Frantzisko aita santuak 10 urte egin ditu agintean
Frantzisko aita santuak 10 urte egin ditu gaur eliza katolikoaren buru. Jorge Mario Bergoglio Latinoamerikako lehen aita santua izan da, baita aurreneko jesuita ere. 86 urte bete berritan, eta ageriko mugikortasun arazoak izan arren, ez du epe laburrera karguari uko egiteko asmorik. Aitortu duenez, nekeak "behartuta" emango du dimisioa.
Benedikto XVI.ak kargua uztearekin batera hasi zen bere agintaldia, eta eliza katolikoaren historian lehen aldiz, 11 urtez aita santua eta aita santu emeritua, biak, bizirik egon dira, Joseph Ratzingerren heriotzera arte.
Estilo eta izaera soilekoa, Egoitza Santua erreformatzeko ahaleginak egin ditu 10 urteotan, modernoagoa, gardenagoa eta eraginkorragoa izateko. Agintaldia hasi eta berehala egin zuen lehen keinua: bere aurreneko bidaia Lampedusa uhartera (Sizilia) egin zuen, milaka migratzaileentzat Europako atea den horretara. 2013ko uztailaren 8 hartan, munduari bira egin zuen bere "lotsa"ren oihuak.
Beste bidaia batek, 2018ko urtarrilean Txilera egindakoak, mugarria ezarri zuen bere Aita Santutzaren lehen urte horietan. Herrialdeko gehiengo batek estu hartu zuen, Juan Barros artzapezpiku txiletarraren alde egindako hitzengatik —adingabeei egindako abusuak estaltzea egotzi diote Barrosi—.
Gerora, baina, jarrera horrengatik barkamena eskatu behar izan zuen Frantziskok. Abusuen inguruko ikerketa historikoa ere abiatu zuen, eta 2018ko apirilean, Barrosi buruzko "iritzian hanka-sartze larriak" egin izana aitortu zuen. Fernando Karadima apaiz pederastaren biktimekin bildu zen, eta Txileko artzapezpikuak bildu zituen hura kargutik kentzeko.
Abusuen auzian jarrera irmoagoa erakusteko asmoz, pederastiaren kontrako goi bilera antolatu zuen 2019ko otsailean. Biktimen elkarteen arabera, 50.000 eta 100.000 biktima artean egon liteke.
Aita santu globalizatua ere izendatu izan dute Frantzisko. Izan ere, 10 urteotan 59 herrialde bisitatu ditu, tartean gutxiengo katolikoko hainbat: Egipto edo Arabiar Emirerriak. Herrialde urrunetan ere egona da, hala nola, Myanmar edo Bangladesh.
Gogoangarrien artean dago, esaterako, Irakera 2021eko martxoan egindako bidaia. Mosulgo hiriko hondakinen artean, Al Nuri meskatik metro eskasetara, otoitz egiten ikusi genuen han.
Gerrak eta gatazkak saihesteko ahaleginak ere egin ditu. 2019ko apirilaren 12an egindako keinua da horien artean aipagarri: Hego Sudango buruzagien oinak musukatu zituen, euren arteko gatazka baretu eta bake prozesua sustatu nahian.
Zure interesekoa izan daiteke
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen salerosketa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.
Nick Reiner atxilotu dute, Rob Reiner zinemagilearen eta Michele Singerren semea, gurasoen heriotzarekin lotura duelakoan
Senar-emazteak hilda agertu ziren igande honetan Brentwoodeko bien egoitzan, Los Angelesen, Estatu Batuetan.
Nazioarteko Zigor Auzitegiak Palestinako auzia ikertzen jarraituko du, Israelen helegitea baztertu baitu
Israelgo Gobernuak ikerketa bere gain hartu nahi zuen, eskumena zuela argudiatuta. Argudioa errotik ukatu du Zigor Auzitegiak, eta, hala, Fiskaltzak ikertzen jarraitu ahalko du.
EBk asumitu du Ukraina behartuko dutela NATOri uko egitera, eta haren segurtasuna babesteko konpromisoa hartu du
Europako iturriek azaldu dutenez, behin bake-akordioa lortuta, Ukrainaren etorkizuneko segurtasuna bermatzeko neurriak zehazteko lan “serioak” daude abian.
Adierazpen-askatasunak okerrera egin du munduan: % 10, 2012tik
Lehen Mundu Gerran edo Gerra Hotzaren unerik txarrenean izandako beherakadaren pareko da azken urteotakoa. 2022-2025 epean, 185 kazetarik galdu dute bizia, aurreko lau urteetan baino % 67 gehiago.
Kast, Txile demokratikoan boterera iritsi den lehen pinochetista
59 urteko Alderdi Errepublikanoaren burua datorren martxoaren 11tik aurrera delinkuentziaren eta migrazio irregularraren aurkako programa neoliberal bat ezartzeko prestatzen ari da, igandeko hauteskundeetan Jeannette Jara ezkertiarrari tarte handiz irabazi ondoren.