Konklabeari buruzko bitxikeriak eta aita santu berria aukeratzeko moduak historian zehar
Eliza Katolikoa gidatuko duen hurrengo aita santua aukeratzeko konklabea hasiko da asteazken honetan, Frantzisko aita santua hil eta 16 egunera. Aurreikusi bezala, 133 kardinal hautesleak Kapera Sistinoan itxiko dira.
Aita santua Eliza Katolikoaren buruzagia da, baina hautaketa prozesua ez dago jainkoaren esku. Aurrekoa hil edo karguari uko eginez gero, kardinalek dute berria bozkatzeko eskubidea Vatikano Hirian.
Zure interesekoa izan daiteke: Aita santua aukeratzeko bozketa, urratsez urrats
Konklabe hitza latinezko cum clave (giltzarekin) lokuziotik dator. Horren arabera, kardinalak edo purpuradunak Kapera Sistinoan giltzapetu eta aita santua hautatu beharko dute. Hala ere, beti ez da horrela izan.
Elizaren lehen 1.200 urteetan, tokian tokiko komunitateek osorik parte hartzen zuten aukeraketan. Modu horretan egiteak ahalbidetzen zuen, besteak beste, beste botere eta kanpoko interesek esku hartzea.
1059. urtean, Nikolas II.a aita santuak haren ondorengoa hautatzeko prozesua aldatzea eta kardinalek soilik bozkatu zezatela erabaki zuen. Horixe adierazi zuen aipaturiko aita santuak izenpetu eta zigilaturiko "In nomine domini" izeneko agirian.
Gelasio II.a izan zen konklabe batean aukeratutako lehen aita santua, 1118. urtean. Erromako fakzioen arteko borrokak tarteko, horrela egitea erabaki zuten.
Hala ere, konklabearen sistema ez zen ofizial bihurtu 1274. urtera arte. Gregorio X.ak aukeraketa prozesua bizkortzeko asmoz egin zuen aldaketa. Izan ere, aurrekoak hura hautatu arte Eliza katolikoa bi urte eta bederatzi hilabete egon zen aita santurik izendatu gabe.
Bitxikeriak
- Kapera Sistinoan egingo den 26. konklabea izango da. Lehendabizikoa 1492. urtean egin zen eta Espainiakoa zen Alexandro VI.a aita santua aukeratu zuten.
- Gaur egun, 252 purpuradunek osatzen dute Kardinalen Kolegioa, baina 80 urtetik beherakoek soilik dute botoa emateko eskubidea —133 kardinal, aurten—, Paulo VI.ak 1970ean onartutako xedapen bati jarraituz.
- Fumata edo ke zuriak iragarriko du Kapera Sistinoan giltzapetutako kardinalek aita santua aukeratu egin dutela, horretarako espresuki jarritako tximinia erabilita.
- Frantzisko 266. aita santua izan zen.
Zure interesekoa izan daiteke
Ukrainak Errusiarekin hitz egin nahi izatearen "seinale batzuk" jaso dituela azpimarratu du Putinek
Errusia "gatazka bide baketsuan amaitzeko" prest dagoela azpimarratu du, "joan den ekainean Atzerri Ministerioaren aurrean azaldu nituen printzipioetan oinarrituta" eta "gatazka eragin zuten jatorrizko arrazoiak ezabatuz gero".
AEBko Gobernuak Epstein pederastaren artxibo klasifikatuak argitaratuko ditu ostiral honetan, partzialki bada ere
Pasa den azaroan, AEBko Ordezkarien Ganberak Trumpen gobernua Jeffrey Epstein pederastaren artxiboak sekretupetik ateratzea behartzen duen legea onartu zuen. Lege-testuaren arabera, material hori "kontsultatzeko eta deskargatzeko" moduan egon beharko da.
Europar Batasunak 90.000 milioi euroko mailegua emango dio Ukrainari, zor bateratuaren bidez finantzatuta
Momentuz, 27 herrialdeetako agintariek ez dituzte aktibo errusiarrak erabiliko Ukraina finantzatzeko.
EBk akordioa iragarri du asilo-eskatzaileak "hirugarren herrialde seguruetara" deportatzea errazteko
Europako Kontseiluaren eta Europako Parlamentuaren arteko behin-behineko akordioak babes-eskaerak ez onartzeko kasuistikak zabalduko ditu.
Ospea minimoetan duela, Trumpek bere lorpenak puztu ditu nazioari egindako diskurtso batean
Ia egunero egiten dituen agerraldi publikoetan esaten dituen gauza asko errepikatuz hasi du hitzaldia agintariak: etorkinei eta Joe Biden bere aurrekoaren gobernuari eraso egin die, eta hilabete gutxi batzuetan AEBk "okerrenetik onenera" egin dutela ziurtatu du, deportazioak egin dituelako, mugaetako kontrolak zorroztu dituelako eta beste herrialde batzuen aurka muga-zergak ezarri dituelako.
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen trafikoa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.