Estatu Islamikoa eta Boko Haram, munduarentzako mehatxu nagusiak
Eraso terroristetan hildako biktimen % 51 Estatu Islamikoak eta Boko Haramek akabatu zituzten 2014an, Mundu Mailako Terrorismo Indizearen arabera. Atentatu gehienak Iraken, Afganistanen, Nigerian, Pakistanen eta Sirian egin zituzten.
Pariseko atentatuen ondoren Estatu Islamikoak komunikabideen arreta bereganatu du, baina Boko Haramen erasoek ia 80 hildako utzi dituzte azken egunetan, Afrikan. Hala, Nigerian eta Nigerren hiru eraso egin ditu Boko Haramek astebete eskasean.
Guztira, terrorismoak 32.685 pertsona hil zituen 2014an, 2013an baino % 80 gehiago, eta biktimen ia erdia zibilak izan ziren.
31 hildako Europan
Europan 290 atentatu izan ziren, eta 31 hildako utzi zituzten erasoek. Hortaz, Mendebaldean eraso ?hilgarriak eta sofistikatuak? egiteko gaitasuna agerian utzi zuten terroristek.
2014ko atentatuetan ia 15.000 zibil hil ziren erasoetan, 2013an baino % 172 gehiago. Steve Killelea Ekonomia eta Bake Institutuko (IEP) presidentearen hitzetan, terroristek ?gero eta gehiago, izua orokortzea bilatzen dute?.
Parisen, ostiralean, erasoek 129 hildako utzi baino lehen egin zuten indizea. Horrela, terrorismoaren eraginari dagokionez, Frantzia 36. tokian dago.
2000az geroztik, atentatuen biktimen % 2,6 soilik izan dira Mendebaldean, Killeleak azpimarratu duenez, Dorre Bikietan hildakoak barne (I-11ko biktimarik gabe, % 0,5).
Boko Harameko kideak. Artxiboko irudia: EiTB
'Otso bakartiak'
Mendebaldean egindako atentatu gehienak ?otso bakartiek? aurrera eraman dituzte; izan ere, Europako eta AEBetako hildakoen % 70en arduradunak dira 2006az geroztik.
Bakarrik eraso egiten duten terroristek taldeek baino hildako gutxiago uzten dituzte, baina etorkizunean joera alda daiteke, Sirian eta Iraken borroka egin duten terroristak Europara itzultzen ari direlako.
2014an jihadistekin bat egin zuten atzerritarren % 20 Europakoak ziren, eta ?borrokalari-oldeak ez du etenik?, Killeleak ohartarazi duenez. 2011z geroztik, 25.000-30.000 pertsona Siriara eta Irakera joan dira helburu horrekin, horietako 7.000 2015eko lehen seihilekoan.
?Otso bakartiak ez dira hain hilgarriak izaten, entrenamendu militar eskasa dutelako. Siriatik itzultzen diren borrokalariek hori aldatuko dute?, adierazi du IEPeko arduradunak. Parisko erasoak ?talde batek antolatu zituen eta egileek entrenamendu militarra zuten?, esan du Killeleak.
Mundu Mailako Terrorismoaren Indizeak jaso duenez, Frantziatik ia 1.700 pertsona joan dira Siriara eta Irakera, Alemaniatik 700 eta Erresuma Batutik beste 700. Bestalde, Espainiatik 50-100 pertsona joan dira aurten.
Zure interesekoa izan daiteke
Putinek proba nuklearrei berrekiteko aukera aztertzeko eskatu die gobernukideei
Donald Trumpek arma nuklearrekin probak egiteko aukera planteatu ostean iritsi da iragarpena. Errusiako presidenteak esan du bere herrialdeak zorrotz betetzen duela proba horiek ez egiteko politika, "beste herrialdeek gauza bera egiten duten bitartean".
2040rako CO2 isurketak % 90 murriztea adostu dute EBko herrialdeek, baina malgutasunez
EBko herrialdeetako ministroek adostutako helburu lotesle horri esker, atzerriko karbono-kredituak erosi ahal izango dira isuriak murrizteko helburuaren betetzeko (% 5). Brasilen izango den COP30 Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Goi-bilera hasi baino ordu gutxi batzuk lehenago egin dute akordioa.
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoia, kultura aniztasunaren aldekoa eta ezkerzale berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bereganatzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuari esker.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.