Munduko tenperatura 2,7 gradu haziko da 2100erako
Negutegi efektuko gasen isuria bere horretan mantenduz gero, munduko tenperatura 2,7 gradu haziko da 2100erako, NBEko klima aldaketari buruzko gobernuarteko aditu taldearen (IPCC) txosten berri baten arabera.
Hazkunde horrek areagotu egingo ditu muturreko egoera klimatikoak, hala nola lehorteak, uholdeak edota bero boladak.
Parisko Akordioak ezarritako helburutik (1,5 gradu) gora dago hazkunde hori. Izan ere, oraingo egoerari eutsiz gero (industriaurreko garaian baino 1,1 gradu gehiago), 2040rako 1,5 graduko igoera egongo litzateke, eta 2100erako, 2,7koa.
Gizakia da erantzulea
Txostenak ez du zalantzarako tarterik uzten: gizakia da berotzearen erantzule nagusia, eta kliman izandako aldaketek ez dute "aurrekaririk" azken mende eta milurtekoetan.
Ikuspegi ezkorrenean jarrita, adituek aurreikusi dute karbono dioxido eta negutegi efektuko beste gasen isuriak bikoiztu egingo direla, eta, ondorioz, lau graduko igoera izan genezake 2100erako.
Tenperaturak igotako gradu bakoitzeko prezipitazioek % 7 egingo dute gora, eta, beraz, ekaitzak, uholdeak eta bestelako hondamendi naturalak ugaritu egingo dira.
Beroaldiak sarriagoak izango dira. Industriaurreko garaian hamarkada batean behin gertatzen ziren, baina gaur-gaurkoz 10 urtean birritan baino gehiago (2,3) jazo dira. Bada, tenperatura lau gradu igoko balitz, 9,4 aldiz gertatuko lirateke 10 urteko epean (ia urtero, hortaz). Muturreko tenperatura baxuak, hotz boladak tartean, "gero eta gutxiagotan izaten dira", ohartarazi dute.
Hori horrela, berotze globalaren ondorio asko, tartean ozeanoetan eta poloetan atzemandakoak, "konponezinak dira", txostenaren egileen arabera.
Adituen ustez, isuriak murriztuta ere, gutxienez bi hamarkada itxaron beharko genituzke tenperaturan ondorioak igartzeko. Kutsatze atmosferikoari dagokionez, arinago sumatuko lirateke onurak.
Itsas maila, goraka
IPCCren arabera, itsas mailak igotzen jarraituko du, eta mende amaieran 28-55 zentimetro egingo du gora. Emisioak halako bi balira, 1,8 metroko igoera izan liteke.
Datozen 2.000 urteetan, itsasoaren maila bi metro eta hiru metro artean igoko da, betiere Parisko Akordioak gomendatutako 1,5 graduko tenperatura igoera badago. Bost graduko hazkundea izanez gero, ordea, 20 metro egin lezake gora itsasoak.
Zure interesekoa izan daiteke
Euskaltzaletasunaren giharra indartu, euskararen pizkunde berri bat abiarazteko
“Euskaltzaleon garaia da” izenburuko adierazpena aurkezteko agerraldia egin du Euskalgintzaren Kontseiluak, Arantzazuko Santutegian. Euskararen pizkunde berri baterako abiapuntua jarri nahi da, eta horretarako, abenduaren 27an Bilbao Arena milaka euskaltzalez betetzeko deia egin dute berriro.
Gripe kasuen kopurua "murrizten" ari da Bizkaian, txertaketari esker
Azken datuen arabera, 417.744 pertsonak jarri dute arnas-gaixotasun horren aurkako txertoa EAEn, iaz baino % 11 gehiago.
EAEko udalekuek euren jarduerari buruzko "erantzukizunpeko adierazpena" sinatu beharko dute
Bernedon gertatutakoaren ondotik, Eusko Jaurlaritza, hiru aldundiak eta EUDEL udalekuei buruzko protokolo berri bat ari dira lantzen.
Hegazti-gripeari aurre hartzeko neurri prebentiboak agindu ditu Espainiako Gobernuak
Arrisku- eta zaintza-eremu zehatzetan etxeko eta haztegietako hegaztiei eragingo dieten neurriak indarrean sartuko dira azaroaren 10etik aurrera. EAEn ez dago horralako eremurik, bai, ordea, Nafarroan. Nolanahi ere, Europatik datorren birusaren aurrean arretaz eta arduraz jardutea eskatu dute agintariek, kutsatzeek eta birusaren hedapenak ekar ditzaketen kalteak saihesteko.
Vuelingek kalte-ordaina eman beharko dio esklerosia duen emakume bati, motoa hegazkinera sartzen ez uzteagatik
2021ean gertatu zen, Sevilla-Bilbo hegaldi batean. Salaketa jarri zuen emakumeak mugikortasun arazoak ditu, esklerosi anizkoitzak eragindakoak. Motoa behar du bidaiatzeko.
Zer protokolo aktibatzen dira ikastetxe batek jazarpen kasu bat egon daitekeela susmatzen duenean?
522 ikasle eskola-jazarpenaren biktima izan ziren joan den ikasturtean EAEn. Zenbakien atzean atzean ikasleen bizipenak daude; beldurra eta isiltasuna protagonista. Ikastetxeetan geroz eta sentsibilizazio handiagoa dago, eta kasuak goiz atzematea oso lagungarria da.
Iaz eskoletan abiatutako 2.263 protokoloetatik 522 eskola jazarpen kasuak izan zirela baieztatu du Hezkuntza Sailak
2024-25 ikasturtean aurrekoetan baino eskola jazarpen kasu gehiago ikertu dira (aurreko ikasturtean baino 364 gehiago) eta baieztatutakoak ere igo egin dira (522). Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak azaldu duenez, datuek erakusten dute "sentsibilizazio handiagoa, detekzio goiztiarra eta prozeduretan konfiantza handiagoa" dagoela.
San Juan ontziaren uretaratzea, zuzenean
Jarraitu zuzenean Albaolatik Itsas Kultur Faktoria (Pasai San Pedro), San Juan ontziaren uretaratzea, munduko itsas ondarearen historian mugarri izango den gertaera.
Gazteek inoiz baino gutxiago edaten eta erretzen dute, baina Euskal Herrikoak cannabisaren kontsumoaren buruan daude
ESTUDES txostenak egiaztatu duenez, alkoholaren, tabakoaren eta cannabisaren kontsumoak behera egin du Euskadiko nerabeen artean, azken 25 urteetako mailarik baxuenetara. Hala ere, Euskadi kalamuaren kontsumoaren buruan dago 14-18 urte bitarteko adingabeen artean, eta Estatuko mozkorraldien tasarik handiena ere badu.
Albiste izango dira: Eskola jazarpenaren aurkako eguna, klima aldaketari buruzko goi bilera eta abisu horia itsasaldeko arriskuagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.