotza, izan ere, hilketetan parte hartu izana onartu zuen hark.
BIDEOA | eitb.eus izan da mundu osoan Montanoren epaiketa zuzenean eskaini duen hedabide bakarra
Albiste gehiago gizartea
Nolakoa da Basque Culinary Centerren eraikin berria?
Basque Culinary Centerren GOe eraikina datorren astelehenean inauguratuko da ofizialki. Hala ere, gaur, 1.000 herritar inguruk eraikina barrutik bisitatzeko eta azarotik aurrera barruan zer egingo den ezagutzeko aukera izan dute.
Subijanaren ustez, erakundeak esku hartzera behartuta daude adingabeak babesteko
Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiko presidente Iñaki Subijanak esan du botere publikoen "betebeharra" dela eremu pribatuetan "esku hartzea" (hala nola Bernedoko udalekuan) "adingabeen babesa ziurtatze aldera", gazte horietako batzuk, gainera, erakundeen tutoretzapean baitaude.
Zarauzko hilketagatik atxilotutako gizona hilketaren lekura eraman dute, gertatutakoa berreraikitzeko asmoz
Zarautzen (Gipuzkoa) emakume baten hilketagatik atxilotutako 47 urteko gizona hilketa izan omen zen lekura eraman du Ertzaintzak ostiral honetan, gertakariak berreraikitzeko asmoz. Ikerketak irekita jarraitzen du, eta, polizia-iturrien arabera, ez zegoen inolako harreman afektiborik atxilotuaren eta biktimaren artean.
Donostiako hondartzetan erretzea debekatuko da datorren udatik aurrera
Hareatzei buruzko ordenantzan egingo diren aldaketek bozgorailuen eta bestelako soinu-gailuen erabilera mugatzea ere ekarriko dute, bai eta txakurrak urte osoan hondartzara sartzeko aukera ere, nahiz eta udan ilunabarrean eta hiru orduz soilik sartu ahal izango diren, udako denboraldian makineria erabiliz garbiketa intentsiboko lanak egin aurreko orduetan.
Iurgi Berazaren familia, epaiketa atzeratu ostean: "Hilobira eraman nahi gaituzte"
Iurgi Beraza Uriarteren gurasoek adierazi dute bizitzen ari direna "agonia" bat dela. Lekuko gisa bideokonferentziaz deklaratu behar zuen ertzainetako batek ezin izan du deklaratu estaldura faltagatik. Hala ere, Iurgiren familiak bistarekin jarraitzea onartu du, baina harrapaketan inplikatutako gidaria ez zegoen ados, eta epaiketa azaroaren 27ra arte atzeratu dute.
Iurgi Berazaren heriotza argitzeko epaiketa azaroaren 27ra atzeratu dute
10:30ean zen hastekoa bista, baina lekuko gisa deklaratu behar zuen ertzain batek uko egin dio hitz egiteari, bideo-deia egiteko estaldurarik ez zuela argudiatuta. Hala eta guztiz ere, Iurgi Beraza Uriarteren familiak onartu egin du epaiketarekin jarraitzea; ez, ordea, haurra harrapatu zuen gidariak. Hori horrela, epaiketa bertan behera utzi behar izan dute.
Casilda Iturrizar parkeko kioskoa itxiko dute, inguruko zuhaitz batek kalteak eragin dituela ikusita
Itxiera 20 urteko emakidaren amaierarekin bat dator, eta hobekuntza-lanen ondoren lizitazio berri bat egingo dute.
Plan onkologiko berriak 142 neurri biltzen ditu arreta eta biziraupena hobetzeko
Eusko Jaurlaritzak 2025-2030erako Plan Onkologiko Integrala aurkeztu du, prebentzioan, detekzio goiztiarrean eta arreta pertsonalizatuan oinarritua. Paziente eta profesionalen partaidetzarekin egindako planak tratamenduetan ekitatea eta berrikuntza indartzeko 142 ekintza biltzen ditu.
Dani Alvarezek eskuratu du Euskal Kazetarien Saria
2025eko Euskal Kazetaritza Sariak azaroaren 5ean banatuko dituzte, 19:00etan, Bilbon, Kale Nagusiko BBK Salan.
Hauek dira larunbat honetako Bilboko gaueko lasterketak trafikoan izango dituen eraginak
Arratsaldeko zazpietan hasiko da proba San Mames estadioaren ondoan, eta Guggenheim Museoan amaituko da. Gutxi gorabehera, 17:30 eta 22:30 bitartean izango dira aldaketak.