Mash Elizalde, trans gizona: "Lege berriak askatasuna ekarri digu"
Mash Elizalde iruindarrak 23 urte ditu, eta duela bost urte inguru bere trantsizioa hasi zuenetik, Errenteria du bizileku. 2018an hasi zen hormonak hartzen, baina lege berria indarrean sartu arte ez du bere izena eta sexu aipamena Erregistro Zibilean aldatu.
Lege zaharraren arabera, erregistroan agertzen den sexua aldatzeko prozesurako nahitaezkoa zen, alde batetik, bi urtean zehar hormonak hartzea, eta, bestetik, medikuaren ziurtagiria izatea. Mashen esanetan, baina, neurriz kanpoko arauak ziren horiek, eta jazarpena baino gehiago, norberaren erabakia izan beharko litzatekeela uste du.
Berak hormonak hartzeko hautua egin zuen, baina hori egin nahi zuelako. Mediku txostena ere eskuratu zuen, baina argi zuen bera ez zegoela gaixo, eta uko egin zion ziurtagiria inon aurkezteari.
Testuinguru horretan, iruindarrak ez ditu orain arte sexu aipamena eta izena aldatu, eta egunerokotasuna ez dela batere erraza izan aitortu du, beti azalpenak ematen aritu baita. Orain, ordea, Trans Lege berriak aitortzen du pertsonen borondatea dela Erregistro Zibilean sexu aipamena aldatzeko baldintza bakarra, eta pozik eta ilusioz beterik abiatu du izapidetze prozesua.
Nolanahi ere, bidea ez da erraza izaten ari, lege berriak ez baitu aurreikusten erregistroan agertzen den sexua aldatzeko izapidea egun bakar batean egitea; prozesua bi urratsetan egin behar da, hiru hilabeteko tartearekin. Kontuak kontu, horrenbeste itxaron ondotik, hurbil ikusten du aldaketa.
Lege berriaren barruan hutsunerik ikusten duen galdetuta, nabarmendu du hainbat kolektibo garrantzitsu kanpoan utzi direla, hala nola migratzaileak edo binarioak ez direnak. Era berean, garrantzitsutzat jotzen du Gobernuak Administrazioan lan egiten dutenak heztea eta informatzea, lege hori nola bete jakin dezaten. Azkenik, ikastetxeetan eta, oro har, gizarte osoan hezkuntza handiagoa behar dela uste du.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.