Nolakoa izango da Leon XIV aita santu berriaren garaia?
Leon XIV.aren, Eliza Katolikoaren aita santu berriaren, aukeraketak aro berriari hasiera eman dio Vatikanoan. Francis Robert Prevostek hainbat erabaki hartu beharko ditu epe motzean, tartean, bere estiloa eta ohiturak ezarri nahi dituen edo bere aurreko Frantzisko aita santuarenak mantendu nahi dituen. Era berean, amaitu gabe geratu diren gai batzuei ere heldu beharko die.
Estiloa
Ikusiko dugun lehen gauzetako bat Prevostek aita santu argentinarraren estiloari jarraituko dion ala ez izango da. Frantziskok arrasto xumea hartu zuen bere oratoria eta itxuran, handitasun oro ukatuz. Urre-koloreko kaskularik ez, oropel handirik ez, liturgia kargaturik ez... eta bizirik zegoela erabili zituen zapata higatuekin lurperatu zen.
Vatikanoko balkoian 'Urbi et Orbi' bedeinkaziorako Leon XIV.ak egin duen lehen agerraldiaren irudia bestelakoa izan da. Jantzi zuriaren gainean mutzeta more bat zuela agertu da. Hala ere, datozen egunetan ikusiko dugu hobeto bere estiloa zein izango den, bere lehen keinu eta jantziekin.
Magisteritza
Frantzisko aita santuak, ordura arte ezinezkoak ziruditen ateak ireki zituen. Kurian emakumearen papera indartu zuen, Apezpikuen Sinodoan laikoak sartu zituen, dibortziatuak jaunartzera itzultzearen alde egin zuen eta erabaki eztabaidagarrienetakoa izan zen bikote homosexualen bedeinkazio "informala" ere onartu zuen.
Orain, bidegurutze batean dago Eliza Katolikoa eta Prevostek bide berrian gidatu beharko ditu, nahiz eta bere lehen mezuan abisatu duen "Jainkoak guztiak maite dituela baldintzarik gabe".
Bizilekua
Aita santuak, normalean, Jauregi Apostolikoan bizi izan ohi dira, San Pedro plazaren eskuinaldean. Frantziskok, ordea, nahiago izan zuen Vatikanoko Santa Marta egoitzako logelan bizi. Askoz gela soilagoa da, baina baita biziagoa eta gune jendetsuagoa ere.
Zer egingo ote du Leon XIV.ak?
Gortea
Aita santu berriak hartu behar duen lehen erabakietako bat bere laguntzaileei buruzkoa izango da. Erromako Kurian izango dituen kolaboratzaile hurbilenak aukeratu beharko ditu, zehazki Estatu idazkaria, bere eskuin esku boteretsu gisa jardungo duena.
Turkia
Hil baino hilabete batzuk lehenago, Frantziskok jakinarazi zuen Turkiara bidaia bat prestatzen ari zirela Nizeako Kontzilioaren 1.700 urteak ospatzeko. Zubi ekumeniko berri bat eraikitzeko asmoa ere bazuen, etorkizunean kristautasuna bateratze bidea zabalduz.
Leon XIV.ak bide hori jarraituko duen ala ez da beste jakingaietako bat.
Udako egoitza
Hamabi urteko agintaldian Erroma hegoaldean dagoen Castel Gangolfo jauregi ikusgarriaz ez gozatzea erabaki zuen Aita santu argentinarrak. Egoitza horretan igarotzen zuten uda bere aurrekoek, Vatikanoa baino freskoagoa zelako.
Herriko bizilagunek ez zuten ongi ikusi Frantziskoren erabakia; izan ere, horietako asko aita santuek eramaten zuten turismoaren kontura bizi ziren.
Bidaiak
Bidaia apostolikoek katolizismoaren buru berria nondik nora joango den ere erakusten dute. Frantziskok, adibidez, Lampedusa uharte italiarra aukeratu zuen, Afrikatik ihes egiten duten etorkinentzako atea dena.
Benedikto XVI.a, aita santu teologoa, bestalde, Barira (Italiako hegoaldea) joan zan 2005eko maiatzean, Eukaristia Biltzarra ixtera.
Txina
Frantziskoren garaiko mugarri geopolitikoetako bat Txinara egindako hurbilketa historiko bat izan zen. Herrialde horrekin Vatikanoak ez zuen harreman diplomatikorik 1951tik. 2018an, ordea, Egoitza Santuak eta Pekinek apezpikuen izendapena batera egitea adostu zuten, eta beste lau urterako berritu dute. Zer egingo du Leon XIV.ak?
Norabide geopolitikoa
Azken hamarkadan, Vatikanoak bere helburu geopolitikoak aldatu ditu, eta bere interesa ekialdera eta hego globalera, Asiara eta Afrikara, zuzendu du, horietan ari baita hazten katolikoen kopurua. Ikusteko dago aita santu berriak estrategia horri jarraituko dion ala, berriz ere, Europa erdigunean jarriko duen.
Bakarrik edo taldean agindu
Frantzisko zenak C9 izeneko taldea osatu zuen gobernatu ahal izateko. Bederatzi kardinalek osatutako kontseilua zen eta Eliza eta Kuria eraberritzeko aholkuak ematen zizkioten.
Honen gaineko erabakia ere hartu beharko du Leon XIV.ak hurrengo asteetan.
Albiste gehiago mundua
Bigarren sumendi bat erupzioan hasi da Errusiako ekialdean, 8,8 graduko lurrikararen ostean
Krasheninnikov sumendia, Errusiako Kamtxatka penintsulan kokatua, erupzioan hasi da igande honetan, ehunka urte inolako jarduerarik gabe eman ondoren, eta asteazkenean Richter eskalan 8,8ko indarra izan zuen lurrikararen ostean. Azken 24 orduotan, hamar lurrikara nabarmen baino gehiago izan dira inguru horretan.
Leon XVI .a aita santuak deia egin die gazteei "gauza handiak lortzea " helburu izateko eta kontsumismoa baztertzeko
Erroman eginako Gazteen Jubileua ixteko, aita santuak elkartasuna adierazi die Gazan eta Ukrainan gerra pairatzen ari diren gazteei.
Gizon bat espetxeratu dute Frantzian, emaztea mozkortzea egotzita, beste gizon batzuekin sexu-harremanak izatera behartzeko
62 urteko gizonezkoari emaztearen baimenik gabe topaketak antolatzea leporatzen diote, Gisele Pelicoten kasuaren eskandalua gogorarazten duen kasu batean.
60.000 pertsona inguru manifestatu dira Tel Aviven, Gazan bahituen bideoak zabaldu ostean
Gazako gatibuak Israelera bueltan eramango dituen su-eten akordio bat eskatu dute, ohi baino jende gehiagorekin egindako protesta jendetsuan, horien bideo batzuk zabaldu ostean. Bideo horietan, bahituek muturreko argaltasuna erakusten dute eta akordio bat eskatzen diete agintariei. Israelek 104 pertsona hil ditu azken orduotan Gazako Zerrendan.
Hamasek dio ez dela desarmatuko Estatu palestinar bat ezarri arte
Horrela erantzuten dio Steve Witkoff AEBk Ekialde Hurbilean duen mandatariari, talde islamista armak uzteko prest zegoela esan ondoren.
Gazako haurren heriotzak "aurrekaririk gabe" hazi direla ohartarazi du UNICEFek
Gazatarren aurkako bonbardaketak ez du etenik: gutxienez 22 palestinar hil dira bart Israelen beste eraso batzuetan.
Trumpek bi urpeko nuklear zabaldu ditu Medvedev Errusiako presidente ohiaren "adierazpen probokatzaileen" aurrean
Ukrainako gerra geldiarazteko AEBk Errusiari ezarri zion ultimatuma kritikatu zuen duela gutxi, eta ohartarazi zuen horrek bi herrialdeen arteko gatazka ekar zezakeela.
Etxean betetzeko 12 urteko espetxe-zigorra ezarri diote Alvaro Uribe Kolonbiako presidente ohiari
Gainera, 3.400 milioi peso kolonbiarreko (822.000 dolar) isuna ezarri diote, eta zortzi urte baino gehiagorako inhabilitatu dute eskubide eta funtzio publikoak gauzatzeko.
EBJAk Italiari ohartarazi dio herrialde bat segurutzat jotzeko kontrol judiziala eta informazio eskuragarriaren bermeak behar direla
Giorgia Meloni Italiako lehen ministroak kritikatu duenez, erabaki "harrigarriak" berekin dakar "Europako jurisdikzioak ez dagozkion eskubideak erreklamatzea". Mediterraneoan erreskatatu eta Italiako agintariek Albaniako zentro batera eraman zuten Bangladesheko migratzaile bati buruzkoa da auzia.
Nahaspila AEBko ipar-ekialdean: Uholdeek metroa, errepideak eta aireportuak kolapsatu dituzte
Euriteek New York, New Jersey, Filadelfia eta Washington bezalako hiriak kolpatu dituzte, larrialdi egoera ezarri, 1.300 hegaldi bertan behera utzi eta errepideak, metro geltokiak eta trenak itxi behar izan dituzte.