Udako 93 egun eta 16 ordu 2022an, gaurtik aurrera
2022ko udara ekainaren 21ean hasiko da Euskal Herrian, goizean, 11:14an. Urteko urtarorik luzeena izango da, eta zehazki 93 egun eta 16 orduko iraupena izango du; izan ere, irailaren 23an emango dio lekukoa udazkenari, goizaldean, 3:04an. Hala du zehaztuta, bere web-orrian, Espainiako Astronomia Behatoki Nazionala; Espainiako Geografia Institutu Nazionalekoa da, Espainiako Gobernuko Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agendarako Ministerioaren mendekoa.
Noiz hasten da uda, eta zergatik ez du egun berean egiten urtetik urtera? Aipatutako iturriaren arabera, Euskal Herrian zein ipar hemisferioko gainerako toki guztietan, Eguzkiak ipar deklinaziorik handiena duenean hasten da udara. Deklinazioak adierazten du zein angelu zehazten duen Eguzkiak ekuatorearekin, eta, hori gertatzen denean, Eguzkiak, eguerdian, altuerarik handiena markatzen du zerumugan, eta zeruan arkurik luzeena marraztu. Hori dela eta, urteko gainerako egun guztietan baino eguzki-ordu gehiago daude egun horretan; hain zuzen ere, azken negua hasi zen egunean baino ia sei ordu gehiago.
Udako solstizioa, beraz, ekainaren 21ean da. Nondik dator "solstizio" hitza? Espainiako Astronomia Behatoki Nazionalak dioenez, latinetik, "solstitium" berbatik; "Eguzki geldia" esan nahi du horrek, eta erabiltzen da ematen duelako, egun batzuetan, Eguzkiak eguerdian hartzen duen altuera ez dela aldatzen.
Ez da Eguzki edo Ilargi eklipserik egongo, baina bai, aldiz, urtero bezala, bi ozar-izar adierazgarri, alegia, Delta Acuaridak eta Pertseidak. Delta Acuariden maximoa uztailaren azken egunetan izango da (30aren bueltan), eta Pertseidena, aldiz, abuztuaren 12an bueltarako dago aurreikusita. Hori bai, ilbetea izango da orduan, eta, beraz, zailagoa izango da ikustea.
Nabarmentzeko modukoa da, halaber, uztailaren 4an afelioa izango dela. Zer da hori? Alegia, noiz dagoen Lurra Eguzkitik urrunen. Egun horretan, Eguzkia 152 milioi kilometrotara baino gehiagotara izango dugu. Urtarrilaren 4an, sei hilabete lehenago, hurbilen izan genuen Eguzkia, bost bat kilometro gertuago; orduan perihelioa izan zen.
Albiste gehiago gizartea
Gizon bat atxilotu dute Portugaleteko taberna batean beste bati aizkoraz erasotzeagatik
Atzo 20:00etan gertatu zen erasoa. Biktimak zauriak ditu eskuetan eta bizkarrean.
Albiste izango dira: Saretzen txostena, PSNren krisia eta Errefuxiatuen Mundu Eguna
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Atzerritarrei buruzko Legearen Erregelamenduaren azken erreformak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.