Lehortearen mapa: Araba euririk gabe eta Nafarroa hegoaldea alertan ur eskasiagatik
Hego Euskal Herrian metatutako euri-kopurua balio normalen azpitik dago, Bizkaian eta Gipuzkoan (isurialde atlantikoan) eta Nafarroan (Pirinioetan) izan ezik, 2022ko irailaren 1etik metatutako Prezipitazio Estandarizatuaren Indizearen (SPI) arabera. Hego-mendebalderantz egin ahala, ordea, lehorte meteorologikoa areagotu egiten da, bereziki Araban. Lurralde horretan, euri faltak eragina izan du Lautadan, baina baita Arabako Errioxan eta Añanan ere.
"Oro har, Euskadiko egoera ona da; urtegiak ohi baino baxuago daude, baina egoera onean daude", José Antonio Aranda Euskalmet Euskal Meteorologia Agentziako arduradunaren esanetan. Hala ere, Araban duela bizpahiru urtetik euri defizita dagoela zehaztu du.
Ildo horretan, Miguel Ángel Manjón Aemeteko meteorologoak azaldu duenez, Forondako behatokiak (Araba) serie osoko urterik lehorrena izan zuen 2022an. "Urtarrileko euriteek arnasa eman zioten Euskadi osoari, baina otsaila lehorra izan da, eta martxoa, are lehorragoa. Apirilean euria egin du, baina gutxi, eta datozen egunetarako ez dago prezipitazio handirik egoteko aurreikuspenik", aurreratu du adituak.
Nafarroako egoera Arabakoaren antzekoa da, baina Manjonek zehaztu du Nafarroan Araban baino euri pixka bat gehiago egin duela. Hala ere, urtebeteko aldiari dagokion SPIaren arabera, egoera larriagotu egiten da Hego Euskal Herri osoan, are indize lehorragoao baitaude, eta ia Arabako lurralde osoa eta Nafarroako erdialdea dira gunerik kaltetuenak.
Lehortea, baina ez eskasia
Espainiako Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioak (MITECO) bereizketa bat egiten du lehorte luzearen eta eskasiaren artean. Lehenengoa lehorte meteorologikoarekin oso lotuta dago, hau da, prezipitazio faltak eragindako fenomeno natural gisa ulertzen da. Bigarrena, aldiz, eskariei erantzuteko egon daitezkeen arazoekin lotutako eskasia da, eta lehorte hidrologikoa ere esaten zaio. Horregatik, azken adierazle horrek definitzen ditu hornidurei, ureztatzeei eta abarri dagokienez egon daitezkeen arazoak.
Erakunde horren azken txostenaren arabera, martxoaren amaieran, Hego Euskal Herrian lehorte luzeko egoeran zeuden demarkazio hidrografiko bakarra Baia, Zadorra eta Jugalez Arabako ibaien arroak ziren. Hala ere, gaur egun, Euskadiko lurralde bakar batek ere ez du ur-eskasia pairatzen, bertako urtegiek batez beste % 76,19 baitute beteta. Nafarroako datuei dagokienez, Irati, Arga eta Ega ibaien arroak aurre-alerta egoeran daude, eta Ebroko ardatzak, berriz, eskasia zantzuak ditu lurraldearen hegoaldean, azken hilabeteetako euri faltaren ondorioz, eta, beraz, alerta egoera aktibatuta dago inguru horretan.
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.