"Tirolina" bat probatuko dute Euskadin, lehen aldiz, egurra basotik ateratzeko
Euskadik aireko kable bat probatuko du datorren urtean, "tirolina" baten antzekoa, moztutako zuhaitzak basotik ateratzea ahalbidetzen duena, lurra higatu gabe, azaldu dio EFE agentziari Ander Ariasek, Europar Batasunak finantzatutako Life Urbaso proiektuko kideak.
Arias Katalunian izan da, Pirinioetan kable hori pinuak ateratzeko erabiltzen baitute, eta laster Kataluniako Teknologia eta Baso Zentroarekin (CTFC) hitzarmena sinatzea espero du, Euskadin probatzeko.
Gaur egun, zuhaitzak mozteko eta basotik ateratzeko, motozerradun buru bat duen prozesagailu bat erabiltzen da, zuhaitza isuri eta azala kentzen diona.
Arazoa da prozesagailuaren besoa enborreraino iristeko pista eta sarbide asko ireki behar direla makina astunekin, eta horri enborrak lurretik arrastatzean sortzen den higadura gehitu behar zaio.
Aldiz, aireko kableak zuhaitza lotzen du, altxatu egiten du eta basotik hurbilen dagoen pistaraino ateratzeko aukera ematen du; horrela, makinek eta enborrak ez dute lurra ukitzen eta, beraz, ez da degradatzen.
Ariasek zehaztu duenez, Austrian, jada erabiltzen den tokian, kableak 200 metrotik behin baso-pistak izatea ahalbidetzen du, estolderiarekin eta ura ondo kudeatuta; pistak 10 edo 20 metrotik behin eraiki beharrean, ohiko sistemarekin zuhaitzetik gertu iritsi ahal izateko behar izaten den bezala.
Kablearen beste abantailetako bat da eramangarria dela -izan ere, ekipoa kamioian sartzen da prozesagailuarekin- eta, beraz, nahi den lekuan instalatu daiteke.
Neikerren Life Urbaso proiektuari sistema interesatzen zaio, ez baitu zuhaitza arrastaka eramaten eta ez baitu makina astunekin zapaltzen; zorua, orbela, kontserbatzen delako eta, beraz, higadura saihesten delako.
Ohiko mozketarekin lurra higatu egiten da eta, euria egiten duenean, lurra "txokolate" bihurtzen da, edateko uraren hartuneetan amaitzen dena. Kablea erabiliz, lokatz hau ez litzateke hartuneetara iritsiko eta ura garbi mantenduko litzateke, Life Urbaso proiektuaren helburua, alegia.
Ander Ariasek malda handiko eremu batean probatu nahi du kablea, lurra are errazago joaten baita egurra atera ondoren. "Aramaio edo Bizkaiko gune malkartsu batzuk hautagai ona izan litezke" probarako.
Albiste gehiago gizartea
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioak Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.