Ekonomia zirkularra, begi kolpe batean azalduta
Ficoba erakustazokak (Irun, Gipuzkoa) Basque Circular Summit kongresua hartu du hiru egunez. Ekonomia zirkularra hizpide, 600 aditu eta EAEko sektore ezberdinetako ordezkariak bildu dira egunotan, eredu horrek duen garrantziaz jakitun. Baina, zer da ekonomia zirkularra? Modu bisualean, grafikoen bidez, eta adibide praktikoen sorta bildu dugu, argitze aldera.
Ekonomia zirkularrak natura du inspirazio iturri: naturan ez dago hondakinik, bizidun batentzat soberakina dena beste batentzat baliabidea delako, bestela esanda, ezer ez dago soberan, dena eraldatzen da.
Zirkulartasun horri kontrajarriz, egun indarrean dagoen ekonomia eredu lineala dago. Horren arabera, Lurrean modu mugatuan dauden baliabide naturalak erabiltzen dira produktuak egiteko; behin erabilita, ordea, hondakin bihurtzen dira. Ikerketa batzuen arabera, berriztagarria ez den eta naturatik ateratzen dugunaren % 80-90 ez da inoiz produktu bihurtzen, eta produktu bilakatzen denaren % 60-80 hondakin bihurtzen da erabilera bakarrarekin eta batez beste sei hilabete igarota.
Ekonomia linealaren grafikoa
Ifrentzuan, ekonomia zirkularrak eredua goitik behera aldatzea proposatzen du, prozesua zikliko bihurtuta. Hainbat estrategia burutu behar dira: gaur egun ditugun material eta produktuak birpentsatu, murriztu, berrerabili, konpondu, berritu, birziklatu —ekonomia zirkularraren 7 'erre'ak deitu zazkie— behar dira sortutako hondakinak ia zero izan daitezen eta ahalik eta gehien berrerabili dadin. Hori horrela, produktuei bizitza luzatu edo beste bizitza bat eman ahal zaie.
Gezurra badirudi ere, herritarrok badugu egunerokoan ekonomia zirkularra aplikatzeko modua. Hona nola aplikatu ekonomia zirkularra 10 adibide praktikorekin.
Are gehiago, herritarrak ez ezik enpresak ere ekonomia zirkularraren bidea urratzen hasiak dira. Horren erakusle Ficoban, "Zirkularrak" izeneko erakusketan (hau ere Basque Circular Summit horren barruan), azaroaren 27ra arte erakusgai dauden 175 ekodiseinatutako produktuak. Ander Elgorriaga Ihobeko ekoberrikuntzako arduradunak bitxienak izan daitezkeen bost zertan diren azaldu digu:
Albiste gehiago ekonomia
Espainiako Gobernuak baztertu du aireportuen kudeaketa osorik Euskadira transferitzea
Diario Vasco egunkariak argitaratu duenez, Eusko Jaurlaritzak erabaki estrategikoetan iritzia eman ahal izatea proposatu du Espainiako Gobernuak, baina eskualdatzea osorik egitea baztertu du, Estatuaren eskumen esklusiboa delako.
Azkoitiko Juaristi eta Aitek enpresetako langileek bizi duten "egoera jasanezina" salatu dute
Orain urtebete inguru lehertu zen lan-gatazkaren berri emateko, agerraldia egin dute bi enpresetako langileek. Uste dute zuzendaritzak "ezkutuko itxiera plan bat" duela. 130 lanpostu eta hainbat familia "arriskuan" daudela salatu dute.
Lodosako Karey Solanok konkurtsoa egingo du, eta lantegia itxi eta 36 beharginak kaleratuko ditu
Langile gehienak oso aspaldi hasi ziren lanean, eta batez beste 50 urtetik gorakoak dira. CCOOk salatu du oraindik ez dutela abuztuko nomina jaso.
Ostiralean sei hilabete beteko dira Gasteizko lorezainek grebari ekin ziotenetik, eta manifestazioa deitu dute egun horretarako
Gaur goizean Gasteizen egindako prentsaurreko batean, Enviser enpresako langileek "borrokarekin jarraitzeko" asmoa agertu dute, "soldata duinak lortu arte". Gainera, langileak akordiorako prest agertu dira, baina hori lortzeko "Gasteizko Udalaren benetako inplikazioa" beharrezkoa dela uste dute.
Zeintzuk dira BBVAren eskaintza berriaren gakoak?
Josu Ferreiro EHUko irakasleak Radio Euskadin egin duen elkarrizketa batean adierazi duenez, erakundeak Kataluniako bankuko akziodunen zati handi batek eskatzen zuenera egokitu du bere proposamena, lehen eskaintzari uko egin baitzioten, nahikoa ez zelakoan. Ferreirok zehaztu duenez, BBVAk ez du eskudirutan ordainduko, akzio propioetan baizik, eta horrek abantaila fiskala dakarkie akziodunei, zergak gutxiago ordaintzea dakarrelako. Mugimendu horrekin, Carlos Torres Vila buru duen bankuak Sabadellen akzioen merkatuko balioa berdindu du, eta horrek opak aurrera egiteko aukerak areagotu ditu, nahiz eta BBVAri berari kostu handiagoa ekarri. Hobekuntza berri bat egon litekeen galdetuta, ekonomialariak uste du zaila dela: "BBVAk argudiatu zuen Sabadellen akzioak gainbaloratuta zeudela. Orain, alde hori desagertu egin da. Beste eskaintza bat baztertu beharko litzateke, hau izango litzateke azkena", adierazi du. Elkarrizketa Boulevard saioan entzun daiteke, GUAUn, 02:50: 00etatik aurrera (jatorrizkoa, gaztelaniaz).
2026an jarriko da martxan Petronorren eta OCO Technologyren agregakin sintetikoen planta, Bilboko Portuan
Proiektua 2024an hasi zen eraikitzen, eta Europa kontinentalean agregakin sintetikoak fabrikatuko dituen lehen lantegi industriala izango da. Agregakin horiek CO2 gasa harrapatzen dute, bai ekoizpen prozesuan zehar, baita horien bizitza baliagarrian ere.
BBVAk % 10 igo du Sabadell bankua eskuratzeko eskaintza
Carlos Torres BBVAren presidenteak azpimarratu duenez, hobekuntza eginda "aparteko eskaintza" jarri dute Banco Sabadellen akziodunen esku, "balorazio eta prezio historikoarekin, eta bi bankuen batasunarekin sortutako aukera apartan parte hartzeko aukerarekin". Sabadellek, bere aldetik, erantzun du azken eskaintza "jatorrizkoa baino okerragoa" dela.
Maderas de Llodio, greba mugagabean
Langileen batzordeak salatu du enpresak produkzioaren % 40 beste lantegi batzuetara eramateko asmoa duela, eta deslokalizazioak Laudioko eta eskualdeko "lantegiaren etorkizuna arriskuan jartzen" duela.
Multiverse Computingek % 30 handituko du bere lantaldea Donostian
Software kuantikoan eta adimen artifizialean espezializatutako enpresa donostiarrak datorren urtean 60 pertsona kontratatzea aurreikusten du. 4 langile zituztela abiatu zuten konpainia 2019an, eta 260 izango dira laster.
Pentsiodunak Euskadiko hiriburuetan manifestatu dira gutxieneko pentsioak LGSarekin parekatzea eskatzeko
Ehunka pertsonak bat egin dute Gasteizen eta Donostian Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak deitutako manifestazioekin; hain zuzen ere, osteguneko Legebiltzarreko bozketan presioa egiteko, gutxieneko pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatarekin (LGS) parekatzea eskatzeko.