Berotze globalaren muga 1,5 gradutan ezartzea adostu du G20ak
G20ko agintariek amaiera eman diote Erromako goi-bilerari, eta adierazpena egin dute klima-aldaketaren aurkako borrokan "giltzarri" den multilateralismoaren alde. Gainera, ondorioen artean suspertze ekonomikoa eta pandemiaren aurkako mundu-mailako txertaketaren bermea aipatu dituzte. Dena den, ez dute proposamen zehatzik eman topaketaren helburu nagusiari dagokionez; alegia, berotze globala 1,5 gradura mugatzea, industriaurreko mailaren gainetik.
Mario Draghi Italiako lehen ministro eta ekitaldiaren anfitrioiak egin du bileraren itxiera. "Arrakasta" izan dela dio, baina ekintzak eskatu ditu: "egiten dugunagatik epaituko gaituzte, ez sinatzen dugunagatik".
Berotze globalaren gehienezko mugari buruzko akordioa itxi du gaur G20ak, muga hori 1,5 gradutan ezarrita. Joan den uztailean G20ko Energia eta Ingurumen arduradunen bilerako negoziazioen porrotaren ostean, garaipen historikotzat hartu dute erabakia bertan bildutakoek.
Azken adierazpenari buruzko txostenak dionez, "1,5 ºC horiek mantentzeko ekintza esanguratsu eta eraginkorrak beharko ditugu, baita herrialde guztien konpromisoa ere, ikuspuntu desberdinak kontuan hartuta". Hala, helburu hori eta beste batzuk lortzea herrialde bakoitzaren esku geratuko da, bakoitzaren "egoera" eta baldintzen arabera.
Agintariek konpromisoa berretsi dute "Parisko Itunaren erabateko ezarpen" eraginkor batekiko. Horretarako, "arintze, adaptazio eta finantza" akzioei ekingo diete, baina ardura desberdinen eta bakoitzaren ahalmenaren arabera egingo dute hori.
Gainera, adierazi dute ahalegina egingo dutela karbono-neutraltasuna lortzeko. Hau da, xurgapen-prozesu desberdinen bitartez baztertzen den CO2 kantitate berdina isurtzea litzateke helburua, "mende erdialderako" epean.
Azpimarratu duten ideietako bat da "konponbide partekatu eta eraginkorrak aurkitzeko multilateralismoak duen funtsezko papera". Hori dela eta, adostu dute pandemiarekiko erantzun komuna "are gehiago" indartzea eta mundu-mailako suspertzerako bidea irekitzea, "zaurgarrienen beharrei arreta eskainiz".
Akordioak ebatzi duenez, herrialde aberatsek babes ekonomikoa eman beharko diete nazio pobreei, klima-aldaketari aurre egiteko eta horren ondorioetara egokitzeko. Zentzu horretan, urtero 100.000 milioi dolar erreserba horretara bideratzeko konpromisoa hartu dute.
Era berean, G20ko herrialdeek mundu-mailan txertoen ekoizpena eta banaketa azkar eta bidezkoa bermatzeko neurriak hartuko dituzte. Ez dute aldaketarik aipatu, farmakoen patenteei dagokienez.
G20tik pandemien aurreko erantzun azkarraren garrantzia nabarmendu dute eta, hortaz, zientziari babesa emango diote "txertoen, terapien eta diagnosien garapen-prozesua laburtzeko; mehatxuak identifikatu eta 100-300 egunera eskuragai egon daitezen, era seguru eta eraginkorrean".
Gutxieneko zerga globala, betetako lehen helburua
Ezarritako helburuetako bat, lehenengoa, bete zuten larunbatean G20ko agintariek Erroman, negoziaketa askoren ostean. Hain zuzen, gutxieneko zerga globala ezarriko diete enpresa multinazionalei, nazioarteko zerga-sistema orekatzeko.
Italiako presidentetzatik azaldu zutenez, zerga berri honen helburua da arau fiskal "justuak, modernoak eta eraginkorrak" bermatzea, "inbertsioak eta hazkundea sustatzeko gako direnak".
Zergei buruzko ituna
Ursula Von der Leyen Europar Batzordeko presidenteak eta Joe Biden AEBko presidenteak altzairuaren eta aluminioaren zergak kentzea adostu izana ospatu dute. Diotenez, "aurrerapauso handia da aldebiko harremanetarako", eta baita "klima-aldaketaren aurkako borrokarako" ere.
Europa eta AEBren arteko harreman komertziala okertu egin zen Donald Trump estatubatuar presidente ohiaren agintaldian zehar, bereziki altzairu-inportazioei ezarritako % 25eko zergak eta aluminioari ezarritako % 10ekoak zirela eta. Orain, agintariek "lankidetza transatlantikoko aro berria" iragarri dute.
COP26 arrakastatsu baterako G20aren inplikazioa
NBEko Klima Aldaketarako idazkari betearazle den Patricia Espinosa mexikarrak COP26 bileraren hasieran adierazi duenez, horren arrakasta "erabat gertagarria" da, baina anbizio gehiago behar du, G20ko herrialdeena bereziki. Izan ere, azken horiek dira "mundu-mailako isurketen % 80aren arduradun".
Espinosak gaineratu du "historiaren oinarrizko une" batean gaudela, eta "gizateria hautu argi eta irmoei" aurre egiten ari zaiela.
Askotariko adierazpenak
Vladimir Putin Errusiako presidenteak bideokonferentzia bidez adierazi du berotegi-efektuko gasen isurketak murriztea ez dela nahikoa klima-aldaketari aurre egiteko, eta horien xurgapena areagotzea ezinbestekoa dela.
"Berotegi-efektuko gasen xurgapena areagotu behar dugu eta Errusiak, beste hainbat herrialdek bezala, aukera handiak ditu" basoen, tundraren, nekazaritza-lurren, itsasoaren eta urtegien xurgapen-ahalmena aprobetxatzeko.
Era berean, azaldu du Errusiak baso-kudeaketaren kalitatea hobetzeko asmoa duela; oihaneztapen-guneak areagotzeko, babes naturaleko eremuak hedatzeko eta nekazaritza-teknologia berriak sartzeko.
Bere aldetik, Pedro Sanchez Espainiako gobernuko presidenteak klima-aldaketaren aurkako finantziazio-helburuak betetzera premiatu ditu agintariak. Horiek betetzeko, herrialde garatuek 100.000 milioi euro ipini beharko dituzte urtero, 2025era arte.
Ildo beretik, Xi Jiping Txinako presidenteak herrialde garatuenak presatu ditu klima-aldaketa gaietan "euren konpromisoak bete" ditzaten, eta garapen bidean dauden herrialdeei "finantza-babesa" eman diezaieten. Halaber, Parisko Ituna ezartzeko eskatu du, "ardura komun baina desberdinduen oinarri pean".
Zure interesekoa izan daiteke
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.
Nick Reiner atxilotu dute, Rob Reiner zinemagilearen eta Michele Singerren semea, gurasoen heriotzarekin lotura duelakoan
Senar-emazteak hilda agertu ziren igande honetan Brentwoodeko bien egoitzan, Los Angelesen, Estatu Batuetan.
Nazioarteko Zigor Auzitegiak Palestinako auzia ikertzen jarraituko du, Israelen helegitea baztertu baitu
Israelgo Gobernuak ikerketa bere gain hartu nahi zuen, eskumena zuela argudiatuta. Argudioa errotik ukatu du Zigor Auzitegiak, eta, hala, Fiskaltzak ikertzen jarraitu ahalko du.
EBk asumitu du Ukraina behartuko dutela NATOri uko egitera, eta haren segurtasuna babesteko konpromisoa hartu du
Europako iturriek azaldu dutenez, behin bake-akordioa lortuta, Ukrainaren etorkizuneko segurtasuna bermatzeko neurriak zehazteko lan “serioak” daude abian.
Adierazpen-askatasunak okerrera egin du munduan: % 10, 2012tik
Lehen Mundu Gerran edo Gerra Hotzaren unerik txarrenean izandako beherakadaren pareko da azken urteotakoa. 2022-2025 epean, 185 kazetarik galdu dute bizia, aurreko lau urteetan baino % 67 gehiago.
Kast, Txile demokratikoan boterera iritsi den lehen pinochetista
59 urteko Alderdi Errepublikanoaren burua datorren martxoaren 11tik aurrera delinkuentziaren eta migrazio irregularraren aurkako programa neoliberal bat ezartzeko prestatzen ari da, igandeko hauteskundeetan Jeannette Jara ezkertiarrari tarte handiz irabazi ondoren.
Jose Antonio Kast ultraeskuindarrak irabazi ditu Txileko hauteskundeak
Kastek iragarri du migratzaileak masiboki kanporatuko dituela, migrazioa delitu gisa tipifikatuko duela eta segurtasun goreneko kartzelak eraikiko dituela.
Atzerrian dauden israeldarrei kontuz ibiltzeko eskatu die Gobernuak, Sydneyko erasoaren imitatzaileak egon daitezkeelakoan
Janucaren ospakizuna bertan behera geratu da Moskun eta juduen gurtza lekuen segurtasuna indartzea erabaki du Frantziako Gobernuak.
Zelenski Trumpen ordezkariekin bildu da Berlinen, bake akordioa negoziatzen jarraitzeko
Lehen informazioen arabera, Ukraina prest legoke NATOn sartu gabe geratzeko, Errusiak berriz ere erasotzea eragotziko luketen segurtasun bermeak ematen badizkote. Astelehenean berriz ere bilduko dira bi aldeak.
Australiako hondartza bateko juduen festa batean izandako eraso batek gutxienez 16 hildako eta 40 zauritu utzi ditu
Poliziak erasotzaileetako bat hil du, eta bestea atxilotu egin dute, hil ala biziko egoeran. Poliziak uste du aita-semeak zirela. Bondi hondartzan jazo da erasoa, 2.000 pertsona inguru bildu dituen juduen ospakizun batean.