Ekonomia zirkularra, begi kolpe batean azalduta
Ficoba erakustazokak (Irun, Gipuzkoa) Basque Circular Summit kongresua hartu du hiru egunez. Ekonomia zirkularra hizpide, 600 aditu eta EAEko sektore ezberdinetako ordezkariak bildu dira egunotan, eredu horrek duen garrantziaz jakitun. Baina, zer da ekonomia zirkularra? Modu bisualean, grafikoen bidez, eta adibide praktikoen sorta bildu dugu, argitze aldera.
Ekonomia zirkularrak natura du inspirazio iturri: naturan ez dago hondakinik, bizidun batentzat soberakina dena beste batentzat baliabidea delako, bestela esanda, ezer ez dago soberan, dena eraldatzen da.
Zirkulartasun horri kontrajarriz, egun indarrean dagoen ekonomia eredu lineala dago. Horren arabera, Lurrean modu mugatuan dauden baliabide naturalak erabiltzen dira produktuak egiteko; behin erabilita, ordea, hondakin bihurtzen dira. Ikerketa batzuen arabera, berriztagarria ez den eta naturatik ateratzen dugunaren % 80-90 ez da inoiz produktu bihurtzen, eta produktu bilakatzen denaren % 60-80 hondakin bihurtzen da erabilera bakarrarekin eta batez beste sei hilabete igarota.
Ekonomia linealaren grafikoa
Ifrentzuan, ekonomia zirkularrak eredua goitik behera aldatzea proposatzen du, prozesua zikliko bihurtuta. Hainbat estrategia burutu behar dira: gaur egun ditugun material eta produktuak birpentsatu, murriztu, berrerabili, konpondu, berritu, birziklatu —ekonomia zirkularraren 7 'erre'ak deitu zazkie— behar dira sortutako hondakinak ia zero izan daitezen eta ahalik eta gehien berrerabili dadin. Hori horrela, produktuei bizitza luzatu edo beste bizitza bat eman ahal zaie.
Gezurra badirudi ere, herritarrok badugu egunerokoan ekonomia zirkularra aplikatzeko modua. Hona nola aplikatu ekonomia zirkularra 10 adibide praktikorekin.
Are gehiago, herritarrak ez ezik enpresak ere ekonomia zirkularraren bidea urratzen hasiak dira. Horren erakusle Ficoban, "Zirkularrak" izeneko erakusketan (hau ere Basque Circular Summit horren barruan), azaroaren 27ra arte erakusgai dauden 175 ekodiseinatutako produktuak. Ander Elgorriaga Ihobeko ekoberrikuntzako arduradunak bitxienak izan daitezkeen bost zertan diren azaldu digu:
Albiste gehiago ekonomia
Udan egiten dira dendetako lapurreten % 26, eta ardoa, hestekiak eta aurpegiko kremak lapurtzen dira gehien-gehien
Jan-edatekoak daude Nielsenek egindako Estatu mailako rankingaren buruan. Horien atzetik zaintza pertsonalerako produktuak daude.
Debekatu egin dituzte zenbait nekazaritzako lan Nafarroan, sua dela eta
Nafarroako lurralde osoan debekatuta egongo da lurzoru urbanizaezinean nekazaritzako, basogintzako eta beste edozein motatako jarduerak egitea, baldin eta sua, makinak edo ekipoak erabiltzen badituzte eta horien funtzionamenduak baso-suteak eragin baditzake leherketen, txinparten edo deskarga elektrikoen bidez.
Etxebizitzen salerosketa-kopurua % 29 igo zen ekainean Euskadin
2.314 da eragiketen zenbatekoa. Interes-tasek behera egin dute, eta horrek finantzaketa merkatzea eragin du.
Euskadiko etxebizitza berrien prezioa, maximo historikoetan: 3.450 euro metro koadroko
Nafarroa aurretik (% 6,4) dago etxebizitza berrien prezioaren urtebeteko igoerari erreparatuta. Hiriburuei banan-banan begiratuta, batez besteko preziorik altuena Donostian dago, gero, Bilbon, eta azkenik, Gasteizen.
Iazko datuekin alderatuta, 3.074 langabe gutxiago zenbatu dira Euskadin uztailean, eta 78.743 kontratu sinatu dira
Ekainean baino 1.600 langabe gehiago daude, 104.991 guztira. Nafarroan duela urtebete baino 801 langabe gutxiago zenbatu dira, eta Espainiako Estatuan, oro har, 1.357 langabe gutxiago daude, eta 21.865.503 kotizatzailera iritsi dira. Kotizatzaile-kopuruaren gaineko datua maximo historikoa da.
Kutxabank, Espainiako bankurik kaudimendunena Europako Banku Zentralaren arabera
Erakundeak aise gainditzen du Europako batezbestekoa erresistentzia-testetan, eta Espainiako finantza-sektoreko kapital- eta palanka-adierazle nagusien buru da.
Ardo-ekoizleek AEBko muga-zergen eragin handiaz ohartarazi dute: "Ardoa % 50 garestituko da"
Mariasun Saenz de Samaniegok (Ostatu) Europako ardoaren garestitzeaz ohartarazi du, eta merkatu berriak bilatzeko deia egin du, Estatu Batuetan salmentak galduko direlako.
BBVAk 5.447 milioi euro irabazi ditu ekainera arte, % 9,1 gehiago, Espainian eta Mexikon izandako negozioari esker
Entitateak merkatuaren aurreikuspenak gainditzeaz gain, datozen urteetarako aurreikuspenak hobetu ditu, Sabadell erosteko eskaintza publikoaren harpidetza irekitzeko atzerako kontaketa bete-betean murgilduta dagoela. Hala ere, erakundeak ez du baieztatzen abiaraziko dutenik eta atzera egiteko aukera zabalik uzten du.
Bruselak baieztatu du ardoak AEBn % 15eko muga-zerga izango duela ostiraletik aurrera
Arabako Errioxarentzat, Ameriketako Estatu Batuak oso garrantzitsuak dira, bigarren merkatua baita bolumenari dagokionez eta lehena balioari dagokionez. Horregatik, Amaia Barredo Nekazaritza sailburuak "bide diplomatikoa eta negoziazioa azken minutura arte agortzea" eskatu du, ardoa salbuespena izan dadin.
ArcelorMittalen mozkinak % 80 handitu dira mundu mailan, 2.268 milioi euroraino
Sestaon, Basaurin, Legution, Agurainen, Olaberrian, Bergaran, Berriobeitin, Legasan eta Lesakan fabrikak dituen taldeak 2025eko bigarren hiruhilekoari dagokion txostena argitaratu du.