Nola bozkatu zuten estatubatuarrek Trumpi garaipena emateko?
AEBko presidente berria izendatzeko hauteskundeak egin zituzten asteartean, eta horietan aise irabazi du Donald Trump hautagai errepublikanoak. Hala, herritarrek bigarren aukera bat eman diote, duela lau urte bere porrota onartzeari uko egin, kargu kriminalengatik zigortu eta bi hilketa saiakeretatik bizirik atera ondoren.
Zenbaketak aurrera jarraitzen duen arren, estatubatuarrek Trumpi Presidentetza itzultzeko nola bozkatu zuten zehazten hasi dira dagoeneko.
Ekonomia, lehentasuna boto-emaileentzat
Associated Press hedabideak 110.000 boto-emaileri baino gehiagori egindako inkestaren arabera, hamar herritarretik lauk uste dute ekonomia dela herrialdeko arazo nagusia.
Faktore horrek bere horretan jarraitu zuen edo garrantzi handiagoa hartu zuen Trumpen garaipenerako giltzarri izan ziren zenbait estatutan: Georgiako boto-emaileen % 44rentzat kezkarik handiena izan zen, % 42rentzat Ipar Carolinan eta Pennsylvanian eta % 39rentzat Wisconsinen, berrautaketa ziurtatu zion estatuan.
Immigrazioa izan zen bigarren gai garrantzitsuena hautesleen % 20rentzat, eta ondoren abortua; estatubatuarren % 11k soilik aipatu zuten azken hori haien kezka nagusitzat, nahiz eta Kamala Harris presidenteordearen kanpainaren ardatza izan.
Datuek erakusten dutenez, Trumpen lehentasunezko gaiak, hala nola inflazio handia eta immigrazioa, funtsezkoak izan ziren boto-emaileentzat.
Genero-arrakala
Hauteskunde horiek AEBko historia berriko "genero-arrakala" handienekoak izatea espero zen, hau da, gizonen eta emakumeen botoen arteko aldea nabarmena izatea aurreikusten zen.
Hala ere, behin betiko datuak falta diren arren, atariko emaitzen arabera, Harrisen aldeko emakumeen eta Trumpen aldeko gizonen arteko banaketa uste baino txikiagoa izan zen.
ABC kateko hauteslekuetan egindako inkestek erakusten dutenez, Harrisek 10 puntuko aldea izan zuen Trumpekiko, eta boto-emaile emakumeen babesaren % 54 lortu zuen, aurkariaren % 44aren aldean.
Emakume gehienek demokrataren alde egin zuten arren, haren abantaila ez zen Joe Biden presidenteak 2020an lortutakora iritsi, Trump 15 puntuz gainditu baitzuen, ezta Hillary Clinton Estatu idazkari ohiak 2016an lortutakora ere, 13 puntuko aldea lortu baitzuen.
ABCren arabera, Trumpek bere abantaila mantendu zuen gizonezkoen boto-emaileen artean, % 54ko babesarekin; eta Harrisek gizonezkoen % 44en botoa jaso zuen.
Herritar hispaniarrek eta afroamerikarrek babes handiagoa eman diote Trumpi
Boto-emaile hispaniarren eta afroamerikarren babesa areagotu du Trumpek 2020arekin alderatuta, eta hori funtsezkoa izan zitekeen garaipena lortzeko, Associated Pressen arabera.
Bere oinarri nagusia biztanleria zuria den arren ( % 55), % 15eko babesa lortu zuen afroamerikarren artean, eta % 41ekoa latinoen artean; igoera esanguratsua da 2020arekiko, urte hartan talde horietan lortu zuen babesa % 8koa eta % 32koa izan baitzen, hurrenez hurren.
2016tik, boto-emaile latinoek, batez ere gizonezkoek, Trumpekiko hurbilketa erakutsi dute. CNNren inkesta baten arabera, lehen aldiz, gizonezko latino gehienek (% 54k) babestu zuten Trump, eta % 45ek, berriz, Harris. 2020an, Bidenek irabazi zuen talde horretan, % 59rekin, eta Trumpek, % 36rekin.
Ikasketa-mailaren arabera
Trumpen garaipenean funtsezko faktorea izan zen unibertsitateko titulurik gabeko boto-emaileen etengabeko babesa. APren arabera, boto-emaile horien erdiek baino gehiagok Trumpen alde egin zuten, eta unibertsitate ikasketak dituztenen erdiek Harrisen alde bozkatu zuten.
Hala ere, CNNren aurretiazko datuek aldaketa nabarmena iradokitzen dute unibertsitateko titulua duten boto-emaile zurien artean, 2016an Trumpen alde egin baitzuten tarte estu batean. Hauteskunde hauetan, Harrisek % 54ko babesa lortu zuen, Trump 10 puntuz gaindituta.
Abantaila hori azal daiteke Harrisek unibertsitateko titulua duten emakume zurien artean lortu zuen babesagatik, % 59, Trumpen % 39ren aldean. Hala ere, boto-emaile arrazializatuen artean babesa galdu zuen, bere hezkuntza-maila edozein izanda ere.
Trumpek babesa berreskuratu du landa eremuetan
Trumpen garaipena azaltzen duen azken faktore bat izan da landa-eremuetan 2020an galdutako babesaren zati bat berreskuratzeko izan duen gaitasuna, tradizionalki errepublikanoen aldekoak direnak, hiriguneekin alderatuta, demokratak babesteko joera baitute.
CNNren inkestaren arabera, landa eremuetako boto-emaileen % 63k Trumpen alde bozkatu zuten, eta % 36k Harrisen alde. Hiriguneetan, aldiz, Harrisek % 60 lortu zuen, eta Trumpek, berriz, % 37.
Aldiriak, hirien kanpoaldeko bizitegi-eremu horiek, banatuta mantendu ziren: Trumpek babesaren % 50 lortu zuen, eta Harrisek, berriz, % 48.
Zure interesekoa izan daiteke
Osasuna ardatz izango duen klima egokitzapenerako plana aurkeztu dute COP30 goi-bileran
Irabazi asmorik gabeko nazioarteko 35 erakundek gaur iragarri dute 300 milioi dolar bideratuko dituztela datozen hiru urteotan, klima larrialdiari aurre egiteko ekimenetara. Tartean daude Gates, Wellcom Trust edota Rockefeller fundazioak.
Batasuna eta elkartasuna, Parisko erasoetatik 10 urtera
Hamar urte igaro dira Frantzia gogor kolpatu zuenetik terrorismo jihadistak. Hiru komandok Parisko estadio bati, hainbat terrazari eta Bataclan aretoari eraso zieten, eta 132 pertsona hil. Gaurdaino luzatu da oinazea eta trauma kolektiboa, eta gaur, gaur, memoriarako egun honetan, egun haietako batasuna eta elkartasuna itzuli da.
EBko abokatu nagusiak Puigdemonten amnistiarako bidea argitu du: "Ez da autoamnistia bat"
Dean Spielmann Europar Batasuneko abokatu nagusiaren ustez, Espainiako amnistia legea ez dago terrorismoaren aurkako Europako zuzentarauaren aurka, baina babes judizial eraginkorrerako eskubidearekin gatazkak egon daitezkeela ohartarazi du.
AEBko administrazioa ireki dute: 43 egun iraun duen eta inoizko luzeena izan den itxialdiari amaiera eman diote
Donald Trump Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak bart sinatu du administrazioaren itxierari amaiera eman dion legea. Urtarrilaren 30era arteko aurrekontua onartu dute, eta Ordezkarien Ganberak 2026rako partidak osorik onartu beharko ditu, berriro itxialdirik egon ez dadin.
Albiste izango dira: 10 urte Bataclan aretoko atentatuetatik, gutxieneko soldata propioa Eusko Legebiltzarrean eta Korrikaren aurkezpena
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
David Bataclanen bahituta eduki zuten: “Minutu oro oroitzen dut gertatutakoa, tenperatura, usainak, armak…”
Eraso jihadista batean, 132 pertsona hil ziren Parisen, 2015eko azaroaren 13an; gehienak, Bataclan aretoan. 10. urteurrena da, eta biziraun zuen David Fritz elkarrizketatu du EITBk. 10 lagunekin batera bahitu zuten, bi ordu eta erdiz. Haren aurrean jendea hil zuten. Bizipen hark traumak utzi dizkio, eta memorian iltzatuta ditu ikusitakoen irudiak. Terapia gisa, bi liburu idatzi ditu ordutik.
Macronen pentsioen erreforma bertan behera utzi du Frantziako Asanblea Nazionalak
2023an onartutako erreformak polemika piztu zuen hasieratik eta herrialdeak bizi izan duen krisi politikoaren arrazoi nagusiena izan da. Alderdi Sozialistak erreforma bertan behera uztea baldintza gisa jarri zuen Sebastien Lecornuren gobernua erortzen ez uzteko.
Krisia BBCn: Zer gertatu da eta zein dira hurrengo pausoak?
Tim Davie Erresuma Batuko irrati-telebista publikoaren zuzendari nagusiak eta Deborah Turness albistegien zuzendariak dimisioa eman dute, Trumpen hitzaldi baten manipulatutako bertsioa emititzeagatik.
Fung-wong tifoiak 27 hildako utzi ditu Filipinetan eta 3,6 milioi pertsonari eragin dizkio kalteak
Galerak oso handiak dira, milaka etxe suntsituta edo kaltetuta daude, 170.000 familia ebakuazio-zentroetan daude babes hartuta, eta komunikazioa oso zaila da, 37 zubi erori baitira, eta gutxienez 12 errepide nazional urak hartu ditu.
Manifestari talde bat Brasilgo COP30ean sartu da, milamilioidunenei zerga gehiago jarri diezaietela eskatzeko
Belemen, manifestariek Nazio Batuen Erakundeak kudeatzen duen COP30eko gune urdinean sartzea lortu dute. Amazoniako petrolio-ustiategien aurka protesta egin dute eta milamilioidunenek ingurumen-zergak handiagoak ordaindu ditzatela eskatu dute. Lula presidentearen aurkako mezuak ere zabaldu dituzte, Amazoniaren egoera ofizialki onartzen dena baino okerragoa dela salatuz.