AEBko Auzitegi Gorenak Coloradoko barne-hauteskundeetara aurkezteko baimena eman dio Trumpi
Ameriketako Estatu Batuetako Auzitegi Gorenak Konstituzioaren aurkakotzat jo du Donald Trump presidente ohia (2017-2021) Coloradoko errepublikanoen barne-hauteskundeetatik kanporatzea.
Auzitegi Gorenaren erabakia 'superasteartea'ren bezperan iragarri dute, eta Etxe Zurirako bidean data garrantzitsua da. Erabakiak Maine eta Illinois estatuek jarri dituzten antzeko salaketei ere eragin diezaieke.
"Garaipen handia da AEBrentzat", adierazi du Trumpek, azaroko hauteskunde presidentzialetan hautagai errepublikanoa izateko faboritoak, Truth Social sare sozialean argitaratutako mezu labur batean.
"Ezin duzu norbait lehiaketa batetik atera. Hautesleek oso azkar atera dezakete pertsona lasterketatik, baina auzitegi batek ez luke egin behar", adierazi du geroago, Palm Beacheko bere Mar-a-Lago klubetik, Florida hegoaldean.
Instantzia judizial gorenaren epaia "ondo landuta" zegoela nabarmendu du errepublikanoak. Gaineratu duenez, epaileek "gogor eta azkar" lan egin dute "100 eta 200 urte barru hizpide izango denaren inguruan, oso garrantzitsua baita".
Agintari ohiak, gainera, presidentearen immunitatea eskatu du, ez berarentzat bakarrik, "baita edozein presidenterentzat ere".
Auzitegi Goreneko magistratuen arabera, Konstituzioaren arabera, Kongresuaren erantzukizuna da, eta ez estatuena, 14. emendakinaren 3. atala betearaztea, Coloradoko Auzitegi Gorenak Trumpen aurkako epaia emateko erabili zuena.
Zehazki, Coloradoko Auzitegi Gorenak ebatzi zuen Trumpek "matxinada" saiakera batean parte hartu zuela, eta horrek kargu publikoak betetzeko aukera kentzen dio, Konstituzioaren 14. emendakinaren 3. atalean ezarritakoaren arabera.
Emendakin hori 1868an onartu zen AEBko Gerra Zibilaren ondoren, eta bere helburua Konfederazioaren hegoaldeko matxinoek, Konstituzioari leialtasuna zin egin ziotenek, ondoren traizioa egiteko, boterea eskura zezaten saihestea izan zen.
Epaileek arrazoi ezberdinak eman badituzte ere, erabakia aho batekoa izan da, eta Auzitegi Gorenak hauteskunde batzuetan izan duen esku-hartze zuzenena izan da, Bush vs. Gore erabakia hartu zenetik. Erabaki horrek Floridako botoen inguruko polemika ebatzi zuen, eta, azkenean, George W. Bushi eman zion garaipena, 2001etik 2009ra bitartean presidente izan zenari.
Joan den otsailaren 8an, Auzitegi Goreneko epaileek saio bat egin zuten Colorado auziaren inguruan aldeek emandako argudioak entzuteko, eta orduan ere mesfidati agertu ziren Trump estatu horretako barne-hauteskundeetatik kanporatzeak izan ditzakeen ondorioei buruz, bereziki azaroko hauteskundeei begira.
Horrela, bai epaile aurrerakoienek bai kontserbadoreenek desadostasuna adierazi dute hitzaldietan, estatuek kargu nazional baterako hautagarritasun konstituzionala interpretatzeko ideiaren aurrean.
Horrenbestez, magistratuek jaramon egin diete hauteskunde-egutegi estuak eragindako presioei eta Coloradoko Alderdi Errepublikanoaren eskaerei; izan ere, Alderdi Errepublikanoak 'superasteartea' baino lehen erabakitzeko eskatu zion. Astearte honetan 15 estatuk hauteskunde primarioak egiten dituzte, tartean Coloradok.
Aurrekaririk gabeko epai batean, Coloradoko Justiziak abenduan erabaki zuen Konstituzioaren 14. emendakinaren 3. atalak Trump ezgaitzen zuela Kapitolioaren aurkako erasoan izandako parte hartzeagatik.
Argudio bera erabilita, Maineko hauteskunde epaileek Trump ere kanporatu zuten primarioetatik, eta joan den astean gauza bera egin zuen Illinoisek.
Albiste gehiago mundua
Segurtasun Kontseiluko Europako herrialdeek Gaza okupatzeko plana alde batera uzteko eskatu diote Israeli
Bahituentzat arriskutsua dela ohartarazi dute Erresuma Batuak, Frantziak, Danimarkak, Greziak eta Esloveniak, eta Gazako egoera humanitarioak okerrera egingo lukeela azpimarratu dute.
Gaza Hiriaren aurkako erasoaldia erdialdeko kostaldeko desplazatuen eremuetara zabaldu du Netanyahuk
"Gerra honen amaiera azkartzeko modurik onena da", adierazi du Israelgo lehen ministroak. Gainera, Gazan goseterik ez dagoela eta guztia "distortsio kanpaina bat" dela esan du.
Chikungunya agerraldia Txinan: 7.000 kasutik gora hego-ekialdean
Chikungunya kasuek gora egin dute nabarmen Txinan, eta 7.000 baino gehiago dira jada. Agintariek berehala hartu dituzte neurriak, eta Foshan hiria fumigatu dute. Covid-19aren pandemia garaia ekarri dute gogora.
Gutxienez 200 pertsona atxilotu dituzte Londresen, Palestine Action taldearen aldeko manifestazio batean
Palestine Action taldea legez "erakunde terrorista" gisa sailkatuta dago Erresuma Batuan uztailetik, bertako aireko armadaren base militar batean bi hegazkin bandalizatu ondoren.
Nagasakik minutu bateko isilunearekin gogoratu ditu bonba atomikoaren biktimak, 80 urte geroago
Minutu bateko isilunea egin dute Nagasakin, AEBk bonba nuklearra jaurti zuenetik 80 urte bete direla gogora ekartzeko. 74.000 hildako utzi zituen, Hiroshiman 140.000 pertsona hil eta hiru egunera. Agintari nipondarrek eta bizirik atera zirenek izugarrikerietatik ikasteko eta 1945eko abuztuaren 9ko oroitzapen tragikoa gogoan izateko eskatu dute.
Kiev aintzat izan gabe hartutako erabakiak jaiotzerako "hilda" daudela esan du Zelenskik
Trumpek eta Putinek Ukrainako gerraren amaierari buruz hitz egiteko iragarritako goi-bileran egotea eskatu du Zelenskik, baita Europaren parte-hartzea ere.
Trump eta Putin abuztuaren 15ean bilduko dira, Alaskan, Ukrainako gerrari buruz hitz egiteko
Oraindik ez dago argi Volodimir Zelenski Ukrainako presidenteak ordezkaritzarik izango ote duen akordio bat lortzen saiatzeko hitzordu honetan. Datozen orduetan xehetasun gehiago emango dituztela iradoki du AEBko presidenteak.
Mendi bat erditik moztu dute Txinan 600 metroko altueran dagoen autobide bat eraikitzeko
Guizhou probintzian, ingeniariek mendia zatitu dute autobide moderno bat eraikitzeko. Lehergaiak eta zulatzeko teknika aurreratuak erabili dituzte korridore zabal bat sortzeko.
Alemaniak iragarri du Israel helmuga duen arma esportazioen zati bat eten egingo duela "oraingoz"
Aurrekaririk gabeko erabakia da Alemanian. Bestalde, Herbehereetan atzera bota dituzte ontzi militarren piezak Israelera esportatzeko hiru lizentzia, eta Norvegiak esan du Israelgo inbertsioetan egingo dituzten aldaketak iragarriko dituztela datorren astean.
Hamasek Israeli ohartarazi dio erasoaldia hedatzeak bahituak "sakrifikatzea" esan nahi duela
Israelgo kabineteak Gazako Zerrendan bere erasoaldi militarra zabaltzea erabaki ostean iritsi da talde islamistaren komunikatua. Hamasek ohartarazi duenez, "zibilen aurkako krimen basatiagatik duen erantzukizun legala saihesteko ahalegin zakarra da".