Frantziako hauteskundeak: Macronen aurka lehiatuko diren hautagai nagusiak
Egun gutxi barru izango dira Frantziako Presidentetzarako hauteskundeak, eta oposizioa kanpaina amaitzear da. 48 milioi lagunek baino gehiagok parte hartu ahalko dute igandean. Frantziako presidente Emmanuel Macronek ziurtaturik du hauteskundeen bigarren bueltan egoteko aukera; izan ere, botoen % 28 eta % 34 artean jasoko ditu, inkesten arabera. Galdera, baina, honakoa da: zein hautagai lehiatuko da Macronekin?
Marine Le Pen (Elkarte Nazionala)
Eskuineko hautagaia gaztetatik egon da Fronte Nazionalari lotuta; Jean-Marie Le Pen bere aitak sorreratik gidatu zuen alderdia. 2011n Marine Le Penek ordezkatu zuen alderdiko gidaritzan. Urte horretan, Frantziako Presidentetzarako hauteskundeetara aurkeztu zen, eta hirugarren geratu zen lehen itzulian. 2017an, bigarren itzulia jokatu zuen Macronekin batera, botoen herena eskuratuz.
Moderaziora jo du, eta klase popularrenen aldeko irudia erakutsi du. Horrela, Elkarte Nazionalak Europako hauteskundeak irabazi zituen 2019an, eta emaitza onak lortu zituen 2020ko udal hauteskundeetan eta iazko eskualdetakoetan. Aita ez bezala, Marinek itxura lasaiagoa eman du, bere alderdiaren ildo nagusiei eutsi arren: immigrazioa eta tradizionalismoa.
Bozkatzeko orduan, frantziar gehienentzat erosteko ahalmena da faktorerik garrantzitsuena, osasun-sistemaren, ingurumenaren eta immigrazioaren aurretik. Le Penek erregaiaren eta elektrizitatearen gaineko zergak jaistearen aldeko apustua egin du, eta zerga berri bat proposatu du energia-makroenpresen irabazi masiboentzat.
Halaber, Frantzia Europar Batasuneko kide izatearen aurka dago, eta herrialdea NATOtik kanpo ateratzea proposatzen du. Europako Parlamentuko diputatua izan zen 2004tik 2017ra, eta urte horretan sartu zen Frantziako Asanblea Nazionalean.
Jean-Luc Melenchon (Frantzia Intsumisoa)
Hautagai progresista ezkerreko faboritoa da inkestetan. Lehen itzulia gainditzeko hirugarren saiakera izango da; Le Pen gainditzeko 600.000 botora geratu zen azken hauteskundeetan.
Melenchonek ere prezioen igoeraren inguruan eraiki du bere diskurtsoa. Zergak jaistea baino, muga bat jarri nahi dio erregaien prezioari.
Gainera, proposatu du gutxieneko soldata 1.400 euro garbikoa izatea (200 euroko igoera), erretiroa hartzeko adina 62 urtetik 60 urtera jaistea eta astean 35 orduko lanaldia izan beharrean 32 ordukoa izatea.
Intsumisoak pisuzko nazioarteko programa ere badu: Frantzia NATOtik ateratzea eta Europar Batasunaren itunak erreformatzea. Melenchonek Europarekiko jarrera ere baretu du, EBetik irteteko ideia alboratuz.
Frantziako ezkerra hainbat hautagaitzatan zatikatuta aurkeztu da, baina bere burua alternatiba seguru gisa aurkezten jakin du.
Urteetan zehar, Jean-Luc Melenchon Alderdi Sozialistako kide izan zen, eta senatari eta Irakaskuntza Profesionaleko ministro izatera iritsi zen. 2008an, Ezkerreko Alderdia sortu zuen, eta, harrezkero, diputatu izan da Asanblea Nazionalean eta Europako Parlamentuan.
Eric Zemmour (Errekonkista)
Eric Zemmour kazetaria eta tertulianoa izan da, bere jarrera eta iritzi erradikalengatik ezaguna. Presidentetzara aurkezteko asmoa erakutsi eta eskuin muturrenean bere lekua bilatu zuen. Zemmourren proposamenetako bat atzerritarrak masiboki kanporatzea da; immigrazio-politikei garrantzi handia ematen die.
Arreta handia eskuratu zuen hauteskundeetako lehen inkestetan. Hala ere, Errekonkistaren aldeko boto-asmoak beherantz egin du azken hilabeteotan immigrazioak eztabaida publikoan garrantzia galdu duen heinean.
Joan den otsailean, Lillen egindako mitin batean, hautagaiak immigrazioari eta segurtasunari buruzko diskurtsoa alde batera utzi zuen, eta erosteko ahalmenari buruz aritu zen, frantziarren kezka nagusienetako bat. Hala ere, immigrazioaren aurkako kritikak erakutsi zituen; egoera sozioekonomikoaren gainbehera etorkin musulmanei leporatu zien. Gai horretan, zergak eta gastu soziala jaistea proposatzen du Zemmourrek.
Hautagai polemikoak ere argi utzi du europar integrazioaren kontra eta Frantzia NATOtik ateratzearen alde dagoela.
Albiste gehiago mundua
Lehen gau "lasaia" Gazan, hainbat hilabetez etengabe bonbardatu ostean
Milaka gazatar hasi dira jada hiriaren hegoaldeko babeslekuak uzten eta Gazara itzultzen. Bien bitartean, soldadu israeldar askok oraindik ez dute "lerro horia" igaro, bahituen eta presoen trukea oraindik ez baitute egin.
Trump, Machadok irabazitako Bakearen Nobel sariaren inguruan: "Berak deitu dit, eta nire omenez onartzen duela esan dit"
Donald Trump AEBko presidenteak esan du Maria Corina Machadok, 2025eko Bakearen Nobel saria jaso duen venezuelarrak, dei egin diola ostiral honetan, saria bere omenez onartu duela esateko. Trump txantxetan aritu da horren inguruan.
Trump Israelera eta Egiptora joango da, Hamasek eta Israelek sinatutako akordioarekin lotuta
Dirudienez, AEBko presidenteak Gazari buruzko goi-bilera moduko bat egiteko asmoa du Egipton, eta datorren astearen hasieran buruzagi europarrak eta arabiarrak elkartu nahi ditu bertan. Sanchezek jakinarazi du bertan izango dela.
Macronek Lecornu izendatu du berriro lehen ministro, eta gobernua osatzeko agindu dio
Lecornuk onartu egin du "urtearen amaierarako Frantziari aurrekontu bat ematea eta eguneroko bizitzako arazoei erantzutea". Hala ere, arratsaldean Macronekin izandako bileraren ostean, oposizioko buruzagiek iragarri dute zentsura-mozio bat aurkeztuko dutela bere ildoko norbait berriro izendatuz gero.
Xabier Madariaga: "Gazatarrak bonbarik gabeko lehen gaua bizitzeko prestatzen ari dira"
EITBk bertatik bertara kontatuko du su-etenaren lehen orduetan Gazan eta Israelen gertatzen den guztia, Xabier Madariaga Gazan baitago. Israelgo Armadaren erasoaldia amaitu ostean, gazatar asko ikusi ditu Gaza iparraldera bidean, etxera edo hondar artera itzultzen.
Errusiak erasoak areagotu eta Kieveko herritarren % 10 inguru hornidurarik gabe utzi ditu
Errusiak 460 drone baino gehiago jaurti ditu bart, eta horietatik 60k hainbat kalte egin dituzte. Gainera, mota ezberdinetako 32 misil ere baliatu ditu, 14 misil balistiko eta 2 hipersoniko tartean.
Israelgo Armadak iragarri du su-etena indarrean dela Gazan
Hartara, israeldar tropak Gazatik irteten hasi dira, eta bahituak askatzeko Hamasek duen 72 orduko epea hasi da.
Maria Corina Machado Venezuelako oposizioko kidea, 2025eko Bakearen Nobel sariduna
Norvegiako Batzordeak Maria Corina Machado Venezuelako oposizioko kideari eman dio Bakearen Nobel saria.
Trumpek adierazi du "gizatasunagatik" bultzatu duela Gazako akordioa, ez Bakearen Nobelagatik
Bakearen Nobel saria nork irabazi duen ostiral honetan jakinaraziko du Suediako Akademiak, eta Ameriketako Estatu Batuetako presidentea hautagaien artean dago.
Peruko Kongresuak Dina Boluarte presidentea kargugabetu du
Kargutik kentzeko lau mozio aurkeztu dituzte, "ezintasun moral iraunkorra" egotzita, herritarren segurtasun faltari eta krimen antolatuaren gorakadari aurre egiteko gai izan ez dela iritzita. Sei hilabete falta dira 2026ko hauteskunde orokorretarako.