Berotze globalaren muga 1,5 gradutan ezartzea adostu du G20ak
G20ko agintariek amaiera eman diote Erromako goi-bilerari, eta adierazpena egin dute klima-aldaketaren aurkako borrokan "giltzarri" den multilateralismoaren alde. Gainera, ondorioen artean suspertze ekonomikoa eta pandemiaren aurkako mundu-mailako txertaketaren bermea aipatu dituzte. Dena den, ez dute proposamen zehatzik eman topaketaren helburu nagusiari dagokionez; alegia, berotze globala 1,5 gradura mugatzea, industriaurreko mailaren gainetik.
Mario Draghi Italiako lehen ministro eta ekitaldiaren anfitrioiak egin du bileraren itxiera. "Arrakasta" izan dela dio, baina ekintzak eskatu ditu: "egiten dugunagatik epaituko gaituzte, ez sinatzen dugunagatik".
Berotze globalaren gehienezko mugari buruzko akordioa itxi du gaur G20ak, muga hori 1,5 gradutan ezarrita. Joan den uztailean G20ko Energia eta Ingurumen arduradunen bilerako negoziazioen porrotaren ostean, garaipen historikotzat hartu dute erabakia bertan bildutakoek.
Azken adierazpenari buruzko txostenak dionez, "1,5 ºC horiek mantentzeko ekintza esanguratsu eta eraginkorrak beharko ditugu, baita herrialde guztien konpromisoa ere, ikuspuntu desberdinak kontuan hartuta". Hala, helburu hori eta beste batzuk lortzea herrialde bakoitzaren esku geratuko da, bakoitzaren "egoera" eta baldintzen arabera.
Agintariek konpromisoa berretsi dute "Parisko Itunaren erabateko ezarpen" eraginkor batekiko. Horretarako, "arintze, adaptazio eta finantza" akzioei ekingo diete, baina ardura desberdinen eta bakoitzaren ahalmenaren arabera egingo dute hori.
Gainera, adierazi dute ahalegina egingo dutela karbono-neutraltasuna lortzeko. Hau da, xurgapen-prozesu desberdinen bitartez baztertzen den CO2 kantitate berdina isurtzea litzateke helburua, "mende erdialderako" epean.
Azpimarratu duten ideietako bat da "konponbide partekatu eta eraginkorrak aurkitzeko multilateralismoak duen funtsezko papera". Hori dela eta, adostu dute pandemiarekiko erantzun komuna "are gehiago" indartzea eta mundu-mailako suspertzerako bidea irekitzea, "zaurgarrienen beharrei arreta eskainiz".
Akordioak ebatzi duenez, herrialde aberatsek babes ekonomikoa eman beharko diete nazio pobreei, klima-aldaketari aurre egiteko eta horren ondorioetara egokitzeko. Zentzu horretan, urtero 100.000 milioi dolar erreserba horretara bideratzeko konpromisoa hartu dute.
Era berean, G20ko herrialdeek mundu-mailan txertoen ekoizpena eta banaketa azkar eta bidezkoa bermatzeko neurriak hartuko dituzte. Ez dute aldaketarik aipatu, farmakoen patenteei dagokienez.
G20tik pandemien aurreko erantzun azkarraren garrantzia nabarmendu dute eta, hortaz, zientziari babesa emango diote "txertoen, terapien eta diagnosien garapen-prozesua laburtzeko; mehatxuak identifikatu eta 100-300 egunera eskuragai egon daitezen, era seguru eta eraginkorrean".
Gutxieneko zerga globala, betetako lehen helburua
Ezarritako helburuetako bat, lehenengoa, bete zuten larunbatean G20ko agintariek Erroman, negoziaketa askoren ostean. Hain zuzen, gutxieneko zerga globala ezarriko diete enpresa multinazionalei, nazioarteko zerga-sistema orekatzeko.
Italiako presidentetzatik azaldu zutenez, zerga berri honen helburua da arau fiskal "justuak, modernoak eta eraginkorrak" bermatzea, "inbertsioak eta hazkundea sustatzeko gako direnak".
Zergei buruzko ituna
Ursula Von der Leyen Europar Batzordeko presidenteak eta Joe Biden AEBko presidenteak altzairuaren eta aluminioaren zergak kentzea adostu izana ospatu dute. Diotenez, "aurrerapauso handia da aldebiko harremanetarako", eta baita "klima-aldaketaren aurkako borrokarako" ere.
Europa eta AEBren arteko harreman komertziala okertu egin zen Donald Trump estatubatuar presidente ohiaren agintaldian zehar, bereziki altzairu-inportazioei ezarritako % 25eko zergak eta aluminioari ezarritako % 10ekoak zirela eta. Orain, agintariek "lankidetza transatlantikoko aro berria" iragarri dute.
COP26 arrakastatsu baterako G20aren inplikazioa
NBEko Klima Aldaketarako idazkari betearazle den Patricia Espinosa mexikarrak COP26 bileraren hasieran adierazi duenez, horren arrakasta "erabat gertagarria" da, baina anbizio gehiago behar du, G20ko herrialdeena bereziki. Izan ere, azken horiek dira "mundu-mailako isurketen % 80aren arduradun".
Espinosak gaineratu du "historiaren oinarrizko une" batean gaudela, eta "gizateria hautu argi eta irmoei" aurre egiten ari zaiela.
Askotariko adierazpenak
Vladimir Putin Errusiako presidenteak bideokonferentzia bidez adierazi du berotegi-efektuko gasen isurketak murriztea ez dela nahikoa klima-aldaketari aurre egiteko, eta horien xurgapena areagotzea ezinbestekoa dela.
"Berotegi-efektuko gasen xurgapena areagotu behar dugu eta Errusiak, beste hainbat herrialdek bezala, aukera handiak ditu" basoen, tundraren, nekazaritza-lurren, itsasoaren eta urtegien xurgapen-ahalmena aprobetxatzeko.
Era berean, azaldu du Errusiak baso-kudeaketaren kalitatea hobetzeko asmoa duela; oihaneztapen-guneak areagotzeko, babes naturaleko eremuak hedatzeko eta nekazaritza-teknologia berriak sartzeko.
Bere aldetik, Pedro Sanchez Espainiako gobernuko presidenteak klima-aldaketaren aurkako finantziazio-helburuak betetzera premiatu ditu agintariak. Horiek betetzeko, herrialde garatuek 100.000 milioi euro ipini beharko dituzte urtero, 2025era arte.
Ildo beretik, Xi Jiping Txinako presidenteak herrialde garatuenak presatu ditu klima-aldaketa gaietan "euren konpromisoak bete" ditzaten, eta garapen bidean dauden herrialdeei "finantza-babesa" eman diezaieten. Halaber, Parisko Ituna ezartzeko eskatu du, "ardura komun baina desberdinduen oinarri pean".
Albiste gehiago mundua
Erresuma Batuak 16 urtera jaitsi du botoa emateko adina
Neurria 2029rako aurreikusita dauden hauteskunde orokorrak baino lehen sartuko da indarrean. 1969an adin hori 21 urtetik 18ra jaitsi zenetik egin den hauteskunde-erreformarik handiena da.
Itxaropenerako leihorik ez: Askatasunaren Ontzidia berriro itsasoratu da
Handala ontzia igande honetan itsasoratu da berriro Gazako Zerrendara bidean.
Sute handi batek Coloradoko Arroila Handiko azpiegitura historikoak suntsitu ditu
Baso-sute batek 1928an ireki zituen Arroila Handiko aterpetxe historiko bat eta Arizonako 80 bat azpiegitura suntsitu ditu. Katie Hobbs gobernadoreak Estatu Batuetako gobernu federalak egindako ezbeharraren kontrola ikertzea eskatu du.
Islandian sumendi bat erupzioan sartu da hamabigarren aldiz azken bost urteetan
Erupzioa Sundhnukeko kraterrean eman da, Grindaviketik iparraldera eta Islandiako hiriburu Reykjaviketik eta Aintzira Urdin ospetsutik gertu. 700 eta 1.000 metro bitarteko luzera duen pitzadura bolkanikoa da, laba eta errauts bolkanikoa kanporatzen hasi da eta iparralderantz hedatzen ari da.
Israelek Damaskoko kuartel militarraren inguruak bonbardatu ditu
Eguneko bigarren erasoa da kokapen horretan bertan, Siria hegoaldeko borrokek jarraitzen duten bitartean. Erasoetako batek eraikina bete-betean jo du lehen datuen arabera.
Israelek Gazaren aurka egindako erasoek 100 pertsona baino gehiago hil dituzte astelehenetik
Zaurituei dagokienez, azken 24 orduetan 200 baino gehiago iritsi dira Zerrendan martxan jarraitzen duten ospitale bakanetara, iparraldean ez baitago zabalik bakar bat ere.
Frantziako Gobernuak 43.800 milioi euroko doikuntza egingo du 2026ko aurrekontuetan
Bayrou lehen ministroak neurri azpimarragarriak iragarri ditu; hala nola, pentsioak izoztea, enplegu publikoa eta gizarte- eta osasun- arloko gastuak murriztea eta jai egunak gutxitzea.
Putinen alternatibak, AEBren mehatxuaren aurrean
Vladimir Putinek Donald Trumpek ezarritako epemugari egin beharko dio aurre, Ukrainarekin gerrari amaiera emango dion akordio bat lortzeko. 50 egunen buruan ez bada bakerantz aurrerapauso zehatzik ematen, Etxe Zuriak erantzun egingo du.
Trumpek % 100eko muga-zergak ezarri nahi dizkie Errusiako produktuei, eta aliatuek finantzatutako armak Ukrainara bidaltzea adostu du NATOrekin
Trumpek iragarri du 50 eguneko epean Errusiako produktuei % 100eko muga-zergak ezarriko dizkiela, baldin eta Moskuk Ukrainarekin su-etena eta bake prozesua hastea ahalbidetuko duen akordiorik egiten ez badu. Era berean, iragarri du Ameriketako Estatu Batuek (AEB) armak bidaliko dizkiela NATOko herrialdeei, eta haiek arduratuko direla finantzatzeaz eta Ukrainara eramateaz.
EBk ohartarazi du Trumpek % 30eko muga-zerga ezartzeak bien arteko merkataritza etetea ekarriko lukeela
Donald Trumpek AEBko presidenteak iragarri du % 30eko muga-zergak ezarriko dizkiela Europar Batasuneko produktu guztiei, abuztuaren 1etik aurrera. Brusela prest agertu da negoziatzen jarraitzeko, nahiz eta "beharrezkoa" izanez gero, neurriak hartzeko aukera zabalik utzi duen.