Konklabeari buruzko bitxikeriak eta aita santu berria aukeratzeko moduak historian zehar
Eliza Katolikoa gidatuko duen hurrengo aita santua aukeratzeko konklabea hasiko da asteazken honetan, Frantzisko aita santua hil eta 16 egunera. Aurreikusi bezala, 133 kardinal hautesleak Kapera Sistinoan itxiko dira.
Aita santua Eliza Katolikoaren buruzagia da, baina hautaketa prozesua ez dago jainkoaren esku. Aurrekoa hil edo karguari uko eginez gero, kardinalek dute berria bozkatzeko eskubidea Vatikano Hirian.
Zure interesekoa izan daiteke: Aita santua aukeratzeko bozketa, urratsez urrats
Konklabe hitza latinezko cum clave (giltzarekin) lokuziotik dator. Horren arabera, kardinalak edo purpuradunak Kapera Sistinoan giltzapetu eta aita santua hautatu beharko dute. Hala ere, beti ez da horrela izan.
Elizaren lehen 1.200 urteetan, tokian tokiko komunitateek osorik parte hartzen zuten aukeraketan. Modu horretan egiteak ahalbidetzen zuen, besteak beste, beste botere eta kanpoko interesek esku hartzea.
1059. urtean, Nikolas II.a aita santuak haren ondorengoa hautatzeko prozesua aldatzea eta kardinalek soilik bozkatu zezatela erabaki zuen. Horixe adierazi zuen aipaturiko aita santuak izenpetu eta zigilaturiko "In nomine domini" izeneko agirian.
Gelasio II.a izan zen konklabe batean aukeratutako lehen aita santua, 1118. urtean. Erromako fakzioen arteko borrokak tarteko, horrela egitea erabaki zuten.
Hala ere, konklabearen sistema ez zen ofizial bihurtu 1274. urtera arte. Gregorio X.ak aukeraketa prozesua bizkortzeko asmoz egin zuen aldaketa. Izan ere, aurrekoak hura hautatu arte Eliza katolikoa bi urte eta bederatzi hilabete egon zen aita santurik izendatu gabe.
Bitxikeriak
- Kapera Sistinoan egingo den 26. konklabea izango da. Lehendabizikoa 1492. urtean egin zen eta Espainiakoa zen Alexandro VI.a aita santua aukeratu zuten.
- Gaur egun, 252 purpuradunek osatzen dute Kardinalen Kolegioa, baina 80 urtetik beherakoek soilik dute botoa emateko eskubidea —133 kardinal, aurten—, Paulo VI.ak 1970ean onartutako xedapen bati jarraituz.
- Fumata edo ke zuriak iragarriko du Kapera Sistinoan giltzapetutako kardinalek aita santua aukeratu egin dutela, horretarako espresuki jarritako tximinia erabilita.
- Frantzisko 266. aita santua izan zen.
Albiste gehiago mundua
Hamasek dio Gurutze Gorriak bahituak artatu ahal izango dituela Israelek Gazan laguntza jasotzeko korridoreak irekitzen baditu
Hamaseko miliziek ukatu egin dute bahituei tratu txarrak eman izana, eta bahituek Gazako herriak jasotzen duen "janari bera" jasotzen dutela esan dute.
Israelgo Segurtasun Nazionaleko ministroak Gaza "erabat okupatzea" eskatu du
Horren aurrean, Benjamin Netanyahuk azpimarratu du statu quo erlijiosoa ez dela aldatuko, eta Hamasek eta Jordaniak "probokazioak" leporatu dizkiote Israeli.
Gazatik beka batekin iritsitako ikasle bat kanporatu du Frantziak, mezu antisemitak zabaltzea egotzita
Nour Attaalahk, 25 urte dituenak, "juduak edonon hiltzeko" deia egin zuen, eta Hamasek 2023ko urriaren 7an bahitutako israeldarren exekuzioen "bereizmen handiko irudiak" hartzeko eskatu zuen.
Bigarren sumendi bat erupzioan hasi da Errusiako ekialdean, 8,8 graduko lurrikararen ostean
Krasheninnikov sumendia, Errusiako Kamtxatka penintsulan kokatua, erupzioan hasi da igande honetan, ehunka urte inolako jarduerarik gabe eman ondoren, eta asteazkenean Richter eskalan 8,8ko indarra izan zuen lurrikararen ostean. Azken 24 orduotan, hamar lurrikara nabarmen baino gehiago izan dira inguru horretan.
Leon XVI .a aita santuak deia egin die gazteei "gauza handiak lortzea " helburu izateko eta kontsumismoa baztertzeko
Erroman eginako Gazteen Jubileua ixteko, aita santuak elkartasuna adierazi die Gazan eta Ukrainan gerra pairatzen ari diren gazteei.
Gizon bat espetxeratu dute Frantzian, emaztea mozkortzea egotzita, beste gizon batzuekin sexu-harremanak izatera behartzeko
62 urteko gizonezkoari emaztearen baimenik gabe topaketak antolatzea leporatzen diote, Gisele Pelicoten kasuaren eskandalua gogorarazten duen kasu batean.
60.000 pertsona inguru manifestatu dira Tel Aviven, Gazan bahituen bideoak zabaldu ostean
Gazako gatibuak Israelera bueltan eramango dituen su-eten akordio bat eskatu dute, ohi baino jende gehiagorekin egindako protesta jendetsuan, horien bideo batzuk zabaldu ostean. Bideo horietan, bahituek muturreko argaltasuna erakusten dute eta akordio bat eskatzen diete agintariei. Israelek 104 pertsona hil ditu azken orduotan Gazako Zerrendan.
Hamasek dio ez dela desarmatuko Estatu palestinar bat ezarri arte
Horrela erantzuten dio Steve Witkoff AEBk Ekialde Hurbilean duen mandatariari, talde islamista armak uzteko prest zegoela esan ondoren.
Gazako haurren heriotzak "aurrekaririk gabe" hazi direla ohartarazi du UNICEFek
Gazatarren aurkako bonbardaketak ez du etenik: gutxienez 22 palestinar hil dira bart Israelen beste eraso batzuetan.
Trumpek bi urpeko nuklear zabaldu ditu Medvedev Errusiako presidente ohiaren "adierazpen probokatzaileen" aurrean
Ukrainako gerra geldiarazteko AEBk Errusiari ezarri zion ultimatuma kritikatu zuen duela gutxi, eta ohartarazi zuen horrek bi herrialdeen arteko gatazka ekar zezakeela.