Illaro: "Euskaraldiak gizartera ilusioa zabaltzeko balio behar du"
Hizkuntza ohiturak aldatzeko bidean talde egiturek duten garrantzian begirada jarrita egingo da aurten Euskaraldia, azaroaren 20tik abenduaren 4ra. Helburua, ohiturak aldatuta euskararen erabilera handitzea, eta, horretarako, orain bi urte bezala, ariketaren oinarrian herritarrak egongo dira, "ahobizi" edo "belarriprest" rolean. Aurten baina, "ariguneak" izeneko gune kolektiboek ardaztuko dute dinamika.
COVID-19aren pandemiak hizkuntzaren gaia ere bete betean astindu duen honetan, milaka elkarte, enpresa eta erakunde publiko batu dira ekimenera, eta antolatzaileak baikor agertu dira, "euskaratik ilusioa zabaldu" nahi dutelako gizartera. "2018an irekitako bideari jarraipena" ematea dute xede, eta Euskal Herri osoko elkarteek eta erakundeek agertu dute, jada, horretarako konpromisoa. Herri batzordeak ere martxan dira, eta, lehen edizioak utzitako eskarmentutik tiraka, guztien lana koordinatzen eta saretzen Arrate Illaro (Getxo, 1989) ari da, lan-talde zabal batekin batera.
"Orain bi urte abiatutako hizkuntza ohituren aldaketaren dinamikak jarraipena behar zuen. "Ahobizi" eta "belarriprest" rolei gizartean eutsi nahi diegu, eta kide berriengana heldu. Pandemiak guztion egoera goitik behera aldatu badu ere, hizkuntzaren gaiak balio behar digu ohituren inguruko gogoeta egiteko ez ezik, jendearengan ilusioa piztu eta aurrera egiteko", esan du Illarok.
Gune kolektiboak
Bigarren edizio honetan, Euskaraldian parte hartzeko bi modu egongo dira; batetik, "ariguneak" sortuko dira, eta herritarrek "ahobizi" eta "belarriprest" moduan parte hartuko badute ere, modu kolektiboan egingo dute ariketa. "Arigune" horietan egon ezin dutenek, berriz, norbanako moduan har dezakete parte.
Hizkuntza ohituretan "taldearen dinamikak" duen garrantzia "oso esanguratsua" dela nabarmendu du Euskaraldiko koordinatzaileak. Aurreko edizioan identifikatutako "zailtasunen" artean, besteak beste, egituratutako taldeetan hizkuntza ohiturak aldatzea jaso zuten. Hortik, euskaraz aritzeko espazio kolektiboak aktibatzeko premia.
"Arigune" kontzeptua "oso malgua" dela nabarmendu du Illarok. Bi dira bete beharreko baldintzak: "batetik, entitateko edo taldeko arduradunak ekimenean parte hartzeko konpromisoa agertu behar du. Azken batean, talde bateko arduradunak ez badu parte hartzen eta erraztasunik ez badu ematen, ez da posible ariketa ondo egitea. Horregatik, arduradunek erabaki behar dute Euskaraldian parte hartzea eta "arigunea" osatzeko bidea irekitzea. Bestetik, ariguneak osatuko dituzten kideek prest egon behar dute hizkuntza ohiturak aldatu, eta "ahobizi" edo "belarriprest" rolak hartzeko. Arduradunen egitekoa da ariketan parte hartu nahi dutenen bidea errazteko baliabideak jartzea", gaineratu du.
Bi eratarako guneak eratuko dira: "barne ariguneak", kolektibo bateko kide direnen arteko "harreman espazioak", eta "kanpo ariguneak", entitate batek kanpoko herritarrekin eraikita duen "sarea": "Azken talde horretan leudeke, adibidez, erakunde publiko bateko harrera-gunea edota saltoki bateko ordainlekua".
Gaur, irailak 27,amaituko da "arigune" gisa Euskaraldian izena emateko epea, eta, aste honen erdian egindako zenbaketaren arabera, 13.000 erakunde eta elkarte baino gehiagok eman dute izena, jada. Halakoetan ohi denez, azken egunotan izen-emate zaparrada espero dute.
Eusko Jaurlaritzaren eta Aldundien menpe dauden erakundeetan eta udaletan ere ehunka "arigune" aktibatuko dituzte.
"Ahobizi" eta "belarriprest" gisa, norbanako gisa, izena emateko epea, berriz, ostegunetik dago zabalik, eta orain bi urteko datuetara iristea dute helburu. 225.000 herritarrek eman zuten izena lehendabiziko Euskaraldian.
Pandemiaren erdian, "ilusioa"
Bizimodua goitik behera aldatu duen COVID-19 birusak euskarari ere eragin dio, ertz askotatik. Euskaraldiaren ekimenari dagokionez, esaterako, pandemiak "zailtasun handiak" eragin ditu taldeen aktibazioan. "Erakunde askok zailtasun handiak dituzte, orain, gaiari heltzeko. Tokian tokiko herri batzordeek ere, zailtasunak dituzte taldeetara iristeko", esan du.
Halere, Illaron esanetan, "benetan txalogarria da hainbat erakundek eta enpresek pandemia garai betean euskararen aldeko ekimen honetara batzeko egin duten ikaragarrizko ahalegina".
Herritarren "ilusioak eta lanerako gogoak" argi erakusten du badagoela euskara erdigunean jartzea nahi duen "oinarri sendo bat", eta "horri helduta egingo dugu aurrera".
Pandemiak "euskaraz bizitzeko urratsak ematen jarraitzeko premia areagotu" duela ere adierazi du Illarok. Sortu den egoera berri hau "hizkuntza ohituren inguruko aurrera begirako gogoeta egiteko" aprobetxatu nahi dute Euskaraldiko arduradunek, "ilusioa pizteko aitzakia" izan daitekeela uste baitute.
BIDEOA: Euskaraldiaren bigarren edizioaren bideoklipa:
Zure interesekoa izan daiteke
Horrela eragingo dio Behobia-Donostia lasterketak trafikoari
Igandeko lasterketa herrikoiak eragina izango du trafikoan, autobusen ibilbide eta geltokietan, TAO zerbitzuan eta lurrazpiko aparkalekuetan. Ia 28.000 korrikalarik hartuko dute parte eta milaka izango dira ikustera hurbiltzen direnak ere. Donostiako Udalak garraio publikoa erabiltzeko gomendatu du. 09:45etik aurrera, ETB1en eta eitb.eus-en jarraitu ahal izango da zuzenean.
"Irabazi arte", "Generación Click" eta "Los Williams" saioek Telebista Akademiaren Iris sarietako izendapena jaso dute
Sariak banatzeko ekitaldia 2026ko otsailaren 16an egingo dute, Madrilen, Teatro Real antzokian.
"Palestinarekin bat, konpromiso bat" ekimena aurkeztu dute, Gernika-Palestina sareak deituta
Gernika-Palestina herri ekimenak euskal gizartearen konpromisoa eskatu du larunbat honetan, "Palestina babesteko eta elkartasun aktiboan urratsak emateko", bai arlo ekonomikoan, bai arlo humanitarioan. Hainbat "eragile politiko eta sozialen" babesarekin eman du konpromisoaren berri, Donostian egindako prentsaurreko batean, eta Israelekin harremanak haustea eta "nazioarteko zuzenbidea errespetatzea eta aplikatzea" eskatu du.
Xabier Agote (Albaola): "Euskaldunek mundu mailan puntako itsas teknologia garatu zuten duela 500 urte"
EITBk Albaolako presidentearekin hitz egiteko aukera izan du San Juan baleontzia uretaratu eta biharamunean. Pozik eta hunkituta agertu da, baina aurretik lan handia dutela esan du; izan ere, belak eta mastak egin behar dituzte oraindik. Astelehenetik aurrera, lanean jarraituko dute, ontzia ekipatu eta udaberrian berriz ikusgai jartzeko.
Hodi baten hausturak ur-hornidura arazoak eragin ditu Ezkerraldean
Matxura konpondu dute jada, baina txorrotak ireki eta urari isurtzen uzteko gomendatu dute, oraindik zikin egon daitekeelako.
Txalo artean ospatu dute Kanadan 'San Juan' ontziaren uretaratzea
Txalo artean ospatu dute Red Bay Kanadako Ternua eta Labrador probintziako herrian San Juan ontziaren uretaratzea. Bertako herritarrak elkarrekin bildu dira uretaratzea zuzenean ikusteko; izan ere, arrantzale herri horretako uretan aurkitu zuten hondoratuta, 1976an.
Giroa lehortuko du igandean iritsiko den hego-haizeak
Tenperatura minimoek behera egingo dute, baina maximoek, gora. Kostan, abisu horiak egongo dira, olatuen indarragatik.
Gripearen aurkako txertoa jartzeko deia egin die Osasun Sailak 60 urtetik beherakoei, bereziki haurrei
Aste honetan 889 gripe-kasu izan dira, eta horietatik % 6,2 baino ez dira ospitaleratu; aurreko astean, berriz, % 10 izan ziren. Jaitsiera horrek erakusten du txertaketak kasu larriak murriztu ditzakeela.
Bost atxilotu, horietako bi Nafarroan, adingabe batekin trafikatu eta ezkontzera behartzeagatik
Nafarroako Erriberatik Kataluniara eraman zuten 14 urteko neska, eta familia eroslearen kontrolpean egon zen, behartuta ezkontzera bultzatzeko asmoz. Gizakiak salerostea egotzi diete.
'San Juan' baleontzia Pasaiako badian da jada, historia egiteko prest
Oraindik ez dute lan guztia amaitu, mastak, oihalak eta beste xehetasun batzuk falta baitira. Asmoa da 2027an Kanadarantz abiatzea, euskaldunek bere garaian egiten zuten modura.