Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"

Eztabaida sortzen jarraitzen du apirilaren 28an penintsularen zati handi bat hornidura eletrikorik gabe utzi zuen itzalaldiak. Red Electricak, sistemaren operadoreak, gogor egin du zentral elektrikoen aurka, eta ziurtatu du une kritikoan haiek egin zutela huts, eta ez operadoreak berak.

Concha Sánchezek, Red Electrikako operazioen zuzendari nagusiak, emandako bertsioaren arabera, planta sortzaileek tentsioaren kontrol dinamikoan zuten zeregina betez gero, kolapso elektrikoa saihestuko zuketen. Izan ere, sistemara akoplatutako zenbait instalaziok ez zuten funtsezko baldintza tekniko hori errespetatu une horretan.

"Zentral sortzaileek beren konpromisoen arabera jokatu izan balute, itzalaldia ez zen gertatuko", adierazi zuen Sanchezek, instalazioak programatuta zeudela azpimarratuz, baina haien erantzun teknikoa ez zen izan aurreikusitakoa. Azaldu duenez, egoera larriagoa bihurtu zen, batzuek energia erreaktiboa ere sortu zutelako, eta, ondorioz, sistema are gehiago ezegonkortu zen.

Gobernuaren txostena argitaratu ondoren sortu zen polemika. Txosten horretan zentralen akatsak ere aipatzen ziren, baina agerian uzten zen operadorearen erantzukizuna. Dokumentuaren arabera, Red Electricak urteko sorkuntza-kopuru txikiena programatu zuen egun horretarako. Gainera, gertakariaren bezperan, apirilaren 27an, ez zuen ordeztu erabiltzeko moduan ez zegoen zentral bat. 

Redeiaren  —Red Electricaren talde nagusia— zuzendaria, Beatriz Corredor, are zorrotzagoa izan zen:  "Tentsioa kontrolatzeko arau guztiak betetzen ari direla bermatu izan balute, itzalaldia ez zen gertatuko"

Jarrera hori ez da balearen elea, izan ere, sortutako kalteengatiko balizko kalte-ordainen gaia planteatzen hasi da. Ildo horretan, Roberto Garcíak, Redeiaren kontseilari delegatuak, argi hitz egin du: "REEk ez du konpentsaziorik bere gain hartu behar. Indarrean dagoen araudi guztia bete dugu".

Orain, erantzukizuna norena den zehaztea da eztabaida. Izan ere, joan den apirilaren 28an gertatutakoak exekuzio-akats puntualak ez ezik, sistema elektrikoko eragileen arteko koordinazioan arazo sakonagoa dagoela erakusten du. Itzalaldiak, berehalako ondorioez gain, agerian utzi ditu ereduaren gabeziak, teknikoki sofistikatua izan arren, ez baitago arriskuetatik salbu piezek zehaztasun milimetrikoz funtzionatzen ez badute.