Xabier Mendiguren Bereziartu idazlea eta itzultzailea hil da, 78 urte zituela
Xabier Mendiguren Bereziartu idazlea eta itzultzailea hil da gaur, 78 urte zituela. Ezkion 1945. urtean jaiotakoa, euskararen sustapenean aritu da ia bizitza osoan lanean, arlo ezberdinetan. Besteak beste, Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusi izan zen 12 urtez, eta Euskaltzaindiak euskaltzain urgazle izendatu zuen 1975ean eta ohorezko euskaltzain 2021ean.
Ikastolak sortu ziren urteetan, hainbat proiektu didaktiko eta pedagogikotan hartu zuen parte, eta irakaskuntzarako eduki ugari sortu zuen. Iker taldearen sortzaile izan zen, eta Saioka euskarazko ikasliburuen egileetako bat.
Filosofia eta Letratan lizentziaduna, Martuteneko Itzultzaile Eskolaren sorkuntzan ere parte hartu zuen, eta Pentsamenduaren Klasikoak bildumaren zuzendari teknikoa izan zen. Halaber, Elhuyar Hiztegiaren 2013ko bertsioa sortu zuen taldeko zuzendaria izan zen, Miren Azkarate eta Xabier Kintanarekin batera.
EITBrentzat itzulpen-lanak egin zituen, eta literatura ere itzuli zuen, besteak beste Goethe, Txekhov, Tolstoi, Zweig, Günter Grass, Hermann Hesse, Thomas Mann, Charles Dickens eta Cesare Pavese idazle erraldoien lanak. Literaturatik kanpo, halaber, Nietzsche, Karl Marx eta Schopenhauer filosofoen idatziak ekarr zituen euskarara.
Gainera, Bi istorio narrazioa argitaratu zuen 1997an, baita Iparragirreren biografia bat eta zenbait saiakera ere: Europako ezker berria, Itzulpengintza: historia eta teoria, Euskal itzulpengintzaren historia laburra...
Iñaki Mendiguren anaiak Xabier gizon "diplomatiko eta baketsua" zela adierazi du Euskadi Irratian, eta ostegun arratsaldean san Inazio elizan meza izango dela azaldu du. Xabier Mendiguren Bereziartu zenaren errautsak Ezkion eta Donostian zabalduko dituzte, "bizitza hasi eta bukatu zuen tokietan".
Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusiak Mendigurenek euskararen alde egindako lana goratu du. "Euskaraz bizitzeko ahaleginean bizitza oso bat euskararentzat. Mila esker Xabier, Kontseiluari ez ezik euskara jendeoi eman diguzun guztiagatik", idatzi du X sare sozialean.
Zure interesekoa izan daiteke
Bakardadea eta nortasuna hartuko ditu hizpide Literaktum letren jaialdiak
Donostiako literatura jaialdiak Juan Jose Millas, Eider Rodriguez, Javier Cercas, Laura Chivite, Arantxa Urretabizkaia, Juan Manuel de Prada, Julen Apella, Belen Gopuegui, Harkaitz Cano eta Ignacio Martinez de Pison gonbidatu ditu, besteak beste.
Anjel Lertxundi sarituko dute Irun literatura sarietan
Azaroaren 22an, Irun literatura sarien 46. edizioko banaketa ekitaldian, omenduko dute Lertxundi. Sariok Garazi Kamio Anduagak, Karlos Linazasoro Izagirrek, Mario Marínek eta Marina Casadok jasoko dituzte.
Bernardo Atxaga: "Pertsonaiarik gabe ez dago nobelarik"
Bernardo Atxaga idazleak Enarak eleberria (Pamiela argitaletxea) aurkeztu du gaur Arte Ederren Bilboko museoan.
Lourdes Oñederra: “Isiltasuna zentsura edo auto-zentsura bada, bakerik gabe bizitzera kondenatzen gaitu”
Donostiar idazleak “Azken batean” liburua argitaratu du, bere hirugarren eleberria. Ama-alaba heldu batzuen bizitzan sakonduz, absentzia, isiltasuna eta indarkeria kartografiatu ditu Oñederrak.
Karmele Mitxelenak, Laura Chivitek eta "Gerra Gazan" liburuak Zilarrezko Euskadi sariak jaso dituzte
GIpuzkoako liburu-denden elkarteak Zilarrezko Euskadi sariak banatu ditu goizean; Karmele Mitxelenak (Zoriona, edo antzeko zerbait), Laura Chivitek (El ataque de las cabras) eta Joe Saccoren Gerra Gazan (Astiberri argitaletxea) lanek jaso dituzte literatura lanei bigarren aukera bat eman nahi dien golardoa.
Espainiako Kultura Ministerioak Xabier Olarra eta Marian Ochoa de Eribe itzultzaileak saritu ditu
Olarra tolosarrak Itzultzailearen Obraren Espainiako Saria jaso du, eta Maria Angeles Ochoa de Eribe bilbotarrak Itzulpen Onenarena, “Theodoros” Mircea Cărtărescuren eleberria gaztelaniara eramateko orduan egindako lanagatik. Sari bakoitzak 30.000 euroko diru saria dakar.
Garazi Albizuak, Koldo Bigurik, Markos Zapiainek eta Itxaso del Castillok ere irabazi dituzte Euskadi sariak
Gaztelaniazko Literatura, Euskarazko Literatura Itzulpena, Saiakera Euskaraz eta Saiakera Gaztelaniaz modalitateetako irabazleak dira, “Termita”, “Arturoren uhartea. Ume baten oroitzak”, “Txillardegi hizkuntzalari” eta “Mujeres furiosas. El monstruo femenino en el audiovisual de terror” lanekin. Joan den astean, Unai Elorriaga, Karmele Mitxelena eta Maite Rosende idazleek ere jasoko dutela iragarri zuten.
‘Linguae Vasconum Primitiae’, urriaren 11tik aurrera ikusgai Baionako Euskal Museoan
Linguae Vasconum Primitiae liburuaren ale bakarra Baionako Euskal Museoan ikusi ahal izango da larunbat honetatik urtarrilaren 11ra. 1545ean Bordelen argitaratutako lan hau "mugarria" da euskal literaturan, eta autoreak berak (Bernart Etxepare) eman dio izena Institutuari. Linguae Vasconum Primitiae lanak 28 orrialde ditu, eta, itxura xumea izan arren, garrantzi berezia du euskal ondarearen historian.
Eider Rodriguez: "Normaltasun nahiaren azpian ezkutatzen den ezinegona agerrarazten saiatu naiz"
Eider Rodriguez idazleak "Dena zulo bera zen" (Susa, 2025) liburua argitaratu du. Lanak sei kontakizun biltzen ditu.
Euskaltzaindiak Gabriel Arestiren idatzi eta objektuak bildu ditu Bilbon
Idazlearen heriotzaren 50. urteurrenean, Arestik literatura aldizkarietan egin zituen lehen argitalpenak eta objektu ikonikoak jarri dituzte erakusgai Bizkaiko Foru Liburutegian, haren betaurreko ikonikoak esate baterako.