Frantziako hauteskundeak: nor da nor Eliseorako lehian?
2022ko apirilaren 10ean, frantziarrak hautetsontzietara deituta daude, datozen bost urteetan nork gobernatuko dituen erabakitzeko. Bi itzuliko sistema dute, kontsentsuko hautagaiei mesede egiten diena, eta, printzipioz, Emmanuel Macron egungo presidentea da faboritoa.
Jarraian, kanpainaurreko protagonista nagusiak aztertuko ditugu, hauteskundeak egiteko bi hilabete falta direnean:
Emmanuel Macron
Macron 2017an sartu zen politikaren lehen lerroan, zentroko mugimendu liberal berri batekin. Frantziako Konstituzioak elkarren segidako bi agintaldi baimentzen ditu presidentearentzat; beraz, Macronek beste bost urtez errepikatzeko eskubidea dauka. Faborito azaldu da zundaketa guztietan, eta lehen itzulirako boto-asmoaren arabera, botoen % 20tik gora jasoko dituen hautagai bakarra da.
Valérie Pecresse
Pecressek Frantziako eskuin klasikoa ordezkatzen du, Jacques Chiracen eta Nicolas Sarkozyren mugimenduen oinordeko. Polemiken ondorioz François Fillonen eskutik 2017an bigarren itzulitik kanpo geratu ziren Errepublikarren burua da. Bigarren ageri da boto-asmoan, eta, gorenera iristekotan, lehen emakumea litzateke Frantziako Presidentetzan.
Marine Le Pen
Jean Marie Le Penen alaba eta oinordeko politikoa da presidente izateko beste hautagaietako bat. Oraingoan, Le Pen bere irudia moderatzen ahalegindu da, neurri handi batean Zemmour aurkeztuta eskuin muturreko benetako hautagai gisa. Halere, Pecressen ezusteko sarrerarekin topatu da, eta jada ez dauka hain ziurtatuta 2021eko zundaketek aurreikusten zuten bigarren itzulirako pasea.
Éric Zemmour
Zemmour ultraeskuineko ideiengatik egin zen ezagun hedabideen aurrean, eta Reconquista proiektu politikoarekin eman die forma orain ideia horiei. Gorakada azkarra izan zuen inkestetan, baina azken asteotan laugarren posturaino jaitsi da.
Hautagaitza aurkezteko bideoan esan zuen Frantzia "salbatu" egingo duela migrazioak, segurtasunik ezak eta LGTBI kolektiboaren eskubideen aldarrikapek eragin dituzten erronken aurrean. Bere adierazpen polemikoek epaitegietara eraman dute, eta arrazakeria sustatzeagatik zigortu zuten urtarrilean.
Jean-Luc Mélenchon
Jean-Luc Mélenchon, Frantzia Intsumisoko liderrak ezkerrik borrokalariena ordezkatu du azken hamarkadan, bere burua Alderdi Sozialistaren ustezko zentrismoaren aurreko alternatiba gisa azalduta. Inkesten arabera, duela bost urte lortutako botoen erdiak eskuratuko ditu. Datorren hitzordua azken aukera izan liteke 70 urteko hautagai honentzat.
Yannick Jadot
Yannick Jadot eurodiputatuak Europa Ekologia-Berdeak ordezkatzen ditu, Frantziako ekologismoaren bandera politikoa. Melenchon du aurkari nagusi, ezkerraren hautagai nagusia, baina ez batak ez besteak ez omen dute botoen % 10 baino gehiago eskuratuko.
Christiane Taubira
Christiane Taubirak urtarrilaren erdialdera berretsi zuen bere hautagaitza, hilabeteetako espekulazioen ostean. Justizia ministro ohiak gainerako taldeek lekua hartuta zutenean egin zuen sarrera, ezkerrari plataforma independente batetik bultzada berria emateko asmoz.
Anne Hidalgo
Alderdi Sozialistak urrian izendatu zuen Hidalgo hautagai, Parisen bi garaipen izan ostean. Ezkerreko beste hautagaiei elkarrekin plataforma bat osatzeko proposatu die, baina ez du arrakastarik izan. Edonola ere, hiriburuko alkateak ez du amore emango, datozen bi hilabeteetan gerta daitekeenaren esperoan.
Zure interesekoa izan daiteke
Ollo kontseilariak ukatu egin du Nafarroako Gobernuak Bernedoko, Abaigarko eta Goñiko udalekuak finantzatu izana
Ana Ollo Nafarroako Gobernuko Memoria eta Bizikidetza, Kanpo Ekintza eta Euskara kontseilariak agerraldia egin du Parlamentuko batzorde batean, Voxek eskatuta. Ollok hitzaldi laburra egin du, eta adierazi duenez, "azken bost urteetan ez departamentuak ez Euskarabideak ez diote zuzeneko finantzaketarik eman" udalekuak antolatzen dituen elkarteari, eta "ez dio inolako dirulaguntzarik ordaindu Sakanako Mankomunitateari".
Donostiako Udalak Alde Zaharreko eta erdialdeko ekitaldiak mugatuko ditu saturazioa geldiarazteko
Jon Insausti Donostiako alkateak azaldu duenez, lehentasuna "donostiarren bizi-kalkitatea bermatzea" da, baita "hiriak eskaintzeko duen guztiaz gozatu nahi dutenen eta atsedena eta eguneroko lanak ahalik eta nahasmendu txikienarekin egin behar dituztenen arteko bizikidetza egokia bermatzea" ere. Deszentralizazioa bilatuko da, baina baina zenbait ekitaldi "mugiezinak" direla zehaztu du, oso errotuta daudelako eta auzo horien nortasunaren parte direlako.
Andueza: "Frankismoaren ondorengoek eskatu behar dute barkamena Gernikako bonbardaketagatik, ez Espainiako Gobernuak"
Forum Europa-Tribuna Euskadin egindako hitzaldian PSE-EEren idazkari nagusiak adierazi duenez, Espainiako Gobernua ere altxamendu militarraren "biktima" izan zen. Francoren diktadurak eragindako bidegabekeriaren aitorpena egiteko eskatu zion Imanol Pradales lehendakariak Espainiako Gobernuari.
Teresa Peramato, itzal handiko fiskal aurrerakoia, genero indarkerian aditua
Teresa Peramato karrerako fiskala da 35 urte daramatza fiskaltzan, eta eragile juridikoen "aho bateko onarpena" du. Ibilbide luzea du, genero indarkeriaren aurkako borrokan nagusiki. Izan ere, arlo horretako espezializazio judizialaren "bultzatzaile handienetakotzat" jotzen da.
Esquadra Mossoak urteko balantzeetan atxilotuen jatorriaren berri ematen hasiko dira, urtarriletik aurrera
Ertzaintzak hartutako bideari jarraituz, Kataluniako Poliziak atxilotuen jatorriaren berri emango du urteko txostenetan, 2025ekotik hasita. Barne kontseilariaren arabera, helburua da delituak hobeto interpretatzea eta immigrazioa eta segurtasun gabezia lotzen dituzten diskurtsoak ez elikatzea.
Espainiako Gobernuak Teresa Peramato proposatu du Estatuko fiskal nagusi izateko
Auzitegi Gorenak bi urtez gaitasungabetu du Alvaro Garcia Ortiz, eta fiskal nagusi zenak karguari uko egin eta ordu batzuetara eman du pausoa Espainiako Gobernuak. Zigor Arloko Salak fiskal nagusia zigortzen duen lehen aldia izan da.
Euskadik "herritarren kezkei" erantzungo dieten aurrekontuak izango dituela azpimarratu du EAJk
Alaitz Zabala legebiltzarkideak azpimarratu Euskadiko aurrekontuak bi alderdiren akordiotik sortu direla eta gobernu programa bati erantzuten diotela.
Felipe VI.a erregeak Gernikako bonbardaketaren biktimak omentzeko ekitaldian parte hartuko du ostiral honetan
Espainiako erregearekin batera, Frank-Walter Steinmeier Alemaniako presidentea ere izango da Gernikan.
D'Anjouk amaitutzat eman ditu aurrekontuen gaineko negoziazioak, akordiorik lortu gabe
Sailburuak "benetako adostasunetara iristeko borondate falta" izan dela azpimarratu du, nahiz eta, kasu askotan, "diagnostikoak bat etorri" diren. Hala ere, "bizitza hobetuko duten politikak aurrera eramateko" hitz egiten jarraitzeko konpromisoa hartu du.
Sanchezek ukatu egin du Otegirekin bildu izana: "Hori gezurra da"
Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidenteari El Español egunkariak argitaratu duen informazioaz galdetu diote, Luandan (Angola). Egunkariaren arabera, zentsura-mozioa adosteko bilera egin omen zuten Arnaldo Otegik, Santos Cerdanek eta hirurek. Presidenteak adierazi du gezurra dela.