Konklabeari buruzko bitxikeriak eta aita santu berria aukeratzeko moduak historian zehar
Eliza Katolikoa gidatuko duen hurrengo aita santua aukeratzeko konklabea hasiko da asteazken honetan, Frantzisko aita santua hil eta 16 egunera. Aurreikusi bezala, 133 kardinal hautesleak Kapera Sistinoan itxiko dira.
Aita santua Eliza Katolikoaren buruzagia da, baina hautaketa prozesua ez dago jainkoaren esku. Aurrekoa hil edo karguari uko eginez gero, kardinalek dute berria bozkatzeko eskubidea Vatikano Hirian.
Zure interesekoa izan daiteke: Aita santua aukeratzeko bozketa, urratsez urrats
Konklabe hitza latinezko cum clave (giltzarekin) lokuziotik dator. Horren arabera, kardinalak edo purpuradunak Kapera Sistinoan giltzapetu eta aita santua hautatu beharko dute. Hala ere, beti ez da horrela izan.
Elizaren lehen 1.200 urteetan, tokian tokiko komunitateek osorik parte hartzen zuten aukeraketan. Modu horretan egiteak ahalbidetzen zuen, besteak beste, beste botere eta kanpoko interesek esku hartzea.
1059. urtean, Nikolas II.a aita santuak haren ondorengoa hautatzeko prozesua aldatzea eta kardinalek soilik bozkatu zezatela erabaki zuen. Horixe adierazi zuen aipaturiko aita santuak izenpetu eta zigilaturiko "In nomine domini" izeneko agirian.
Gelasio II.a izan zen konklabe batean aukeratutako lehen aita santua, 1118. urtean. Erromako fakzioen arteko borrokak tarteko, horrela egitea erabaki zuten.
Hala ere, konklabearen sistema ez zen ofizial bihurtu 1274. urtera arte. Gregorio X.ak aukeraketa prozesua bizkortzeko asmoz egin zuen aldaketa. Izan ere, aurrekoak hura hautatu arte Eliza katolikoa bi urte eta bederatzi hilabete egon zen aita santurik izendatu gabe.
Bitxikeriak
- Kapera Sistinoan egingo den 26. konklabea izango da. Lehendabizikoa 1492. urtean egin zen eta Espainiakoa zen Alexandro VI.a aita santua aukeratu zuten.
- Gaur egun, 252 purpuradunek osatzen dute Kardinalen Kolegioa, baina 80 urtetik beherakoek soilik dute botoa emateko eskubidea —133 kardinal, aurten—, Paulo VI.ak 1970ean onartutako xedapen bati jarraituz.
- Fumata edo ke zuriak iragarriko du Kapera Sistinoan giltzapetutako kardinalek aita santua aukeratu egin dutela, horretarako espresuki jarritako tximinia erabilita.
- Frantzisko 266. aita santua izan zen.
Albiste gehiago mundua
Kritikatzen duten kanalei emisio baimenak kentzeko mehatxua egin du Trumpek
"Nonbait irakurri dut kanalak % 97an daudela nire aurka, % 97an negatiboa. Eta, hala ere, erraz irabazi nuen zazpi estatu giltzarrietan (presidentzialetan). % 97 nire aurka badaude, publizitate txarra ematen didate eta lizentzia bat baino ez dute, baimena kendu beharko lieketela esango nuke", esan du Air Force One hegazkinean.
ABCn Jimmy Kimmelen programa bertan behera uztea eragin zuen bakarrizketa
Komiko estatubatuarrak zuzenean kritikatu zuen Etxe Zuriak Charlie Kirken hilketaren aurrean izandako erreakzioa, eta Trumpen adierazpenak erakutsi zituen. Horrek Etxe Zuriaren haserrea eragin zuen.
Ehunka mila lagun kalera atera dira Frantzian, aurrekontu-doikuntza bertan behera uzteko eskatuz
300 pertsona baino gehiago atxilotu dituzte Frantzian, blokeo saiakeretan parte hartzeagatik. Austeritate politiken aurkako aldarria ozen eta argi entzun da Lyon, Marseilla, Lille, Nantes eta Parisen, besteak beste.
Macrontarrek froga zientifikoak aurkeztuko dituzte Brigitte emakumea dela frogatzeko
Frantziako presidenteak eta haren emazte Brigittek dokumentazioa aurkeztuko dute difamazioagatik Candace Owens komentarista kontserbadorearen aurka jarri duten demanda batean, hark Macronen emaztea gizon jaio zela sustatu ondoren.
ABCk bertan behera utzi du Jimmy Kimmelen telebista saioa Charlie Kirki buruz egindako iruzkinengatik
Pasa den asteleheneko saioan, Jimmy Kimmel umoregileak Donald Trump presidentearen bueltako jarraitzaileei leporatu zien Charlie Kirk ekintzaile ultrakontsebardorearen hilketarekin etekin politikoa atera nahi izatea.
Trumpen bisita Erresuma Batura: harrera ikusgarria Windsorren eta herritarren prostestak kalean
Donald Trump AEBko presidenteak bigarren bisita ofiziala hasi du, gaur, Erresuma Batuan. Carlos III .a erregeak gala handiko harrera egin dio Windsor gaztelua, eta, adi berean, milaka pertsona kalera atera dira, AEBko presidenteak ezarritako politiken aurka protesta egiteko.
Bruselak Israeli muga-zergak ezartzea eta funtsak etetea proposatu du, ez ordea merkataritza haustea
Zigorrak proposatu dizkie Bezalel Smotrich eta Itamar Ben Gvir ministroei, kolono bortitzei eta Hamaseko hamar bat buruzagiri.
Israelgo Armadak bigarren errepide bat zabaldu du 48 orduz, gazatarrak hegoaldera bultzatzeko asmoz
Gaza hirian bakarrik gutxienez 150 helbururi eraso egin die Israelgo Armadak, lurreko erasoaldiaren lehen bi egunetan. Halaber, Gazako hiriburuan telefono eta interneterako konexioa eten dute, azken erasoen ondorioz.
Lau pertsona atxilotu dituzte Windsor gazteluan Trumpen eta Epsteinen argazkiak proiektatzea leporatuta
Carlos III .ak harrera egingo dio gaur AEBko presidenteari gazteluan, Erresuma Batura egingo duen bigarren estatu-bisitan.
Gaza hiriaren kontrako lurreko erasoaldiak milaka palestinar hegoaldera mugitzera behartu ditu
Israelgo Armadaren bozeramaileak hegoaldera mugitzeko deia egin die Gaza hiriko biztanleei, hiriburua "borroka eremua arriskutsua" dela argudiatuta. Ildo horretan, bizilagunen % 40 hiritik atera dela gaineratu du. Hala ere, zenbait iturriren arabera, 500.000 gazatar gelditzen dira oraindik Gaza hirian.