Nolakoa izango da Leon XIV aita santu berriaren garaia?
Leon XIV.aren, Eliza Katolikoaren aita santu berriaren, aukeraketak aro berriari hasiera eman dio Vatikanoan. Francis Robert Prevostek hainbat erabaki hartu beharko ditu epe motzean, tartean, bere estiloa eta ohiturak ezarri nahi dituen edo bere aurreko Frantzisko aita santuarenak mantendu nahi dituen. Era berean, amaitu gabe geratu diren gai batzuei ere heldu beharko die.
Estiloa
Ikusiko dugun lehen gauzetako bat Prevostek aita santu argentinarraren estiloari jarraituko dion ala ez izango da. Frantziskok arrasto xumea hartu zuen bere oratoria eta itxuran, handitasun oro ukatuz. Urre-koloreko kaskularik ez, oropel handirik ez, liturgia kargaturik ez... eta bizirik zegoela erabili zituen zapata higatuekin lurperatu zen.
Vatikanoko balkoian 'Urbi et Orbi' bedeinkaziorako Leon XIV.ak egin duen lehen agerraldiaren irudia bestelakoa izan da. Jantzi zuriaren gainean mutzeta more bat zuela agertu da. Hala ere, datozen egunetan ikusiko dugu hobeto bere estiloa zein izango den, bere lehen keinu eta jantziekin.
Magisteritza
Frantzisko aita santuak, ordura arte ezinezkoak ziruditen ateak ireki zituen. Kurian emakumearen papera indartu zuen, Apezpikuen Sinodoan laikoak sartu zituen, dibortziatuak jaunartzera itzultzearen alde egin zuen eta erabaki eztabaidagarrienetakoa izan zen bikote homosexualen bedeinkazio "informala" ere onartu zuen.
Orain, bidegurutze batean dago Eliza Katolikoa eta Prevostek bide berrian gidatu beharko ditu, nahiz eta bere lehen mezuan abisatu duen "Jainkoak guztiak maite dituela baldintzarik gabe".
Bizilekua
Aita santuak, normalean, Jauregi Apostolikoan bizi izan ohi dira, San Pedro plazaren eskuinaldean. Frantziskok, ordea, nahiago izan zuen Vatikanoko Santa Marta egoitzako logelan bizi. Askoz gela soilagoa da, baina baita biziagoa eta gune jendetsuagoa ere.
Zer egingo ote du Leon XIV.ak?
Gortea
Aita santu berriak hartu behar duen lehen erabakietako bat bere laguntzaileei buruzkoa izango da. Erromako Kurian izango dituen kolaboratzaile hurbilenak aukeratu beharko ditu, zehazki Estatu idazkaria, bere eskuin esku boteretsu gisa jardungo duena.
Turkia
Hil baino hilabete batzuk lehenago, Frantziskok jakinarazi zuen Turkiara bidaia bat prestatzen ari zirela Nizeako Kontzilioaren 1.700 urteak ospatzeko. Zubi ekumeniko berri bat eraikitzeko asmoa ere bazuen, etorkizunean kristautasuna bateratze bidea zabalduz.
Leon XIV.ak bide hori jarraituko duen ala ez da beste jakingaietako bat.
Udako egoitza
Hamabi urteko agintaldian Erroma hegoaldean dagoen Castel Gangolfo jauregi ikusgarriaz ez gozatzea erabaki zuen Aita santu argentinarrak. Egoitza horretan igarotzen zuten uda bere aurrekoek, Vatikanoa baino freskoagoa zelako.
Herriko bizilagunek ez zuten ongi ikusi Frantziskoren erabakia; izan ere, horietako asko aita santuek eramaten zuten turismoaren kontura bizi ziren.
Bidaiak
Bidaia apostolikoek katolizismoaren buru berria nondik nora joango den ere erakusten dute. Frantziskok, adibidez, Lampedusa uharte italiarra aukeratu zuen, Afrikatik ihes egiten duten etorkinentzako atea dena.
Benedikto XVI.a, aita santu teologoa, bestalde, Barira (Italiako hegoaldea) joan zan 2005eko maiatzean, Eukaristia Biltzarra ixtera.
Txina
Frantziskoren garaiko mugarri geopolitikoetako bat Txinara egindako hurbilketa historiko bat izan zen. Herrialde horrekin Vatikanoak ez zuen harreman diplomatikorik 1951tik. 2018an, ordea, Egoitza Santuak eta Pekinek apezpikuen izendapena batera egitea adostu zuten, eta beste lau urterako berritu dute. Zer egingo du Leon XIV.ak?
Norabide geopolitikoa
Azken hamarkadan, Vatikanoak bere helburu geopolitikoak aldatu ditu, eta bere interesa ekialdera eta hego globalera, Asiara eta Afrikara, zuzendu du, horietan ari baita hazten katolikoen kopurua. Ikusteko dago aita santu berriak estrategia horri jarraituko dion ala, berriz ere, Europa erdigunean jarriko duen.
Bakarrik edo taldean agindu
Frantzisko zenak C9 izeneko taldea osatu zuen gobernatu ahal izateko. Bederatzi kardinalek osatutako kontseilua zen eta Eliza eta Kuria eraberritzeko aholkuak ematen zizkioten.
Honen gaineko erabakia ere hartu beharko du Leon XIV.ak hurrengo asteetan.
Albiste gehiago mundua
ABCk bertan behera utzi du Jimmy Kimmelen telebista saioa Charlie Kirki buruz egindako iruzkinengatik
Pasa den asteleheneko saioan, Jimmy Kimmel umoregileak Donald Trump presidentearen bueltako jarraitzaileei leporatu zien Charlie Kirk ekintzaile ultrakontsebardorearen hilketarekin etekin politikoa atera nahi izatea.
Trumpen bisita Erresuma Batura: harrera ikusgarria Windsorren eta herritarren prostestak kalean
Donald Trump AEBko presidenteak bigarren bisita ofiziala hasi du, gaur, Erresuma Batuan. Carlos III .a erregeak gala handiko harrera egin dio Windsor gaztelua, eta, adi berean, milaka pertsona kalera atera dira, AEBko presidenteak ezarritako politiken aurka protesta egiteko.
Bruselak Israeli muga-zergak ezartzea eta funtsak etetea proposatu du, ez ordea merkataritza haustea
Zigorrak proposatu dizkie Bezalel Smotrich eta Itamar Ben Gvir ministroei, kolono bortitzei eta Hamaseko hamar bat buruzagiri.
Israelgo Armadak bigarren errepide bat zabaldu du 48 orduz, gazatarrak hegoaldera bultzatzeko asmoz
Gaza hirian bakarrik gutxienez 150 helbururi eraso egin die Israelgo Armadak, lurreko erasoaldiaren lehen bi egunetan. Halaber, Gazako hiriburuan telefono eta interneterako konexioa eten dute, azken erasoen ondorioz.
Lau pertsona atxilotu dituzte Windsor gazteluan Trumpen eta Epsteinen argazkiak proiektatzea leporatuta
Carlos III .ak harrera egingo dio gaur AEBko presidenteari gazteluan, Erresuma Batura egingo duen bigarren estatu-bisitan.
Gaza hiriaren kontrako lurreko erasoaldiak milaka palestinar hegoaldera mugitzera behartu ditu
Israelgo Armadaren bozeramaileak hegoaldera mugitzeko deia egin die Gaza hiriko biztanleei, hiriburua "borroka eremua arriskutsua" dela argudiatuta. Ildo horretan, bizilagunen % 40 hiritik atera dela gaineratu du. Hala ere, zenbait iturriren arabera, 500.000 gazatar gelditzen dira oraindik Gaza hirian.
Utahko Fiskaltzak heriotza zigorra eskatuko du Tyler Robinsonentzat, Charlie Kirk hiltzeagatik
Robinsoni hainbat kargu leporatu dizkiote formalki, hilketa larriagotua tartean. Hainbat karguri egin beharko die aurre: justizia oztopatzea eta suzko arma tirokatuta delitu larria egitea (gorputzeko lesio larriak eragin zituen), lekukoak manipulatzea eta adingabe baten aurrean indarkeriazko delitu bat egitea.
Albiste izango dira: Lurreko operazioa Gazan, eskumenen inguruko bilera eta Trump Erresuma Batuan
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
EBk bere jarrerari eutsi eta ez du genozidio hitza erabili, NBEren txostenak Gazakoa hala dela aitortu arren
Anouar El Anouni Europar Batasuneko Atzerri Gaietako bozeramailearen arabera, "genozidio ekintza bat izan dela esateko, ebazpen judizial bat" behar da, eta, beraz, epaitegiek erabaki beharko dute hori.
EBk asteazken honetan onartuko du Israelekin duen merkataritza-akordioa partzialki etetea
Kaja Kallas Erkidegoko diplomaziaren arduradunak eta Maros Sefcovic Europako Merkataritza komisarioak agerraldia egingo dute kazetarien aurrean, hartutako erabakien berri emateko asmoz.