Labak kilometro erdi baino gehiagoko zabalera duen behe uharte bat sortu du
Hamabigarren eguna du gaur La Palma uharteko Cumbre Vieja sumendiaren erupzioak, eta itsasora iritsi denetik aldaketa handirik gabe jarraitzen du. Hala ere, behe uharte bat sortu da, kilometro erdi baino gehiagoko zabalerakoa, eta hazten jarraituko du laba isurtzen doan heinean. Jarraitu erupzioa zuzenean, hemen.
Hala azaldu du Vicente Soler Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Nagusiko (CSIC) bulkanologoak CSICen sare sozialen bidez. Behe uharteak neurri aldakorra duten eta jatorri bolkanikoa duten kostaldeko plataformak dira, ohikoak inguru horietan. Eraketak lotura du itsasoan sartzean kostaldeko lerro berri bat izatea eragiten duten laba-isurketekin, aurrekoa itsasoko higadura-prozesuetatik kanpo utzita.
Bulkanologoaren arabera, "isurketa indartsu horren etengabeko jardueraren ondorioz koladak ez ditu lur berriak inbadituko"."Beste aho bat irekitzen bada" eta hortik ere laba ateraz gero, "aurrekoaren gainetik igarotzeko joera izango luke, baina bere bidea aurkitu beharko luke berriro", eta hori agertoki okerragoa izango litzateke.
Adituak bere sare sozialetan gogora ekarri du labak itsasora iritsi eta urarekin bat egiten duenean gas-hodeiak sortzen direla eta horrek osasunean eragina izan dezakeela. Ondorioz, agintariek fenomenoa ikustera ez hurbiltzeko deia egin dute.
Estatuko Meteorologia Agentziak (Aemet) azaldu duenez, datozen bi egunetan Kanarietako artxipelagoan izango diren haize bortitzek La Palmako sumendiaren emisioak sakabanatuko dituzte Ozeano Atlantikora, eta populatutako eremuetan airearen kalitatea bermatuko dute, "Palmako uhartean erupzio-puntutik gertuen dauden guneetan izan ezik".
Bizilagunek euren etxeetara joateko aukera izango dute
Kanarietako Segurtasun Departamentuak gaur goizean argitaratu duen azken txostenaren arabera, "atzo laba isurketa itsasora iritsi zenetik, ez da aldaketa nabarmenik izan sumendiaren jardueran".
Isurketak "ur-jauzi formako emari jarraitua" du, eta itsasoraino iristen den itsaslabarraren behealdean delta bat eratzen ari da.
Gaur bizilagun batzuei etxetik gauzak ateratzeko baimena emango diete etxea segurtasun eremutik kanpo dutenei (sumendiaren ahotik 2,5 kilometro baino gutxiagora dauden etxeetara ezin da inor sartu). Halaber, gaurtik aurrera ureztatzaileei baimena emango zaie El Remo, Puerto Naos eta Las Hoyaseko lursailetara sartzeko, ureztatze-lanetarako.
La Palmako Kabildoak Tazacorten (sumendiaren laba itsasora iritsi den udalerria) konfinatutako bizilagunei etxetik ez ateratzeko eta bazterketa-eremutik kanpo egoteko gomendatu dien asteazkenean.
Txostenaren arabera, erupzioa hasi zenetik, irailaren 19tik, labak 476 hektarea hartu ditu, eta 981 azpiegitura kaltetu dira; 855, osorik, eta 126, partzialki.
Zure interesekoa izan daiteke
Zer protokolo aktibatzen dira ikastetxe batek jazarpen kasu bat egon daitekeela susmatzen duenean?
522 ikasle eskola-jazarpenaren biktima izan ziren joan den ikasturtean EAEn. Zenbaki bakoitzaren atzean istorio desberdin bat dago, beldurra eta isiltasuna protagonista dituena. Ikastetxeetan geroz eta sentsibilizazio handiagoa dago, eta atzemate goiztiarra oso lagungarria da.
Eskola jazarpenagatik iaz aztertutako 2.263 kasuetatik 522 baieztatu ditu Hezkuntza Sailak
2024-25 ikasturtean eskola jazarpen kasu gehiago ikertu dira (aurreko ikasturtean baino 364 gehiago) eta baieztatutakoak ere igo egin dira (522). Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak azaldu duenez, datuek erakusten dute "sentsibilizazio handiagoa, detekzio goiztiarra eta prozeduretan konfiantza handiagoa" dagoela.
San Juan ontziaren uretaratzea, zuzenean
Jarraitu zuzenean Albaolatik Itsas Kultur Faktoria (Pasai San Pedro), San Juan ontziaren uretaratzea, munduko itsas ondarearen historian mugarri izango den gertaera.
Gazteek inoiz baino gutxiago edaten eta erretzen dute, baina Euskal Herrikoak cannabisaren kontsumoaren buruan daude
ESTUDES txostenak egiaztatu duenez, alkoholaren, tabakoaren eta cannabisaren kontsumoak behera egin du Euskadiko nerabeen artean, azken 25 urteetako mailarik baxuenetara. Hala ere, Euskadi kalamuaren kontsumoaren buruan dago 14-18 urte bitarteko adingabeen artean, eta Estatuko mozkorraldien tasarik handiena ere badu.
Albiste izango dira: Eskola jazarpenaren aurkako eguna, klima aldaketari buruzko goi bilera eta abisu horia itsasaldeko arriskuagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Adimen Artifiziala, bullyinga egiteko tresna berria: “Hezkuntza digitalean hezi behar ditugu haurrak”
Azken urtean, ziberjazarpena gauzatzeko adimen artifizialaren erabilerak nabarmen egin du gora, hainbat ikerketaren arabera. Gelakideren baten argazki, bideo edo audio bat manipulatuz bideo faltsuak sortzeko erabiltzen da AA, eta sare sozialen bidez zabaltzen dira. Mikel Cerezo gizarte hezitzaile eta adikzioetan adituak adierazi du orain "duela urte batzuk baino askoz bizkorrago" hedatzen direla edukiak, eta ondorioak suntsitzaileak izan daitezkeela.
Dani Alvarezek Euskal Kazetariak saria jaso du
Dani Alvarez EITB taldeko kazetariari eman diote Kazetarien Euskal Elkargoaren aurtengo Euskal Kazetariak saria. Bilboko BBK aretoan egindako sari-banaketa ekitaldian, pozik agertu da Alvarez, eta esan du "ohorea" dela aitortza hori jasotzea. EITBren parte-hartzea duen Natur Bizia ikus-entzunezko lana ere saritu dute Ingurumen Kazetaritza atalean.
Hiru adingaberi sexu-erasoak egin zizkien masajistari 26 urteko kartzela-zigorra ezarri diote
Gipuzkoako Auzitegiak jada agindu du gizona espetxeratzea. 14 urteko kartzela-zigorra ezarri dio 16 urtetik beherako adingabeei egindako bi sexu-eraso delituengatik (zazpi urte, biktima bakoitzeko), 10 urtekoa, 16 urtetik beherakoari egindako sexu-eraso jarraituagatik, eta, bi urtekoa, haurren sexu-ziberjazarpenagatik. Gainera, beste neurri batzuen artean, espetxetik ateratzen denean 17 urte egin beharko ditu zaintzapeko askatasunean, eta, orotara 40.000 euroko kalte-ordaina eman beharko die hiru biktimei.
Euskalmeten arabera, urria "oso lehorra" izan da: ohiko prezipitazioen erdia egin du
Arabako zenbait eremutan, mende honetan izan den "urririk beroena eta lehorrena" izan dute, eta batez besteko tenperatura ohi baino 1,2 ºC gorago egon da.
NEIKERrek animalia-osasunaren inguruko ikerketa indartu du, segurtasun handiko laborategia berrituta
Euspen Biologikoko 3. mailako laborategia handitu dute, eta laborategi eta gela espezializatu berriak jarri dira. Horrek arrisku handiko patogenoak aztertzeko eta biosegurtasunean aurrera egiteko gaitasuna optimizatzen du, animalien ongizatearen nazioarteko estandarrak errespetatuz.