Udako 93 egun eta 16 ordu 2022an, gaurtik aurrera
2022ko udara ekainaren 21ean hasiko da Euskal Herrian, goizean, 11:14an. Urteko urtarorik luzeena izango da, eta zehazki 93 egun eta 16 orduko iraupena izango du; izan ere, irailaren 23an emango dio lekukoa udazkenari, goizaldean, 3:04an. Hala du zehaztuta, bere web-orrian, Espainiako Astronomia Behatoki Nazionala; Espainiako Geografia Institutu Nazionalekoa da, Espainiako Gobernuko Garraio, Mugikortasun eta Hiri Agendarako Ministerioaren mendekoa.
Noiz hasten da uda, eta zergatik ez du egun berean egiten urtetik urtera? Aipatutako iturriaren arabera, Euskal Herrian zein ipar hemisferioko gainerako toki guztietan, Eguzkiak ipar deklinaziorik handiena duenean hasten da udara. Deklinazioak adierazten du zein angelu zehazten duen Eguzkiak ekuatorearekin, eta, hori gertatzen denean, Eguzkiak, eguerdian, altuerarik handiena markatzen du zerumugan, eta zeruan arkurik luzeena marraztu. Hori dela eta, urteko gainerako egun guztietan baino eguzki-ordu gehiago daude egun horretan; hain zuzen ere, azken negua hasi zen egunean baino ia sei ordu gehiago.
Udako solstizioa, beraz, ekainaren 21ean da. Nondik dator "solstizio" hitza? Espainiako Astronomia Behatoki Nazionalak dioenez, latinetik, "solstitium" berbatik; "Eguzki geldia" esan nahi du horrek, eta erabiltzen da ematen duelako, egun batzuetan, Eguzkiak eguerdian hartzen duen altuera ez dela aldatzen.
Ez da Eguzki edo Ilargi eklipserik egongo, baina bai, aldiz, urtero bezala, bi ozar-izar adierazgarri, alegia, Delta Acuaridak eta Pertseidak. Delta Acuariden maximoa uztailaren azken egunetan izango da (30aren bueltan), eta Pertseidena, aldiz, abuztuaren 12an bueltarako dago aurreikusita. Hori bai, ilbetea izango da orduan, eta, beraz, zailagoa izango da ikustea.
Nabarmentzeko modukoa da, halaber, uztailaren 4an afelioa izango dela. Zer da hori? Alegia, noiz dagoen Lurra Eguzkitik urrunen. Egun horretan, Eguzkia 152 milioi kilometrotara baino gehiagotara izango dugu. Urtarrilaren 4an, sei hilabete lehenago, hurbilen izan genuen Eguzkia, bost bat kilometro gertuago; orduan perihelioa izan zen.
Albiste gehiago gizartea
Jaialdiak amaiera borobila eman dio Boisen, sei egun zirraragarriren ostean
Ekitaldiak zortzigarren edizioa itxi du, 1987an sortu zenetik izandako arrakastatsuenetako eta jendetsuenetako bat bezala.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak euskal hiriburuetako jaietan mobilizatzeko deia egin du
Plataformak "hipokrisia" leporatu die gobernuei eta hedabideei, eta manifestazioak deitu ditu Gasteizen (abuztuaren 6an), Donostian (abuztuaren 10ean), Bilbon (abuztuaren 15ean) eta manifestazio nazionala Iruñean (urriaren 4an).
Bilboko kale-saltzaileen aurkako sarekadak areagotu direla salatu dute
Udaltzainenganako errespetua eskatu du Bilboko Udalak. Manteroek diote euren egoera legeztatzea ezinbestekoa da bestelako lanetarako aukera izateko. Sarekadak salatzeko protesta deitu du biharko Bizkaiko Manteroen Elkarteak.
Bi atxilotu Gasteizen, gizon bati indarkeriaz lapurtzea leporatuta
04:15 aldera jazo da lapurreta, hiriburuko parke baten inguruan. 31 eta 29 urteko atxilotuak epailearen esku utziko dituzte, beharrezko izapideak amaitutakoan.
Atxilotu bat Ordizian kokaina, 10.000 euro eta kontrabandoko tabakoa zeramala
Gidaria atxilotu dute substantzia estupefazienteen trafikoko ustezko delitua egotzita, eta deklaratu gabeko tabakoa edukitzeagatik.
Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian
Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.
20.000 sinadura, txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko
Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako txosnen batzordeek adierazi dute jaigune horiek "arriskuan" daudela, eta ondare inmaterial izendatzeko eskaera sinatzen eta zabaltzen jarraitzeko deia egin dute.
Zeledonek prest ditu aterkia eta ardo-zahatoa, kanpandorretik jaitsi eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko
Zuzeneko musikak, kalejirek, ekintza herrikoiek eta familia guztientzako proposamenek beteko dituzte Gasteizko kaleak abuztuaren 4tik 9ra, sei eguneko jai giroan.
Karabela portugaldarrak topatu dituzte Bakioko hondartzan beste egun batez uda honetan
Goizean, marmokak ikusi dituzte Bizkaiko zazpi hondartzatan, eta, atzo arratsaldean, Zurriolako hondartzan bainua hartzea debekatu behar izan zuten, karabela portugaldarrek eragindako "ziztada ugari" zenbatu baitzituzten, horietako batzuk nahiko larriak.
Auroroek Gasteizko Alde Zaharrean barrena abestu dute, Andre Maria Zuriaren jaietarako deia eginez
Igande honetan izandako Arrosarioaren Prozesioak milaka gasteiztar bildu ditu, Andre Maria Zuriaren horma-hobiaren aurrean hasita eta San Migel elizan egindako meza batekin bukatuta.