AEBko Auzitegi Gorenak Coloradoko barne-hauteskundeetara aurkezteko baimena eman dio Trumpi
Ameriketako Estatu Batuetako Auzitegi Gorenak Konstituzioaren aurkakotzat jo du Donald Trump presidente ohia (2017-2021) Coloradoko errepublikanoen barne-hauteskundeetatik kanporatzea.
Auzitegi Gorenaren erabakia 'superasteartea'ren bezperan iragarri dute, eta Etxe Zurirako bidean data garrantzitsua da. Erabakiak Maine eta Illinois estatuek jarri dituzten antzeko salaketei ere eragin diezaieke.
"Garaipen handia da AEBrentzat", adierazi du Trumpek, azaroko hauteskunde presidentzialetan hautagai errepublikanoa izateko faboritoak, Truth Social sare sozialean argitaratutako mezu labur batean.
"Ezin duzu norbait lehiaketa batetik atera. Hautesleek oso azkar atera dezakete pertsona lasterketatik, baina auzitegi batek ez luke egin behar", adierazi du geroago, Palm Beacheko bere Mar-a-Lago klubetik, Florida hegoaldean.
Instantzia judizial gorenaren epaia "ondo landuta" zegoela nabarmendu du errepublikanoak. Gaineratu duenez, epaileek "gogor eta azkar" lan egin dute "100 eta 200 urte barru hizpide izango denaren inguruan, oso garrantzitsua baita".
Agintari ohiak, gainera, presidentearen immunitatea eskatu du, ez berarentzat bakarrik, "baita edozein presidenterentzat ere".
Auzitegi Goreneko magistratuen arabera, Konstituzioaren arabera, Kongresuaren erantzukizuna da, eta ez estatuena, 14. emendakinaren 3. atala betearaztea, Coloradoko Auzitegi Gorenak Trumpen aurkako epaia emateko erabili zuena.
Zehazki, Coloradoko Auzitegi Gorenak ebatzi zuen Trumpek "matxinada" saiakera batean parte hartu zuela, eta horrek kargu publikoak betetzeko aukera kentzen dio, Konstituzioaren 14. emendakinaren 3. atalean ezarritakoaren arabera.
Emendakin hori 1868an onartu zen AEBko Gerra Zibilaren ondoren, eta bere helburua Konfederazioaren hegoaldeko matxinoek, Konstituzioari leialtasuna zin egin ziotenek, ondoren traizioa egiteko, boterea eskura zezaten saihestea izan zen.
Epaileek arrazoi ezberdinak eman badituzte ere, erabakia aho batekoa izan da, eta Auzitegi Gorenak hauteskunde batzuetan izan duen esku-hartze zuzenena izan da, Bush vs. Gore erabakia hartu zenetik. Erabaki horrek Floridako botoen inguruko polemika ebatzi zuen, eta, azkenean, George W. Bushi eman zion garaipena, 2001etik 2009ra bitartean presidente izan zenari.
Joan den otsailaren 8an, Auzitegi Goreneko epaileek saio bat egin zuten Colorado auziaren inguruan aldeek emandako argudioak entzuteko, eta orduan ere mesfidati agertu ziren Trump estatu horretako barne-hauteskundeetatik kanporatzeak izan ditzakeen ondorioei buruz, bereziki azaroko hauteskundeei begira.
Horrela, bai epaile aurrerakoienek bai kontserbadoreenek desadostasuna adierazi dute hitzaldietan, estatuek kargu nazional baterako hautagarritasun konstituzionala interpretatzeko ideiaren aurrean.
Horrenbestez, magistratuek jaramon egin diete hauteskunde-egutegi estuak eragindako presioei eta Coloradoko Alderdi Errepublikanoaren eskaerei; izan ere, Alderdi Errepublikanoak 'superasteartea' baino lehen erabakitzeko eskatu zion. Astearte honetan 15 estatuk hauteskunde primarioak egiten dituzte, tartean Coloradok.
Aurrekaririk gabeko epai batean, Coloradoko Justiziak abenduan erabaki zuen Konstituzioaren 14. emendakinaren 3. atalak Trump ezgaitzen zuela Kapitolioaren aurkako erasoan izandako parte hartzeagatik.
Argudio bera erabilita, Maineko hauteskunde epaileek Trump ere kanporatu zuten primarioetatik, eta joan den astean gauza bera egin zuen Illinoisek.
Zure interesekoa izan daiteke
Trumpek 1.000 milioi dolarreko salaketa jartzearekin mehatxu egin dio BBCri
Samir Shah BBC kateko presidenteak adierazi duenez, katea edozein eszenatokitarako prest dago. Hala ere, Britainia Handiko parlamentuari barkamena eskatu dio eta dokumentalaren edizioan "irizpide akatsak" izan direla aitortu du.
"Gerra egiten duten gizonak falta" direla nabarmenduz ireki du Lulak ofizialki COP30a
Nazio Batuen Erakundeak (NBE) adierazi du klimaren auzian ezer ez egiteak geldialdi ekonomikoa eta inflazioa ekarriko dituela, eta erregaiei, finantzaketari eta egokitzapenari buruzko emaitza "argiak" eskatu ditu. 21era arte luzatuko da goi-bilera.
Gutxienez zortzi pertsona hil eta 15 zauritu dira New Delhiko erdigunean izandako leherketa batean
Leherketa Gotorleku Gorriaren aurrean izan da, Indiako hiriburuko erdiguneko gunerik turistikoenetako batean. Oraindik ez da ezagutzen zerk edo nork eragin duen leherketa, baina agintariek eskualdeko eremu gatazkatsuenetan segurtasuna indartu dute.
Fung-wong supertifoiak bi hildako utzi ditu Filipinetan eta Taiwanera bidean da
Gutxienez bi pertsona hil dira eta milioi bat baino gehiago ebakuatu dituzte Filipinetan, 'Fung-wong' supertifoiaren ondorioz. Azken orduetan indarra galdu du eta Hegoaldeko Txinako itsasoan sartu da. Hala ere, adituen ustez, berriro indartu egin daiteke Taiwanera iritsi baino aurretik.
Nicolas Sarkozy aske dago, baldintzapeko neurriekin
Frantziako presidente ohia kartzelatik irtengo da, 20 eguneko espetxealdiaren ostean. Auzitegiak hainbat neurri ezarri dizkio, eta, besteak beste, ezin izango du Frantziatik irten.
Zergatik da garrantzitsua COP30 klima-aldaketari buzurko goi-bilera?
Munduko tenperaturak 1,5 graduko igoeraren langa gainditu zuen 2024an, lehen aldiz, eta geroztik egingo den klimaren inguruko aurreneko goi-bilera da aurtengoa. Azaroaren 10etik 21era egingo da COP30 goi-bilera, Brasilgo Amazonian.
Gobernu federala berriz irekitzeko akordioa lortu dute AEBko Senatuan, bost astez itxita egon ostean
Zortzi senatari demokratak errepublikanoekin bat egin dute neurria desblokeatzeko. Horri esker, 4.000 langile federal baino gehiago itzuliko dira lanera, eta Administrazioa finantzatuko dute 2026ko urtarrilera arte.
Estatu Batuek eta Errusiak gerra hotz nuklearra berpiztu dute: proba nuklearren helburuak eta arma nuklearrak dituzten herrialdeak
Trumpek bezala Putinek ere mehatxu nuklearra hauspotu dute, hiru hamarkada baino gehiagoko barealdiaren ondoren. Errusiak 1990. urtean egin zituen, azkenekoz, proba nuklearrak, eta Ameriketako Estatu Batuek, 1992an.
Zergatik daramatza itxita Estatu Batuetako Gobernuak 40 egun? Itxiera historikoaren gakoak
Estatu Batuetako Gobernu federalaren itxierak 40 eguneko marka historikoa egin du. Ehunka mila langile publiko soldatarik gabe eta oinarrizko zerbitzuak bertan behera utzi ditu, laguntza sozialak ordaindu gabe laga ditu eta aire-trafikoa kolapsatzea eragin du.
BBCko zuzendari nagusiak dimisioa eman du Trumpi buruzko dokumental baten inguruko polemikaren harira
'The Daily Telegraph' egunkariak asteartean argitaratu zituen barne dokumentu batzuen arabera, 'Panorama' izeneko dokumentalak ikusentzuleak engainatu ahal izan zituen Trumpen hitzaldi bat manipulatuz. Aurrez, Gazako genozidioaren inguruko trataeragatik ere jomugan zuen BBCko zuzendaritza Britainia Handiko eskuinak.