Ikatzaren erabilera murriztea eta 1,5ºCko mugari eustea adostu dute COP26 goi-bileran
Glasgowko Nazio Batuen Erakundearen Klima Aldaketari buruzko Konferentzia (COP26) amaitu da, baita herrialde guztiei ikatzaren erabilera murrizteko deiarekin amaitu ere. Mundu osoari erregai hori ez erabiltzeko egindako eskaerarekin batera, bizirik eutsi nahi izan diote mundu mailako tenperaturaren gorakada 1,5ºCra mugatzeko helburuari.
Gainera, ekintza klimatikoa indartzea adostu dute eta karbono merkatuentzat lan marko bat sortzeko arauak onartu dituzte.
Glasgowko Klima Neurri Sorta deituriko akordio hori aurrera atera da, nahiz eta azken unean Txina eta India, negutegi efektuko gas gehien isurtzen dutenak, kontra agertu diren. Baina horrek testuaren idazketa baldintzatu du, zeren azkenean ikatzaren erabilera eta erregai fosilen laguntzak murrizteko deia egin dute, eta hurrengo goi bilerarako, 2022an egingo duten COP27rako, utzi dituzte helburu zehatzak.
Adituek zuhur erantzun diote akordioari, eta ez dute ziurtatu hartutako konpromisoak balioko ote duen industria aurreko tenperaturaren aldean gehienez 1,5ºCko igoera edukitzeko helburuari eusteko.
Testuen bozketan, Lichtensteinek eta Mexikok kritikatu dute goi-bilera ez dela gardena izan eta erabilitako hizkuntzak ez duela asmo handirik erregai fosilen erabilera amaitzeko.
Marshall Irlak akordioaren aurka agertu dira erabat, hitzak aldatu dituztelako azken unean eta, aldaketak onartu dituen arren, kontrako iritzia erakutsi nahi izan du. Era berean, Fijik salatu du testuko berrikuntzak "azken orduan" sartu dituztela "zegokion eztabaidarik gabe", eta horrek kalte egingo diela herrialde txikienei.
Alok Sharmak, COP26ren presidenteak, barkamena eskatu du negoziazioa aurrera eramateko moduagatik, eta ulertu egin du hainbat herrialde "desados" egotea, baina azpimarratu du "Glasgowko Neurri Sorta babesteko" jokatu dutela horrela.
Ikatzaren akordioaren inguruan, Fijiko ordezkariak gogor jo du bere aurka, ikatzaren erabilera "murriztea" aipatzen delako testuan, ez ikatza "baztertzea". Hala ere, NBEren akordio batean erregai fosilei aipamena egiten zaien lehenengo aldia da.
Bestalde, erregai fosilen laguntzak ez direla eraginkorrak eta horregatik amaitu egin behar direla aldarrikatzen dute akordioan, eta negutegi efektuko gasen isuria murriztu egin behar dela 2030erako, berotzea mugatzeko eta 1,5ºCko helburua bete ahal izateko.
"Pobreegia"
Erakunde ekologisten ustez "pobreegia" izan da ituna, eta Parisko Akordioan jarritako helburuak lortzeko "konpromiso irmo eta zehatzik" ez dago.
David Howell SEO/Birlife erakunde ekologistako ordezkariak esan du COP26ren emaitza "erabat urria" dela, erregai fosilen amaiera eta horiei lotutako laguntzak "azkenean" agertzen badira ere, "hizkuntza arinegian aipatzen dira beharrezkoa den eraldaketa handia sustatzeko".
Howellen iritziz, "urrun dago" 1,5ºCko helburua lortzeko asmoa, aurten emandako pausoak "txikiak" direlako, eta urrats erraldoiak eta korrika egin behar direlako.
Bere esanetan, urratsak geroz eta "erraldoiagoak eta azkarragoak" izan beharko dira, beraz, "geroz eta gehiago kostatuko da".
Zure interesekoa izan daiteke
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haurtzaro osoaren % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi da. 2024an, egunero batez beste 78 haur erailketaren, bahiketaren, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.
Trumpek esan du ez duela uste AEBk Venezuelaren kontrako gerrarik egingo duenik, baina ez du planei buruz hitz egin nahi izan
"Zer erantzun diezaioket horrelako galdera bati? Ba al dago Venezuelan eraso bat egiteko planik? Nork esango luke hori? Halakorik balego, esan egingo nizukeela uste duzue, zintzoki? Bai, planak ditugu. Oso plan sekretuak ditugu", esan du 'Air Force One' hegazkinean. "Begira, ikusiko dugu Venezuelarekin zer gertatzen den", adierazi zuen, eta Venezuelako Gobernuak "milaka pertsona bidali zituen kartzeletatik, erakunde mentaletatik eta mendekotasun zentroetatik".
2007tik aurrera jaiotakoei erretzea debekatu die Maldivetako Gobernuak, horrelako erabaki bat hartu duen lehen herrialdea bihurtuz
Debekua aitzindaria da munduan, eta "ohitura ez osasungarriak desagerraraztea eta belaunaldi osasungarria eraikitzea" du helburu, presidenteak azaldu duenez.
Hamasek beste hiru gorpu entregatu dizkio Israeli
Bestalde, Israelek gazatarren 225 gorpu itzuli ditu, horietako asko abusuen eta torturen zantzuekin.
Poliziak ez du Londres iparraldeko tren batean izandako erasoa terrorismoarekin lotzeko zantzurik sumatu
Britainiarrak dira erasoaren bi egileak, eta "ez du terrorismoarekin zerikusirik", esan du prentsaurrekoan Garraoi Poliziaren buru John Lovelessek. Zauritutako hamar lagunetatik bi egoera kritikoan daude, "hiltzeko arriskuan".
Israelek Hezbollahko buruzagi bat hil du Libano hegoaldean egindako erasoetan
Gainera, Israelgo indarrek erasoak areagotzeko mehatxua egin dute, Beiruti milizia xiitaren armagabetzean porrot egin izana leporatu ostean.
Egiptok badu bere museo ‘faraonikoa’
Hainbat urtez atzeratu ostean, eta 20 urteko lanen ondoren, gaur zabaldu ditu ateak Egiptoko ikono kultural berriak. Mila milioi dolarreko kostua izan du, eta gainkostu eta arazo politikoak tarteko, asko atzeratu da. Azken egunotan ahoz aho dabilen Pariseko Louvre museoaren bikoitza da tamainaz, 500.000 metro kuadro ditu. Bertan aurkitu daitezkeen altxorren artean, Tutankamon faraoiaren bilduma handi bat dago. Honako museoa zibilizazio bakar bati eskainitako munduko arkeologia-konplexurik handiena da.
Ukrainak kontraerasoa egin du Pokrovsken, eta tropen inguraketari buruzko informazioa gezurtatu du
Hainbat helikopterotan sartu dira errusiarrek harrapatutzat eman dituzten Pokrovskeko guneetan.