Kataluniako erreferendum legearen gako nagusiak
SARRERA: AUTODETERMINAZIOA
Legearen sarreran autodeterminazio eskubidea aldarrikatu dute giza eskubideen artean “lehena” dela azpimarratuta. Gainera, nazioarteko hainbat itunetan jasotzen dela aipatu dute. Urriaren batean erreferenduma galaraziko balute, Estatuak berak sinatutako nazioarteko eskubideak urratuko liratekeela dio legeak.
LEGE GORENA
Onartutakoaren arabera, erreferendum legeak maila “gorena” du, eta salbuespenezko erregimen juridikoa ezartzen du Katalunian. Horrela, erreferendum legea “beste edozein legeren gainetik” dago (Estatutua eta Konstituzioa barne). Horrela, funtzionarioak, langileak, agintariak eta erreferendumarekin kolaboratuko duten enpresak blindatzea dute helburu.
HAUTESLEAK
Erreferendumean Kataluniako Parlamenturako hauteskundeetan bozkatzeko eskubidea duten adin nagusikoek parte hartu ahalko dute. Atzerrian bizi diren kataluniarrek ere izango dute bozkatzeko eskubidea, betiere Generalitatearen erroldan izena ematen badute. Ez da posta bidezko botorik egongo.
HAUTETSONTZIAK, ERROLDA ETA BOTO-PAPERAK
Erreferendumerako hauteskunde errolda urriaren 1eko zalantza nagusietako bat da, eta legeak ez du argitzen, Kataluniako Gobernuaren esku uzten baitu kontu hori. Dekretu bidez arautu beharko du Generalitateak.
GALDERA
Galdera hiru hizkuntzatan egongo da boto-paperetan: katalanez, gaztelaniaz eta okzitanieraz. Hauxe izango da: "Nahi al duzu Katalunia Estatu independentea izatea, errepublika forman?". BAI edo EZ markatu edo botoa zuri emateko aukera izango dute.
HAUTESLEKUAK
Udalek Generalitatearen esku utzi beharko dituzte hauteslekuak, eta hauteskunde mahaiek presidente bat eta bi mahaikide izango dituzte. Kide horiek zoriz hautatuko dituzte, eta behartuta egongo dira bertan parte hartzera.
LOTESLEA
Erreferendumak ez du ezartzen gutxieneko parte-hartzerik, eta emaitzak “lotesleak”, hots, halabeharrez betetzekoak, izango dira. Baietzak irabaziz gero, trantsizio juridikoaren legea sartuko da indarrean, eta 48 orduan aldarrikatuko dute independentzia.
HAUTESKUNDE KANPAINA
Hauteskunde kanpaina irailaren 15ean hasiko da, eta 15 egun iraungo du.
Zure interesekoa izan daiteke
Erorien Monumentua eraisteko eskatu dute berriz ere Iruñean
Elkarte memorialistak kalera atera dira berriro larunbat honetan, Erorien Monumentua eraistea eskatzeko, eta PSNk, EH Bilduk eta Geroa Baik adostutako proiektua atzera botatzea eskatzeko.
Ertzaintzaren pilotakada bat jaso ostean hil zen Rosa Zarraren omenezko plaka jarri du Donostiako Udalak
Orain arte, 37 plaka jarri ditu Udalak, "terrorismoaren eta motibazio politikoko indarkeriaren biktima izan zirenei espazio publikoan ikusgarritasuna emateko".
Aurrekontuak adosteko proposamen "errealistak eta bideragarriak" eskatu dituzte EAJk eta PSE-EEk, "eredu aldaketarik gabe"
Datorren astean hasiko dira hurrengo urterako Euskadiko aurrekontuak negoziatzen. EH Bilduk eta Sumarrek "koherentzia" eskatu diete Eusko Jaurlaritzako bazkideei, "ezin delako guztiekin aldi berean negoziatu", eta PPk "hobekuntzak" proposatu ditu, batez ere, Osasunean eta Segurtasunean.
Istiluak Lasarte-Orian Voxen presentziaren aurkako protesta batean
Ertzaintzak segurtasun hesia jarri du Voxen mahaiaren inguruan, eta bertan bildutako antifaxisten aurka oldartu da. Lasarte-Oriako PSE-EE, EH Bildu, EAJ eta Elkarrekin Podemos alderdiek ere gaitzetsi dute Vox bertaratu izana.
Espainiako Gobernuak 2027ra arte lanean jarraituko duela ziurtatu du Sanchezek
Brasilen Nazio Batuen Erakundeak klimaren inguruan deitutako COP30 goi-bilera hasi aurretik agintariek izandako bileran parte hartu ostean emandako prentsaurrekoan, Pedro Sanchezek esan du Junts "oso serio" hartzen dutela, baina legegintzaldia amaitzearen aldeko apustua egin du, "ahaleginak merezi duelako"; izan ere, "Espainia azken 45 urteetako unerik onenetako bat igarotzen ari da". Sanchezen arabera, Gobernuak 2026rako aurrekontu-proiektua aurkeztuko du, baina, kontu berriak onartu zein onartu ez, "Espainiak aurrera egiten jarraituko du, eta Gobernuak bere bide-orriarekin jarraituko du 2027an legegintzaldi hau amaitu arte".
Jaurlaritzaren arabera, EAEko erakunde publikoen % 35ek ez dute euskarazko akreditazio-maila "benetan" betetzen
Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburu Ibone Bengoetxeak jakinarazi duenez, EAEko erakundeen % 35ean "ez da benetan egiaztatu" euskarazko hizkuntza-egiaztapenaren indizea. PPk "gaztelania hiztunen diskriminazioa" salatu arren, popularrak "ez daude batere kezkatuta" % 35 horrekin, eta horrek argi islatzen du PP nolakoa den, Bengoetxearen iritzian.
Euskadik eta Kanariek aldi baterako lan baimenak eskatu dituzte migratzaileentzat
Bakarrik dauden migratzaile adingabeen egoerak "nahiko trabatuta" jarraitzen duela adierazi du Kanarietako Gobernuko presidenteak, eta lurraldeen arteko lankidetza defendatu du.
Ertzaintza tiro errazeko poliziatzat azaltzea egotzi dio Estebanek Otegiri, eta segurtasun forora joateko eskatu dio
EBBko presidenteak deitoratu egin du EH Bilduko buruak euskal polizia autonomikoarekiko "gorrotoa" eragitea "arrazoi politikoengatik", eta segurtasun ereduari buruz eztabaidatzeko eskatu dio lehendakariak bultzatutako foroan.
Lehendakariak esan du ezker abertzalea sistemara hurbildu dela baina euskal gizartearekin oraindik zor etiko izugarria duela
Amaia Martinez VOXeko legebiltzarkideak "ezker erradikalak euskal politika munduan gero eta protagonismo gehiago" izatearen gainean galdetu dio lehendakariari. Pradalesek esan dio ezker abertzalea erakunde sistemara etorri dela azkenean, nahiz eta oraindik euskal gizartearekin zor etiko izugarria duen, eta PSE-EErekin duen koalizio gobernua defendatu du.
Sabino Arana Fundazioak omenaldia egin die nazismoak deportatutako EAJko militanteei
Bilboko egoitzan egin duten ekitaldian, plaka bat jarri dute nazien esku egondako, gutxienez, 13 kide jeltzaleen omenez.