2022ko azken superilargia: Noiz ikusiko dugu Esturionen Ilargia?
Datorren ostiralean, abuztuaren 12an, doako ikuskizun bat izango dugu aire zabalean ikusgai, ilargiak bakarrik eskaini dezakeena, Euskal Herritik 360.000 kilometrora dagoen agertoki batean. 2022ko hirugarren eta azken superilargia, esturionen ilargi deritzona, uda sasoian azalduko da, eta, horrekin batera, Pertseidak ere ikuskizun honetako izar bilakatuko dira.
Hain zuzen ere, egun hori bera izango da "Done Laurendiren malko" izenez ezagunez diren izarrak ere ikuskatzeko une gorena, aurten abuztuaren 24ra arte luzatuko den fenomenoa.
Hala, abuztuaren 11ren (osteguna) eta 12aren (ostirala) arteko gauean zehar, ilargia ohi baino handiago eta distiratsuago ikusiko dugu. Ilbetea dagoelako gertatzen da hori, eta perigeo-garaian, alegia, Lurretik gertuen dagoen sasoian; 357.658 kilometrora, zehazki.
NASAk bere webgunean azaltzen duenez, Ilargiak Lurraren inguruan hilabeteko iraupena duen orbita eliptikoa egiten duenez, gugandik gertuen eta urrutien dagoen egunen artean 40.000 kilometrotik gorako aldea dago.
Ilargi bakoitzak izen desberdina hartzen du hilabetearen, historiaren eta kondairen arabera. Hala, Esturionen Ilbetea abuztuari dagokio, hilabete honetan Ipar Amerikako tribu batzuek espezie horretako arrainak arrantzatzen zituztelako ipar hemisferioko aintziretan.
Bestalde, uztaileko ilbeteari orein-ilargi esan zioten, orein arraren adakera hazten ari baita garai horretan. Gainera, azken superilargia, Marrubi Superilargia, hala deitzen da sasiko marrubiaren bilketarekin lotzen omen zutelako Ipar Amerikako tribu batzuek.
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.