Gazteek norbanakoaren erantzukizunean jarri dute azpimarra, COVID-19a saihesteko
Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) gazteak arduratsu agertu dira egungo pandemia egoeran, eta horiek norbanakoaren erantzukizunean egin dute azpimarra COVID-19a saihesteko, Gazteen Euskal Behatokian egindako inkesta baten arabera. Gainera, inkestan parte hartu duten 15 eta 34 urte bitarteko pertsonek onartu dute beren ohiturak aldatu behar izan dituztela osasun egoeraren ondorioz.
Gazteen Euskal Behatokiak gaur eman ditu ezagutzera "Nola daramazu?" inkestaren emaitzak. Urriaren 30etik azaroaren 4ra bitartean EAEko 15 eta 34 urte bitarteko 1.423 pertsonak bete zuten inkesta, online. Oraingo honetan, COVID-19aren bigarren olatuaren inguruan galdegin diete gazteei, alarma egoera ezarri eta neurri murriztaile berriak indarrean sartu ostean.
Inkesta horretako ondorioek erakusten dutenez, gazte gehienek egoerarekin arduratsu jokatzen dute eta prebentzio neurriak babesten dituzte. Zehaztasun bat egite aldera, ostalaritza itxi eta etxeratze agindua 22:00etara aurreratu baino lehen egin zuten inkesta.
Parte hartu duten 15 eta 34 urte bitarteko pertsona gehienek arbuiatu egiten dute neurriak alferrikakoak direnaren ideia (% 67,4 ez daude ados), eta gehienek inkesta egin zen unean indarrean zeuden neurrien alde egiten dute. Hamarretik zortzik babestu egin dute alarma egoera ezarri izana. Era berean, hamarretik zortzik babesten dute maskara ez janzteagatik edo gaizki eramateagatik isuna jartzea; % 78,2k onartzen dute parkeak 23:00etan ixtea, kale edana saihesteko, eta % 71,5ek, ostera, gazteen lonjak ixtea ulertzen dute.
Hala ere, gazteak ez daude neurri guztiekin ados. 20 eta 24 urte bitartekoen % 56,4k eta 15 eta 19 urte bitartekoen % 53,6k ez dute gaueko mugikortasuna mugatzea babesten; 20 urtetik beherako gazteen % 55,1ek ez dute ulertzen bilerak sei pertsonara mugatzea, eta 20 eta 24 urte bitartekoen % 56,9k uko egiten diote itxiera perimetralari.
Kutsatzeko erraztasunari buruz galdetuta, gazteek uste dute oso erraza edo nahiko erraza dela proposatutako eremu guztietan kutsatzea. Gauzak horrela, ia gazte guztiak jabetzen dira zenbait aisialdi jarduerek duten arriskuaz: % 94,6k uste dute oso edo nahiko erraza dela kutsatzea kale edana egitean. Era berean, beste espazio batzuk ere identifikatzen dituzte kutsatzeko arrisku handiko leku gisa, batez ere, garraio publikoa (% 87,6) eta familia bilerak (% 76,1).
Pandemiarekin lotuta gazteen artean gehien zabalduta dauden sentimenduak erantzukizuna eta amorrua dira. Gazteen % 84,6 arduratsu sentitzen dira pandemiaren aurrean (ez dago aldaketarik sexuaren edo adinaren arabera). Hamar gaztetik zazpik amorrua aipatu dute, % 68,1ek kezka, % 65,8k asperdura, % 55,2k tristura eta % 52,6k antsietatea.
Bestalde, osasun egoeraren ondorioz bizi ohiturak aldatu behar izan dituztela onartu dute gazteek. Pandemiak ez ezik, aisia, pertsonen arteko topaketak eta mugikortasuna mugatzeak eragin dute, bestea beste, kale edana nabarmen murriztea (gazteen % 69,6k lehen baino gutxiago egiten dute), tabernetara joateari uztea (% 63,1) eta elkarrekin bizi ez diren senideak ez bisitatzea (% 63,8). Aitzitik, nabarmen egin dute gora sare sozialen erabilerak (% 52,4) eta internet bidezko erosketek (% 37,5).
Gainera, gazteen ia erdiek adierazi dute pandemiaren ondorioz uko egin diotela aurten aurreikusita zuten bidaia edo ospakizun garrantzitsuren bat egiteari (% 46,7). Hamarretik batek (% 8,9) ezin izan du bere kontura bizitzera joan, eta % 9,7k, ezin izan dute lana aldatu. Bestalde, hamar gaztetik batek esan du berriro ikasten hasi dela (unibertsitateko gradu bat, Lanbide Heziketako modulu bat edo master bat), nahiz eta aurtengorako ez zuten horrelakorik aurreikusten.
Albiste gehiago gizartea
Pertsona bat hil da Zuian izandako trafiko istripuan
Auto bat errepidetik atera eta irauli egin da N-622an. Gidaria ibilgailuaren barruan harrapatuta geratu da, eta bertan hil da.
Gizon bat atxilotu dute Portugaleteko taberna batean beste bati aizkoraz erasotzeagatik
Atzo 20:00etan gertatu zen erasoa. Biktimak zauriak ditu eskuetan eta bizkarrean.
Albiste izango dira: Saretzen txostena, PSNren krisia eta Errefuxiatuen Mundu Eguna
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Harrera zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Atzerritarrei buruzko Legearen Erregelamenduaren azken erreformak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.