Frantziako hauteskundeak: nor da nor Eliseorako lehian?
2022ko apirilaren 10ean, frantziarrak hautetsontzietara deituta daude, datozen bost urteetan nork gobernatuko dituen erabakitzeko. Bi itzuliko sistema dute, kontsentsuko hautagaiei mesede egiten diena, eta, printzipioz, Emmanuel Macron egungo presidentea da faboritoa.
Jarraian, kanpainaurreko protagonista nagusiak aztertuko ditugu, hauteskundeak egiteko bi hilabete falta direnean:
Emmanuel Macron
Macron 2017an sartu zen politikaren lehen lerroan, zentroko mugimendu liberal berri batekin. Frantziako Konstituzioak elkarren segidako bi agintaldi baimentzen ditu presidentearentzat; beraz, Macronek beste bost urtez errepikatzeko eskubidea dauka. Faborito azaldu da zundaketa guztietan, eta lehen itzulirako boto-asmoaren arabera, botoen % 20tik gora jasoko dituen hautagai bakarra da.
Valérie Pecresse
Pecressek Frantziako eskuin klasikoa ordezkatzen du, Jacques Chiracen eta Nicolas Sarkozyren mugimenduen oinordeko. Polemiken ondorioz François Fillonen eskutik 2017an bigarren itzulitik kanpo geratu ziren Errepublikarren burua da. Bigarren ageri da boto-asmoan, eta, gorenera iristekotan, lehen emakumea litzateke Frantziako Presidentetzan.
Marine Le Pen
Jean Marie Le Penen alaba eta oinordeko politikoa da presidente izateko beste hautagaietako bat. Oraingoan, Le Pen bere irudia moderatzen ahalegindu da, neurri handi batean Zemmour aurkeztuta eskuin muturreko benetako hautagai gisa. Halere, Pecressen ezusteko sarrerarekin topatu da, eta jada ez dauka hain ziurtatuta 2021eko zundaketek aurreikusten zuten bigarren itzulirako pasea.
Éric Zemmour
Zemmour ultraeskuineko ideiengatik egin zen ezagun hedabideen aurrean, eta Reconquista proiektu politikoarekin eman die forma orain ideia horiei. Gorakada azkarra izan zuen inkestetan, baina azken asteotan laugarren posturaino jaitsi da.
Hautagaitza aurkezteko bideoan esan zuen Frantzia "salbatu" egingo duela migrazioak, segurtasunik ezak eta LGTBI kolektiboaren eskubideen aldarrikapek eragin dituzten erronken aurrean. Bere adierazpen polemikoek epaitegietara eraman dute, eta arrazakeria sustatzeagatik zigortu zuten urtarrilean.
Jean-Luc Mélenchon
Jean-Luc Mélenchon, Frantzia Intsumisoko liderrak ezkerrik borrokalariena ordezkatu du azken hamarkadan, bere burua Alderdi Sozialistaren ustezko zentrismoaren aurreko alternatiba gisa azalduta. Inkesten arabera, duela bost urte lortutako botoen erdiak eskuratuko ditu. Datorren hitzordua azken aukera izan liteke 70 urteko hautagai honentzat.
Yannick Jadot
Yannick Jadot eurodiputatuak Europa Ekologia-Berdeak ordezkatzen ditu, Frantziako ekologismoaren bandera politikoa. Melenchon du aurkari nagusi, ezkerraren hautagai nagusia, baina ez batak ez besteak ez omen dute botoen % 10 baino gehiago eskuratuko.
Christiane Taubira
Christiane Taubirak urtarrilaren erdialdera berretsi zuen bere hautagaitza, hilabeteetako espekulazioen ostean. Justizia ministro ohiak gainerako taldeek lekua hartuta zutenean egin zuen sarrera, ezkerrari plataforma independente batetik bultzada berria emateko asmoz.
Anne Hidalgo
Alderdi Sozialistak urrian izendatu zuen Hidalgo hautagai, Parisen bi garaipen izan ostean. Ezkerreko beste hautagaiei elkarrekin plataforma bat osatzeko proposatu die, baina ez du arrakastarik izan. Edonola ere, hiriburuko alkateak ez du amore emango, datozen bi hilabeteetan gerta daitekeenaren esperoan.
Albiste gehiago politika
ETAko preso, iheslari eta deportatuak etxeratzeko eskatu du Sarek Bilbon, "gatazkaren ondorioak" gainditzeko
Urtero bezala, ETAko preso, iheslari eta deportatuak etxeratzeko eskatu du Sare mugimenduak Bilboko Aste Nagusian, “badelako garaia sufrimendua gainditu eta elkarbizitzarako zubiak eraikitzeko, indarkeria guztietako biktimak gogoan izanda”.
Ezkaban fusilatutako anarkista gazte baten gorpuzkiak familiari eman dizkiote
Nafarroako Gobernuko bigarren presidenteorde eta Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako kontseilari Ana Ollo izan du buru Ignacio Francisco Canedaren gorpuzkiak senitartekoei emateko ekitaldiak. AEBn jaiotako anarkista gazte hori Gerra Zibilean San Kristobal gotorlekutik ihes egiten saiatu ondoren fusilatu zuten. 1936ko ekainetik zegoen bertan preso, bere aktibismo politikoagatik.
Txiki eta Otaegiren oroimenezko muralari eraso egin diote Durangon
Haien aurpegiak eta muraleko leloa zirriborraturik agertu dira eta etarras idatzi dute erasotzaileek. Ernaik salatu duenez, "eraso faxistek eta espainolistek ez dute tokirik", eta murala auzolanean berregiteko deia egin dute.
Pernando Barrena: “Maliko etorkin guztiak gerratik ihesi datoz. Zein alde dago Malikoa eta Ukrainakoa izatearen artean?”
Erantzunean “oso jarrera arrazistak” ikusten ditu EH Bilduren europarlamentariak, eta, horiek desagerrarazi ezea, Europak asilo eskubidearen zentzua zaborrera botata izango duela salatu du Euskadi Irratian.
Ernaik independentziaren aldeko manifestazioa deitu du Donostian, irailaren 14an
'Ekin eta bultza' lelopean, Euskal Herriaren independentzia aldarrikatu nahi dute. Txiki eta Otaegiren fusilamenduaren 50. urteurrena ere oroituko dute.
ETAko presoen aldeko 135 ekintza dokumentatu ditu Covitek udako jaietan
"Horrelako mezuek espetxetik ateratzea helburu legitimoa dela eta hilketengatik zein bestelako krimen batzuengatik ezarritako zigorrak bidegabeak izan ziren ideia sustatzen dute", deitoratu du Consuelo Ordoñezek.
Peinado epaileak Begoña Gomez inputatu gisa deklaratzera deitu du, diru publikoa bidegabe erabiltzea egotzita
Irailaren 11n deklaratu beharko du Sanchezen emazteak Madrilgo Auzitegian. Cristina Alvarez, haren aholkulariak berriz, bezperan, irailaren 10ean.
Udaltzain bat txosnetatik kanporatu dutela salatu du Ondarroako Udalak
Udalaren ustez, gertatutakoa "oso larria" da, eta neurriak hartuko dituela jakinarazi du.
Sarek "salbuespeneko espetxe-politikak" amaitzeko eskatu du Donostian
Urtero legez, Sarek manifestazioa egin du Donostiako Aste Nagusian, "euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzea" eskatzeko. Azken urtean lortu diren aurrerapausoak azpimarratu dituzte bertan, baina oraindik bide luzea dagoela egiteko gaineratu dute. Sarek espetxe-legeak eta -politikak aldatzeko eskatu du "benetako bizikidetza" lortze aldera.
Eusko Jaurlaritzak babes ofizialeko 225 etxebizitza lizitatu ditu Gasteizko Larrein auzoan
Visesak lehiaketara atera ditu alokairuko etxebizitza babestuaren sustapen honen obrak, 38,5 milioi euroko aurrekontuarekin eta 24 hilabeteko egikaritze-epearekin. Kontratua, eranskinak eta urbanizazioa barne, irailaren 26ra arte aurkeztu ahal izango da.