Iñigo Urrutia: "Epaiak ikaragarrizko segurtasun juridiko falta ekarriko du"
Auzitegi Konstituzionalaren epaiaren ondorioei buruz, "ikaragarrizko segurtasun juridiko falta" ekarriko duela iragarri du Iñigo Urrutia Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) Aldezle eta Zuzenbideko doktoreak; izan ere, udalek zalantza izango dute: "zein punturaino erabili dezakete Euskal Herriko hizkuntza propioa?"
Gainera, etorkizunean legearen gaitasunak mugatu egingo dituela uste du Urrutiak. "Ikusi beharko da Auzitegi Nagusiaren epaia, Konstituzionalaren sententzia eskuan duela", zehaztu du.
Auzitegi Konstituzionalak udaletan euskara bakarrik erabiltzea ahalbidetzen duen legea baliogabetu du, euskarari "lehentasunezko tratua" ematen diola uste baitu. Konstituzionalak uste du Udal Legearen seigarren artikuluaren bigarren atalak urratu egiten duela Espainiako Konstituzioa, hizkuntza ofizial baten aurrean, besteari lehentasuna ematen diolako.
Urrutiak eitb.eus-i azaldu dionez, epaiaren balorazio juridikoak zein politikoak egin daitezke, baina "guztiak negatiboak" dira.
Ikuspegi juridikotik, epaiak hizkuntza koofizialtasunaren inguruko jurisprudentzia "errotik" aldatzen duela uste du Urrutiak; izan ere, orain arte "erabat zilegi zen udal bat euskaraz jardutea, betiere norbanakoen eta zinegotzien hizkuntza eskubideak errespetatuta".
Zuzenbideko doktorearen ahotan, "Udal Legeak egin zuena, hain zuzen ere, izan zen Konstituzionalaren ordura arteko jurisprudentzia hori hartu eta legearen testura eraman". Horrela, legearen babesaz "zilegi bihurtu zen euskaraz funtzionamendua" EAEko udaletan.
Baina, orain, Konstituzionalaren epaiak dio zinegotzi bati eskatzea euskararik ez dakiela onartzea "karga handiegia" dela, "kontuan hartu gabe ez zaiola inola ere gaztelaniaz aritzeko eskubidea mugatu", kritikatu du. Beraz, Auzitegiak "bi plano horiek erabat nahastu egiten ditu, eta mugatu euskaraz hutseko funtzionamendua", ondorioztatu du Urrutiak
Hemendik aurrera, jurisprudentzia honen arabera, "udalek ezin izango dute hizkuntza ofizialetako bati lehentasuna eman", salatu du. "Juridikoki planteamendua okerra da, euskararen ofizialtasuna ezer ezean uzten duelako", deitoratu duenez.
Bestalde, politikoki, Konstituzionalak, alde batetik, "hizkuntza akordioa erabat zapuztu du", esan du. Udal Legea Euskararen Legea baino adostasun zabalago batekin onartu zela gogorarazi du doktoreak. Vox eta PP kenduta, gainerako talde politiko guztiek araua babestu zutela gogora ekarri du.
Bestetik, epaiarekin udal batek ezin diola hizkuntza bati lehentasunik eman ebatzi du Konstituzionalak. "Hori hizkuntza politika egitea da, eta hori ez dagokio auzitegiari", nabarmendu du. "Benetan larria, hizkuntza politika egiten dabil", berretsi du.
Albiste gehiago gizartea
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioak Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.