Munduko tenperatura 2,7 gradu haziko da 2100erako
Negutegi efektuko gasen isuria bere horretan mantenduz gero, munduko tenperatura 2,7 gradu haziko da 2100erako, NBEko klima aldaketari buruzko gobernuarteko aditu taldearen (IPCC) txosten berri baten arabera.
Hazkunde horrek areagotu egingo ditu muturreko egoera klimatikoak, hala nola lehorteak, uholdeak edota bero boladak.
Parisko Akordioak ezarritako helburutik (1,5 gradu) gora dago hazkunde hori. Izan ere, oraingo egoerari eutsiz gero (industriaurreko garaian baino 1,1 gradu gehiago), 2040rako 1,5 graduko igoera egongo litzateke, eta 2100erako, 2,7koa.
Gizakia da erantzulea
Txostenak ez du zalantzarako tarterik uzten: gizakia da berotzearen erantzule nagusia, eta kliman izandako aldaketek ez dute "aurrekaririk" azken mende eta milurtekoetan.
Ikuspegi ezkorrenean jarrita, adituek aurreikusi dute karbono dioxido eta negutegi efektuko beste gasen isuriak bikoiztu egingo direla, eta, ondorioz, lau graduko igoera izan genezake 2100erako.
Tenperaturak igotako gradu bakoitzeko prezipitazioek % 7 egingo dute gora, eta, beraz, ekaitzak, uholdeak eta bestelako hondamendi naturalak ugaritu egingo dira.
Beroaldiak sarriagoak izango dira. Industriaurreko garaian hamarkada batean behin gertatzen ziren, baina gaur-gaurkoz 10 urtean birritan baino gehiago (2,3) jazo dira. Bada, tenperatura lau gradu igoko balitz, 9,4 aldiz gertatuko lirateke 10 urteko epean (ia urtero, hortaz). Muturreko tenperatura baxuak, hotz boladak tartean, "gero eta gutxiagotan izaten dira", ohartarazi dute.
Hori horrela, berotze globalaren ondorio asko, tartean ozeanoetan eta poloetan atzemandakoak, "konponezinak dira", txostenaren egileen arabera.
Adituen ustez, isuriak murriztuta ere, gutxienez bi hamarkada itxaron beharko genituzke tenperaturan ondorioak igartzeko. Kutsatze atmosferikoari dagokionez, arinago sumatuko lirateke onurak.
Itsas maila, goraka
IPCCren arabera, itsas mailak igotzen jarraituko du, eta mende amaieran 28-55 zentimetro egingo du gora. Emisioak halako bi balira, 1,8 metroko igoera izan liteke.
Datozen 2.000 urteetan, itsasoaren maila bi metro eta hiru metro artean igoko da, betiere Parisko Akordioak gomendatutako 1,5 graduko tenperatura igoera badago. Bost graduko hazkundea izanez gero, ordea, 20 metro egin lezake gora itsasoak.
Zure interesekoa izan daiteke
Denboraldiko lehen itsas txakur grisak ikusi dituzte euskal kostaldean
Adituek gomendatu dute behatzeko gunea ez argitaratzea, animalia horiengana ez hurbiltzea hamar metro baino gutxiagora, "estresatu egin daitezkeelako", eta jatekorik ez ematea.
Olentzerok eta Mari Domingik magiaz eta ilusioz bete dituzte Bilboko kaleak
Euria eta eguraldi makurra izan bada ere, ez dira falta izan pertsonaia mitologikoak, musika eta dantza. Etxeko txikienek ikazkina aurrez aurre ikusi eta agurtzeko aukera ere izan dute.
Indarkeria matxista egiturazkotzat jo du Argitanek, Barakaldon gertatutako hilketaren ostean
Azken hilketa matxista salatzeko eta emakumeen aurkako indarkeria gaitzesteko, elkarretaratzea egin du elkarte feministak.
Pertsona bat hil da Cabanillasen, Errege Bardean, quad batekin istripua izanda
64 urteko gizonezkoa da hildakoa. Gidatzen ari zen quad-a irauli da, ikertzen ari diren arrazoiengatik, eta azpian harrapatuta geldiut da.
Auzitegi Konstituzionalak erabakiko du EAEko enplegu publikoko hizkuntza-eskakizunei buruz
EAEko Auzitegi Nagusiak Konstituzio Auzitegiari galdetu dio ea konstituzionala den edo ez EAEko lanpostu publiko guztiek hizkuntza-eskakizun bat ezarrita izatea. Epaileetako batek boto partikularra igorri du; bere ustez, zalantzan dagoen legeak ez du "inolako desorekarik eragiten". Eusko Jaurlaritzak "oso larritzat" jo du erabakia.
Gipuzkoak alzheimerraren arreta goiztiarrerako zerbitzu aitzindaria izango du 2026an
Donostian egongo da, eta Europako erreferente bihurtu nahi da bere ikuspegi berritzaile, prebentibo eta komunitarioagatik.
Emakume bat hil da trenak harrapatuta, Gasteizko geltokiaren inguruan
Ezbeharra 14:30ak aldera gertatu da, eta, ondorioz, ordu eta erdiz trenbideko zirkulazioa eten behar izan dute.
Barakaldoko Udalak elkarretaratzea egin du udalerriko emakume baten hilketa matxista salatzeko
Barakaldoko Udalak elkarretaratzea egin du Herriko Plazan 54 urteko emakume baten hilketa matxista salatzeko. Miren Elgarrestak, Emakunderen zuzendariak, irmo gaitzetsi du hilketa, eta errua "desberdintasun sozialei" egotzi die "matxismo soziala" areagotzearen eragile nagusi gisa.
Gripe kasuek behera egin dute bigarren astez jarraian EAEn
Gripearen eraginak behera egin duen arren, Gabonetan jarduera sozialak gora egingo duela-eta kontuz ibiltzeko deia egin dute Osasun Sailak eta Osakidetzak.
325 milioi euro gastu sozialera beharrean erabilera militarrera bideratu daitezkeela salatu dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Euskadiko GKEen Koordinakundeak eta Zehar-Errefuxiatuekin deitutako protesta batek astearte honetan Eusko Legebiltzarrean salatu duenez, Eusko Jaurlaritzaren 2026rako aurrekontu proiektuak atea irekitzen dio erabilera militarrera bideratzea inbertsio industrialerako ziren 325 milioi euro. Azaldu dutenez, gobernu-taldeek (EAJ eta PSE) zuzenketa bat aurkeztu dute Lankidetza eta Elkartasunaren Euskal Legearen 10. artikulua aldatzeko eta "armamentuen industriarekin ekonomikoki elkarlanean aritzeko, betiere Europakoa bada".