Etxenike: "Legeetatik harago, euskaldun eta Euskal Herri izateko desira behar du euskarak"
Trantsizioko urteak amaitzear, euskararen aldeko herri mugimenduak indarrez hazten eta hizkuntza eskubideak aldarrikatzen zituzten herritarren aldarriak geroz eta ozenago kalean. Agertoki horrekin, Carlos Garaikoetxea (EAJ) buru zuen Eusko Jaurlaritzak Euskararen Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legea abian jarri zuen, 1982ko azaroaren 24an. Pedro Miguel Etxenike (Izaba, 1950) fisikari ezagunak, orduan Hezkuntza sailburu zenak, gidatu zituen legea aurrera atera ahal izateko negoziazioak, eta lortu zuen helburua. Eusko Legebiltzarrak ia aho batez onartu zuen euskaldunen hizkuntza eskubideak bermatzera zetorren araua.
Lau hamarkada igarota ere, ondo gogoan ditu Etxenikek legearen hari muturrak eta ertzak, baita akordio hura ixteko egindako sukalde lana ere. "Luzea eta konplikatua" izan zen negoziazioa, baina "testu irekia, malgua eta integratzailea" ontzea lortu zutela ziurtatu du, "denek gauza askori men eginez". "Herritar guztiek arlo guztietan, edozein tokitan eta hala nahi zutenean euskara erabiltzeko eskubidea izatea nahi genuen. Euskaraz bizi ahal izatea. Ia aho batez onartu genuen legea", azaldu du.
Berehala etorri ziren Espainiako Gobernuak jarritako helegiteak, baina "horri ere inteligentziaz" aurre egiten asmatu zutela adierazi du: "Legeak ezartzen zituen betebeharrak EAEko botere publikoentzat izatea lortu genuen, eta ez Jaurlaritzako menpeko administrazioan bakarrik. Auzitegi Konstituzionalak arrazoia eman zigun, eta hori lorpen handia izan zen guretzat".
Gizarte kohesiorako eta EAEko bi hizkuntza ofizialen arteko bizikidetza bermatzeko bokazioarekin jaio zen legea. Orduko Hezkuntza sailburuaren arabera, "elebitasuna bermatu nahi bada, horrek beti ekarriko dizkio eragozpenak elebakarrari, baina ez injustiziak". Halaber, zientzialari nafarrak gogora ekarri du legeak "botere publikoei ezartzen dizkiela betebeharrak, eta ez herritarrei".
Ñabardurak ñabardura, Etxenikek dio legea tresna "oso baliagarria" izan dela EAEko administrazioa euskalduntzeko. "Hezkuntza aipatuko nuke bereziki, baina baita komunikazioaren alorra —EITB taldea—, eta Osakidetza. Justiziaren alorrean dago, oraindik, lanik handiena. Alor hori oso zentralizatuta dago, eta zailtasun handiak daude", esan du.
Halere, orain 40 urte legearen nondik norakoak azaltzeko egin zuen agerraldian esandako hitzak berretsi ditu: "legeek bakarrik ez dute euskara salbatuko. Herritarren euskaldun izateko gogoak eta nahiak bakarrik eutsiko diote hizkuntzari, erakundeen babesa beharrezko bizkar hezurra bada ere".
Zure interesekoa izan daiteke
Zestoako kasuari buruz gizarte-zerbitzuek egindako txostena "ez zen zuzena", Arartekoaren teknikari baten arabera
Zestoako sei herritarren aurka atzo abiatutako epaiketaren bigarren saioan deklaratu du Herriaren Defendatzailea erakundeko langileak, defentsaren lekuko gisa.
Kirola, musika eta lan gogorra: 110 urteko Isabel donostiarraren sekretua
Isabel Etxeberriak, 110 urterekin, pianoa jotzen jarraitzen du, arratsaldero, Bartzelonako bere etxean. Betidanik egin izan du kirola, eta gaur egun ere oso bizimodu aktiboa duela kontatu digu. Bere iritziz, sasoiz zahartzeko, garrantzitsuagoa da maitasuna kontu materialak baino.
Eider Gotxi (Guggenheim Urdaibai Stop): "Herritarron lanari esker lortu da Guggenheim Urdaibai proiektua bertan behera geratzea"
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko bertan behera gelditu eta biharamunean, erakundeen jarrera "zurrun eta inposatzailearen aurrean" herria garaile atera dela azpimarratu du Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformaren bozeramaileak. Garaipena jai giroan ospatzeko otsailaren 7rako Gernikan antolatu duten ospakizunean parte hartzeko deia egin die herritarrei. Bestalde, Gotxik ohartarazi du plataformaren bidea ez dela bukatzen eta ontziola Muruetatik ateratzea izango dela hurrengo erronka.
Gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
AP-8an, gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak daude Irun parean, Baionarako noranzkoan, eta 0 kilometroan kamioientzako trafikoa arautzeko neurri bereziak aktibatu dira. Ibilgailu astunen murrizketak 05:00etatik 20:00etara egongo dira indarrean.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak islatzen du Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzerik "ez" dela nahi, baina eskualdeko garapenari begi onez begiratzen zaiola utzi du agerian
Herritarren artean entzute-prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati handi bat "beste joera bat" hartu du hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimen aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak ere.