EAEko osasun-sistemak osasun-ikerketako 870 proiektu ditu abian
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailaren I+G+b sisteman 2.905 pertsona ari dira gaur egun lanean martxan diren 870 proiektuetan, gehienak gaitz onkologikoak, gaixotasun neurodegeneratiboak eta gaitz kardiobaskularrak ikertzeko.
Alberto Martinez Osasuneko sailburua Berrikuntza eta Ikerketako Euskal Fundazioko (Bioef) arduradunekin eta Bioaraba, Biobizkaia, Biogipuzkoa eta Biosistemak institutuetako zuzendaritzekin bildu da ostiral honetan Bilbon.
Topaketan, Euskadiko 2025-2030 aldirako Osasuneko I+G+Bko Plan Estrategikoaren oinarriak aztertu dituzte. Plan hori 6 ardatz estrategikotan oinarrituko da: ikerketa biomedikoa eta klinikoa, osasun-teknologiako berrikuntza eta digitalizazioa, sistemaren balioa eta jasangarritasuna, lankidetza publiko-pribatua eta ezagutzaren transferentzia, talentua eta gaikuntza, eta herritarren parte-hartzea.
Emandako datuen arabera, gaur egun, euskal ikerketa sarea 2.905 ikertzailek osatzen dute, horietatik % 67 emakumeak. Ikertzaileetako 568 zentroei atxikitako ikertzaileak dira, eta gainerakoak, Osakidetzako profesionalak, jarduera duala egiten dutenak.
Gaur egun, I+G+Bko 870 proiektu daude abian, horietatik 50 europarrak. Proiektu horien helburua da urratsak ematea hainbat gaixotasunen diagnostikoan eta tratamenduan, baita pertsonen bizi-kalitatearen hobekuntzan ere; horrez gain, 77 produktu garatu eta babestu dira 2024an, 35 patente propio aktibo izanik.
Iaz 12.000 pazientek hartu zuten parte ikerketa-proiektuetan, eta 1.100 lagunek saiakuntza kliniko espezifikoetan.
Gainera, iaz 1.700 artikulu zientifiko argitaratu ziren, hau da, Euskadiko ekoizpen zientifiko osoaren % 22. Horien kalitateari dagokionez, % 59,3 Quartil 1 multzoan daude, kalitate-mailarik altuenean. Ildo horretan, Martinez sailburuak nabarmendu duenez, "bolumen-kantitate handia sortzeaz gain, sortutakoak kalitate handia du". Izan ere, 2025ean 242 artikulu argitaratu dira, eta horien % 66 eman daitekeen mailarik handienean katalogatu dituzte.
Finantzaketari dagokionez, azken bost urteotan ikerketan egindako inbertsio publikoa % 36 hazi da, eta 2025ean 52 milioi euro bideratu dira kutxa publikotik. Sailburuaren esanetan, nazioarteko finantzaketa jasotako funtsen % 16,66 izan da, eta azken 5 urteetan % 24ko hazkundea izan du, batez ere Europatik.
Ildo honetan, Alberto Martinezen arabera, "nabarmentzekoa da osasun-sistemako eragileek kanpoko baliabide gehigarriak erakartzeko eta harrapatzeko duten gaitasuna", eta horretan lan egiten jarraitzeko asmoa agertu du.
Gaixotasun arraroak
Ostiral honetan Gaixotasun Arraroen Nazioarteko Eguna dela eta, sailburuak azpimarratu du duela hamarkada bat martxan jarri zenetik EAEko Gaixotasun Arraroen Erregistroak 11.888 kasu zenbatu dituela, 11.770 pertsonatan, 1.226 patologia atzemanda.
Gaur egun, EAEko osasun-sistemak gaixotasun arraroak ikertzeko 200 proiektu baino gehiagotan ari da parte hartzen, gaixotasunak zehatzago diagnostikatzen lagunduko duten bioadierazle berriak identifikatzen aparteko arreta jarriz. Gainera, ikerketak egiten ari dira tratamendu berriak garatzeko eta saiakuntza klinikoen bidez alternatiba terapeutiko berriak aztertzeko.
Zure interesekoa izan daiteke
Bengoetxeak azpimarratu du EHUk 192 milioi euro behar dituela inbertsio gehigarrietarako
Joxe Ramon Bengoetxea EHUko errektoreak bere ustez unibertsitate publikoak behar dituen beharrak azaltzen jarraitu du. Asteazken honetan, Eusko Legebiltzarrean izan da, eta azpiegiturak zaharkituta ez geratzeko plan batek 190 milioi euro baino gehiago izan beharko lituzkeela esan du.
Barakaldoko Lasesarre kiroldegia jendez hustu dute, sute baten ondorioz
Suhiltzaileek dagoeneko kontrolpean dute sua, eta lanean jarraitzen dute itzaltzeko.
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Zarauzko Udalak udalerrian izandako azken eraso matxista gaitzetsi dute
Bi erakundeek gaitzespen "irmoa" adierazi dute emakume batek jasan duen erasoagatik, eta ostegunean, 12:00etan, Udaletxe plazan egingo den elkarretaratzean parte hartzera deitu dute.
Etxepare Euskal Institutuak euskal ikasketen katedra berri bat sortuko du Sorbonako Unibertsitatean
Esther Ferrer artista donostiarraren izena hartuko du katedrak, eta "unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzea" bilatuko du.
Asier Abaunza: "Martzanako zenbait ostalarik ez dute terrazak kentzeko agindua bete nahi izan"
Bilboko Hirigintza zinegotziak azaldu du terrazak kentzeko agindua Kosta Zuzendaritzak ezarri duela. Era berean, ohartarazi du 3.000 eurorainoko zehapenak izan ditzaketela neurria bete ezean, eta gogorarazi du zer kautelazko neurri ezarri agindua eman zutenek erabaki behar dutela.
350 tona gatz prest Iruñean, elurra eta izotza egingo dituelako
Iruñeko Udalak 624 gatz-zaku ditu, ikastetxeen, osasun-zentroen eta kiroldegien esku jartzeko prest, unean uneko beharren arabera.
A-15 autobidea bere onera etorri da, bi orduz itxita egon ondoren Areso parean, kamioi baten istripuagatik
Donostiako noranzkoan egon da itxita autobidea, eta 3-4 kilometroko auto-ilarak sortu dira.
25 urte eta erdiko espetxealdia ezarri diote Bilbon bost gizon hil zituen akusatuari, hilketa batengatik
Herri epaimahai batek erruduntzat jo zuen gizona, eta EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak erruduntzat jotzeko frogak onartu ditu. Gizona antzeko lau hilketagatik ikertzen ari dira.
EHUren premien txostenarekin eztabaida atzera unibertsitate eremura "ekartzea"espero du Bengoetxeak
EHUko errektorearen arabera, 192 milioi euroko inbertsioa "ezinbestekoa" da unibertsitatearen funtsezko zerbitzuen "degradazio atzeraezina" saihesteko.
Hego Euskal Herriko unibertsitate eta zentroetako bederatzi ikerlari 'Highly Cited Researchers' rankinean
Highly Cited Researchers 2025 zerrendak 60 herrialdetako 7.131 zientzialari aitortu ditu, beren ikerketa eremuetan erakutsi duten aparteko eraginagatik. Aurtengo rankingean aintzatetsitako Euskal Herriko bederatzi ikerlariek askotariko arloetan egiten dute lan, hala nola medikuntzan, immunoterapian, energian, biomaterialetan edo Adimen Artifizialean.