Gustavo Petro, "historia aldatu" nahi duen politikaria
Gustavo Petrok (Itun Historikoa) 62 urte ditu eta ekonomista da ikasketaz. Externado Unibertsitatean lizentziatu zen, eta ondoren, Administrazio Publikoaren Goi Mailako Eskolan (ESAP) administrazioan espezializatu zen. Lovainako Unibertsitate Katolikoan Garapen, Populazio eta Ingurumean diplomatua ere bada.
Gaztetan, 80ko hamarkadan, M-19 mugimenduan parte hartu zuen, demokrazia aldarrikatzen zuen gerrillan. 1990ean, desmobizitzeko akordioa sinatu ostean, politika instituzionalera egin zuen jauzi. Aurrena, M-19 Batasun Demokratikoa sortu zuen, 1991ko Konstituzioaren idazketan parte hartu zuen eta Ordezkarien Ganberara iritsi zen. Dena dela, ez zuen berriz ere hautatua izatea lortu, 2002ra arte. Orduan, hauteskunde horietan Kolonbia osoan babes gehien lortu zuen diputatua izan zen.
Alvaro Uriberen aurkaririk gogorrenetakoa izan zen legealdi horretan eta hark bultzatutako Terrorismoaren Kontrako Estatutua eta Konstituzioaren Erreforma gogor salatu zituen.
2005ean Polo Demokratiko Alternatiboa alderdiaren sorrera babestu zuen eta urtebete beranduago, 2006an, eserleku bat lortu zuen Senatuan. Bere popularitatea areagotu egin zen eta Kolonbiako hauteskundeetara aurkeztu zen 2010ean, hirugarren geratuz.
Beranduago, Polo Demokratikoa utzi eta bere alderdi propioa sortu zuen. Eta horrela, Bogotako Alkatetza lortu zuen 2011n. Sei urte beranduago, 2017an, berriz ere aurkeztu zen hauteskunde presidentzialetara eta bigarren itzulira igaro zen. Ivan Duque egungo presidenteak irabazi zion.
Duela gutxi, 2021eko martxoaren 13an, botoen % 80 eskuratu zituen Itun Historikoa koalizioaren primarietan eta Francia Marquez hautatu zuen presidenteorde, bere hirugarren hauteskunde presidentzialetara aurkezteko.
Francia Marquez Mina izango du bidelagun
Francia Marquez Mina Suarezen, Caucan, jaio zen duela 39 urte eta abokatua da. Legez kanpoko meatzaritzaren aurkako aktibismoagatik oso ezaguna da Kolonbian eta bere herritik alde egin behar izan zuen, mehatxuak jasan eta gero.
Kolonbiako Giza Eskubideen Defentsan egindako lanagatik Sari Nazioala jaso du, baita Goldman Environmental Prize delakoa ere, Ingurumenaren Nobelaren pareko jotzen dena.
Marquezen kanpainan buru belarri ibili dira jatorri afrikarreko pertsonak, emakumeak eta gazteak. Sare sozialetan, TikTok zein Instagramen oihartzun handia lortu dute eta azken honetan, adibidez, 400.000 jarraitzaile ditu egun Marquezek.
Feminismoa, ekitatea, nahiz sexu joeragatik edota maila ekonomikoagatik baztertuta egon direnen inklusioa defendatzen ditu, besteak beste.
Egin nahi dituen aldaketak
Gustavo Petrok Kolonbiako lehen presidente ezkertiarra izan nahi du. Bere proiektua, neurri handi batean, 2019ko eta 2020ko protesta sozialen emaitza da. Gizarteak erakutsitako nahigabea eta haserrea 'Kolonbia bizitzaren potentzia mundiala' izeneko programan islatu du, nekazaritza erreforma edo segurtasun indarren erreforma bezalako funtsezko puntuak biltzen dituen programan, hain zuzen ere.
Eredu ekonomikoaren aldaketa erradikala planteatzen du testuak, nekazaritza eta abeltzaintzako ekoizpena bultzatuko duena, lurraren jabetzaren eta erabileraren arteko aldeak murriztuz eta landa-familien lurrerako eskubidea bermatuz, emakumeak lehentasun gisa hartuta.
'Fracking'aren aurkako neurriak jasotzen ditu testuak, pentsio-funts pribatu eta publikoen erreforma, oinarrizko gutxieneko diru-sarrera sortzea, energia berriztagarriei bultzada ematea eta fiskalitatean erreforma egitea, 4.000 kolonbiar aberatsenek urtean 12.000 milioi peso (2,84 milioi euro inguru) ordaindu ditzaten.
Aurkari kontserbadore eta liberalek "desjabetzak" egin nahi izatea leporatu diote eta Petrok horrelakorik ez duela egingo hitz eman du. Hain zuzen ere, apirilean, agiri bat sinatu zuen notariotza batean, desjabetzeak ez egiteko konpromisoa hartuz.
Ekosistemak eta baliabide naturalak babesteko neurriak ere jasotzen ditu, ura zehazki aipatuz.
Emakumeen berdintasuna sustatzea oinarrizko puntua da bere programan. Kargu publiko guztien % 50 -botere-maila guztietan- emakumeak izatea eta Berdintasun Ministerioa sortzea planteatzen ditu.
"Bizitza sozialaren desmilitarizaziorantz" eta istiluen aurkako eskuadroi mugikor polemikoa (ESMAD) desegiteko bidean urratsak emango dituela esan du (gogor aritu ziren 2019-2020ko mobilizazioen aurka).
Era berean, zigor-arloko foru militarrak ezabatzea eta justizia militarreko ikerketa-prozesuak indartzea proposatu du, zigorgabetasunarekin amaitzeko.
Azkenik, ELN edo Askapen Nazionalerako Armadarekin behin betiko bake negoziaketa ixtea ere jaso du programan.
Albiste gehiago mundua
Trumpek eta Zelenskik Putinekin hiru aldeko bilera egitea babestu dute, bake akordioa ixteko
"Dena ondo ateratzen bada, hiru aldeko bilera bat izango dugula uste dut, eta horrekin gerra amaitzeko zentzuzko aukera egongo dela pentsatzen dut", azpimarratu du Trumpek Zelenskiren aurrean. Horrela, Zelenskik esan du Ukraina "prest" dagoela hiru aldeko bilera bat egiteko. "Uste dut erakutsi dugula jende indartsua garela eta AEBk eta Trump presidenteak berak gerra gelditzeko duen ideia babesten dugula", adierazi du.
Hamasek onartu egin du Qatarrek eta Egiptok Gazarako aurkeztutako su-eten proposamena
Proposamenaren arabera, talde armatuak 60 eguneko su-etena onartuko luke 10 bahitu israeldar askatzearen eta gazatarrei laguntza masiboa ematearen truke. Israelek, oraingoz, ez du horren inguruko adierazpenik eman.
AEBk ebakuazioak agindu ditu Ipar Karolinako uharte batzuetan, Erin urakan erraldoia gerturatzen ari delako
4. kategoriako Erin urakanaren tamaina asko handituko da datozen egunetan, Estatu Batuetako ekialdeko kostaldearen eta Bermudasen artean igarotzen denean. Ondorioz, Ipar Karolinan dauden uharte turistiko batzuk ebakuatzeko agindua eman dute agintariek. Estatu Batuetako Urakanen Zentro Nazionalak ohartarazi duenez, Erin urakana Karibeko Turk eta Caico uharteetatik 180 kilometro iparraldera dago, 220 kilometro orduko haize ufadak utzi ditu.
Zelenskik errusiarren eraso "zinikoak" salatu ditu Washingtonen bakeaz hitz egin behar denean
"Errusiako gerra makinak bizitzak suntsitzen jarraitzen dute. Putinek hilketa izugarriak egingo ditu Ukrainaren eta Europaren gaineko presioari eusteko, baita ahalegin diplomatikoak umiliatzeko ere", adierazi du Volodomir Zelenskik bere X sare sozialeko kontuan. Zelenskik adierazpen horiek egin ditu Jarkoven zazpi hildako eta Zaporiyan hiru hildako utzi dituzten erasoen ostean.
Bahituen bizitzak Gaza okupatzearen aurretik jartzeko eskatu diote 200.000 pertsona baino gehiagok Netanyahuri
Hamasen esku bizirik jarrai lezaketen 20 bahituen senideek Benjamin Netanyahu lehen ministroari egotzi diote 681 egun daramatzatela gatibu. Hala, Gazan beste erasoaldi bat hasi aurretik, bahituta daudenen bizitzei lehentasuna emateko eskatu diote.
Trumpek Zelenski jaso du Ukrainan bakea bilatzeko bilera erabakigarria baino lehen
Volodimir Zelenski AEBra bidaiatu duten Europako buruzagi batzuekin bildu da Etxe Zurian, Donald Trump AEBko presidentearekin elkartu aurretik.
Eskuinera biratu du Boliviak: Paz eta Quiroga presidentegaiak lehiatuko dira urriko bigarren itzulian
Ezustean, Alderdi Demokristauaren hautagaiak lortu du garaipena presidentetzarako hauteskundeen lehen itzulian, Quiroga presidente ohi kontserbadorearen aurretik. Halaber, 20 urtez gobernatu duen ezkerreko MAS alderdia bigarren itzulitik kanpo gelditu da.
Ukrainari segurtasun berme "sendoak" ematea adostu zuen Putinek, Trumpen bidali bereziaren arabera
Errusiako presidenteak beste inongo lurraldetan ez sartzeko konpromisoa hartzea ere onartuko luke. Horixe izango da Trumpek eta Zelenskik astelehenean egingo duten goi-bileran jorratuko duten gaietako bat.

Zelenskik 2022an erakutsitako batasuna mantentzeko eskatu dio Europari
"Bake justua" lortzeko fronte komun baten garrantzia azpimarratu du Ukrainako presidenteak.
Israelgo bahituen senideek borroka areagotu dute grebekin eta manifestazioekin
Milaka pertsonak hainbat autobide blokeatu dituzte bart Israelen, Bahituen eta Desagertuen Familien Foroak deitutako greba egunean. Manifestariek "su-eten akordio bat" eskatu dute, "Gazan bahitutakoak askatu eta gerrari amaiera emateko". Protestaren parte gisa, Israel eta Palestinaren arteko mugan kanpaldi bat egingo dutela iragarri dute senideek.