Gogora institutuarekin harremanetan jartzeko deia egin diete frankismoak fusilatutako pertsonen senideei
1936tik eta 1945ra bitartean demokrazia defendatzearren frankismoak fusilatu zituen pertsonen oroimenezko ekitaldia prestatzen ari dira Eusko Jaurlaritza eta Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Gogora Institutua. Horri lotuta, omenaldian parte hartzeko eta Gogora institutuarekin harremanetan jartzeko deia egin diete senideei. Omenaldia martxoa amaieran izango da.
Gogora instituarekin harremanetan jartzeko 944 032 843 telefonora deitu dezakete senideek edo mezua bidali gogora.memoriahistorikoa1@euskadi.eus posta helbidera.
Martxoaren amaierarako aurreikusita dagoen ekitaldi horretan, 1936tik eta 1945ra exekutatu zituzten 2.000 pertsona ingururi egingo die omenaldia Eusko Jaurlaritzak, bai alderdi frankistak epai judizialik gabe fusilatu zituenak (jendartean paseatuak izenarekin ezagutzen direnak) eta Gerra Kontseiluak exekutatutakoak.
Datuak
Gogora institutuak egindako ikerketaren arabera, 1.191 pertsona fusilatu zituzten epe horretan, judizioz kanpo, Euskal Autonomia Erkidegoan. Horietatik, 43 emakumeak ziren, 1.148, gizonak, eta 54 pertsona ezin izan dituzte identifikatu. Fusilamendu horietako gehienak Gipuzkoan egin zituzten (542), Araban, 214, eta Bizkaian, 67. 368 beste toki batzuetan edo leku ezezagun batean gertatu ziren.
Gerra-kontseiluak exekutatutako pertsonak, ostera, 1.003 izan ziren guztira: 536 Bizkaian, 92 Gipuzkoan eta 29 Araban. 346, aldiz, beste toki batzuetan jazo ziren.
Zure interesekoa izan daiteke
Bi urteko inhabilitazioa ezarri dio Gorenak Estatuko fiskal nagusiari, sekretuak ezagutarazteagatik
Auzitegi Gorenak jakinarazi duen erabakiaren arabera, Alvaro Garcia Ortizek 7.200 euroko isuna ordaindu beharko du eta 10.000 euro eman beharko dizkio Alberto Gonzalez Amadorri kalte moralen ordainetan. Sententzia osoa ez dago oraindik idatzita eta egun edo aste batzuen buruan jakinaraziko da.
Franco hil ondoren, fusilatutakoen senideek deshobiratzeak egin zituzten Nafarroako hegoaldean
Franco hil ondoren, fusilatutakoen senideak bide bazterretatik euren senideak ateratzen hasi ziren, hilobi duina emateko, batez ere Nafarroan. Deshobiratzeak Martzillan, Azkoienen eta Nafarroako erdialdean izan ziren 1978 eta 1981 artean.
Alberto Alonsoren ustez, "kezkagarria da" Martxoaren 3ko Memoriala atzeratzea, baina 2026an proiektuetan lanean hastea espero du
Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuaren zuzendari den Alberto Alonsok adierazi duenez, 1976ko Martxoaren 3ko Memorialaren atzerapena "kezkatzeko moduko puntuan" badago ere, "urtea amaitu baino lehen hitz egiten hastea" espero du. Gabonetako jaiotzen arazoa "konpontzeko bidean" denez, 2026an etorkizuneko proiektuetan lanean hastea espero du Alonsok.
Esteban: "PP eta bere gertuko hedabideak EAJ Cerdanen sarearekin lotzen saiatzen ari dira, agerikoa da"
Aitor Esteban EBBren presidenteak Alderdi Popularra eta "gertuko hedabideak" EAJ Cerdanen sarearekin lotzen "saitzen" ari direla salatu du, baina "ezertxo ere ez" dagoela azpimarratu du. "Lasai gaude, eta ez gara kikilduko benetakoak ez diren lau titular argitaratu direlako", gaineratu du. Estebanek azpimarratu du behin baino ez zela bildu Santos Cerdan PSOEren Antolakuntza idazkari ohiarekin Mariano Rajoyren aurkako zentsura-mozioa negoziatzeko.
Jon Hernandez (Sumar): "40 urtez diktaduraren aurka borrokan sakrifikatu ziren andre-gizonak izan nahi ditugu gogoan, nagusiki"
Jon Hernandez Sumarren legebiltzarkideak, ostegun honetan, Francisco Francoren heriotzaren 50. urteurrena dela eta, "lau hamarkadaz diktaduraren aurka borrokatu ziren milaka andre-gizonek" egin zuten papera goraipatu du. Pertsona horiek zeren alde jardun ziren gogoratzearen garrantzia azpimarratu du, "gaur egun ditugun askatasunak eta demokrazia mugatua diktaduraren aurka borrokatu ziren horiei guztiei esker ditugu eta".
Aitor Esteban: "Franco hil zenean ez zen hausturarik izan, eta horrek ondorioak ekarri ditu"
Bilbon egindako prentsaurreko batean, Aitor Esteban EAJko EBBren presidenteak Francisco Franco diktadorearen heriotzaren 50. urteurrena izan du hizpide. 50 urte geroago frankismo garaiko Sekretu Ofizialen Legea indarrean dagoela salatu du: "Lege horrek orduan gertatukoa argitu baino, ilundu egiten du”.
Alonso Egurrolari lotutako Noran eta Erkolan kooperatibei buruzko dokumentazioa eman dio Eusko Jaurlaritzak Guardia Zibilari
UCOk Eusko Jaurlaritzari Noran eta Erkolan kooperatibei buruzko informazioa eskatu zion joan den astean. Enpresa horietan kontratatu zituzten Francisca Muñoz eta Belen Cerdan, Santos Cerdan PSOEren Antolakuntza idazkari ohiaren emaztea eta arreba, hurrenez hurren.
Eusko Legebiltzarrak minutu bateko isilunea egin du, GALek 1984an erail zuen Santi Brouard omentzeko
Legebiltzarkideek zutik eta minutu bateko isilunearekin eginda omendu dute GALek 1984ko azaroaren 20an hildako Santi Brouard Herri Batasunaren buruzagia.
EH Bilduk, ERCk eta BNGk monarkiarekin apurtzea eskatu dute, "frankismoaren herentzia" baita, horrela "benetako demokrazia" lortzeko
Frankismotik etorritako egiturari eusteak agerian uzten du, alderdi horien arabera, ez dela "benetako demokraziarik egongo Estatuaren buruzagitza herriak aukeratzen ez duen bitartean, eta hala euskal nazioari nola katalanari eta galegoari erabakitzeko eskubidea ukatzen zaien bitartean".
Torturaren beste zazpi biktima aitortu ditu Nafarroako Gobernuak
Orain arte, 94 pertsona aitortu ditu Nafarroako Gobernuak ofizialki indarkeria politikoaren biktima gisa 16/2019 Foru Legearen esparruan. Nafarroako Torturatuen Sareak eta Egiari Zorrek osatzen duten 'Egiaren garaia da' dinamikak begi onez ikusi ditu ebazpenak, eta bide horretan sakontzen jarraitzeko eskatu dute.